New Arrivals

Σ’ αυτό το σύντοµο βιβλίο η Έλενα Φερράντε µοιράζεται µαζί µας τις σκέψεις της για τη δική της «περιπέτεια της γραφής» αλλά και αυτή συγγραφέων που τη σηµάδεψαν. Πρόκειται για τρεις «διαλέξεις» και ένα δοκίµιο, όπου η συγγραφέας της «Τετραλογίας της Νάπολης» επιστρέφει στα πρώτα συγγραφικά της χρόνια, θυµάται ακόµη πιο πίσω τα µαθητικά της τετράδια, τη διαρκή πάλη που µέχρι και σήµερα τη χαρακτηρίζει: να προσπαθεί πάντα να µένει µέσα στο πλαίσιο ενώ πάντα λαχταράει να το σπάσει. Η Έλενα Φερράντε είναι εδώ εξοµολογητική, ενίοτε αυτοσαρκαστική, ενώ ανατρέχει ξανά και ξανά στη σκέψη και στο έργο άλλων δηµιουργών προκειµένου να βρει απαντήσεις, όπως στην Γκάσπαρα Στάµπα, στη Γερτρούδη Στάιν, στην Έµιλυ Ντίκινσον, στην Ίνγκεµποργκ Μπάχµαν, αλλά και στον Δάντη. Μέσα από τις δικές της αµφιβολίες και τα δικά της ερωτηµατικά, η Φερράντε εξερευνά, µαζί µας, ακόµη ευρύτερα πεδία της τέχνης της γραφής, αλλά και της τέχνης γενικά.

Στην αυτοβιογραφία του έχει δεύτερο ρόλο. Πρωταγωνιστούν τα πρόσωπα που τον έπλασαν: η παραμάνα του η Κασσάνδρα, με το πιθηκίσιο μούτρο, την αλαμπουρνέζικη γλώσσα και τη χωριάτικη σοφία· η κατά φαντασίαν χρονίως ασθενούσα μητέρα του, εκθρονισμένη πριγκίπισσα· ο πατέρας του, μανιώδης κυνηγός, ήρωας χωρίς αιτία· η αιθέρια αδελφή του, νύμφη και τύραννος μαζί· η μετρημένη Στράουσσι, που ξέρει να συμβιβάζει τα ασυμβίβαστα· και πάνω απ' όλα η θρυλική Μπουκοβίνα, χωνευτήρι λαών, γλωσσών, θρησκειών, τόπος μυθικός, τόπος χαμένος. (Από τον εκδότη) "Ένα αριστούργημα... Με τη φαινομενικά ανιδιοτελή επικέντρωσή του στα πρόσωπα που τον καθόρισαν στα παιδικά του χρόνια, ο Ρετσόρι καταφέρνει να αποδώσει με ζωντάνια έναν δημόσιο κόσμο που χάθηκε κι έναν ιδιωτικό εαυτό που διατηρείται στο διάβα του χρόνου". (Τζων Μπάνβιλ, από τον πρόλογο της αμερικανικής έκδοσης) "Λεπτή περιφρόνηση απέναντι σε κάθε αισθηματολογία, καυστική αίσθηση του χιούμορ, και διεισδυτική παρατηρητικότητα που ξέρει να διακρίνει τις ποικίλες αποχρώσεις της αγάπης και της αδιαφορίας, της γλώσσας, του τοπίου και της ταξικής συμπεριφοράς". (TIME) "Με πρόζα λυρική και υπαινικτική μαζί, ο Ρετσόρι καταθέτει έναν ελεγειακό φόρο τιμής στο παρελθόν που χάνεται και στην απελευθερωτική δύναμη της μνήμης: ένα οικογενειακό φωτογραφικό λεύκωμα πανέμορφα μεταφερμένο σε λέξεις".

Πρόκειται για μια αναλυτική καταγραφή απομνημονευμάτων που σκιαγραφεί τον άνθρωπο πίσω από τον μύθο. Μια συναρπαστική εξιστόρηση για μία από τις πιο ενδιαφέρουσες, επιδραστικές και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής. Η συγκεκριμένη αυτοβιογραφία πρωτοκυκλοφόρησε το 1974 και επανεκδόθηκε το 2017 συμπληρωμένη με μερικά ανέκδοτα και «αυτοβιογραφικού χαρακτήρα» κείμενα που πρόσθεσε ο επιμελητής της έκδοσης με την έγκριση του Ιδρύματος Πάμπλο Νερούδα.

Η Λένη είναι μια γυναίκα της ελληνικής επαρχίας που ζει μόνη και βιοπορίζεται από τη γη της. Οι ισορροπίες της ζωής της διαταράσσονται όταν ο καινούργιος ιδιοκτήτης του όμορου χωραφιού ισχυρίζεται ότι η μηλιά, που η Λένη θεωρεί δική της και όριο ανάμεσα στα δυο χωράφια, ανήκει στο δικό του χωράφι. Η Λένη δεν διαπραγματεύεται τη μηλιά της, όχι μόνο γιατί αποτελεί σύμβολο της οικογενειακής της ιστορίας, αλλά κυρίως γιατί στις ρίζες της γεννήθηκε και θάφτηκε το μυστικό της. Τρία πρόσωπα υφαίνουν την ίδια ιστορία σε έναν τόπο όπου οι άντρες έχουν πάψει πια να έχουν ονόματα.

Για τους πιστούς της χορτοφαγίας, για τους φανατικούς της νηστείας, για τους νοσταλγούς του κλασικού μαγειρευτού, για τους αυστηρούς των θαλασσινών, για τους λάτρεις των αλλαγών και των δοκιμών, για τους «προσέχω τη διατροφή μου», αλλά και για τους «δεν μπορώ χωρίς κρέας». Ένα βιβλίο που σε προκαλεί να το δοκιμάσεις και με προκάλεσε να σας αποδείξω πώς με απλά, βασικά, πρωτογενή υλικά μπορείς να φτιάξεις τις πιο νόστιμες, θρεπτικές και χορταστικές συνταγές. Ο δικός μου τρόπος να φέρνω τους ανθρώπους στο ίδιο τραπέζι με πιάτα που ικανοποιούν τις γεύσεις όλων και να καταρρίπτω μύθους γύρω από το φαγητό, μέσα από τη φαντασία και την όρεξή μου για δημιουργία. Άκης Πετρετζίκης

Τι γνώριζε ο Πάπας Πίος ΙΒ΄ για τις θηριωδίες που διαπράττονταν κατά τη διάρκεια του Πολέμου, και πότε πληροφορήθηκε για αυτές; Άραγε, η Αγία Έδρα έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να συντρέξει τα θύματα της ναζιστικής βαρβαρότητας; Τα μέχρι πρότινος αδημοσίευτα αρχεία της Γραμματείας του Κράτους της Αγίας Έδρας έρχονται να ρίξουν για πρώτη φορά φως στον ρόλο του Πίου ΙΒ΄ και του Βατικανού κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου: στην αλληλογραφία του με τον Πρόεδρο Ρούσβελτ με στόχο την αποτροπή της κλιμάκωσης του πολέμου, στην υποστήριξη που προσέφερε στο δίκτυο της «Οδού Διαφυγής» της Ρώμης για να βοηθήσει τους διωκόμενους, στις διπλωματικές προσπάθειες της Αγίας Έδρας να αναστρέψει την πολιτική του Τρίτου Ράιχ, στην απόρριψη των φυλετικών νόμων του Πετέν, στην οργανωμένη τέλεση εσπευσμένων βαπτίσεων προκειμένου χιλιάδες Εβραίοι να αποφύγουν τον εκτοπισμό ή, ακόμα, στην καταγγελία των ναζιστών ιερέων που κυβερνούσαν τη Σλοβακία. Τούτα τα μοναδικά ντοκουμέντα αποκαλύπτουν την υπόγεια επιρροή του Βατικανού και τον κρίσιμο ρόλο που έπαιξε ο Πάπας στην κατεχόμενη από τους ναζί ευρωπαϊκή ήπειρο. Πρόκειται για την τέχνη της «ήπιας» διπλωματίας σε μια από τις κορυφαίες στιγμές της. «Το καλό δεν κάνει θόρυβο»: Όταν ο Πίος ΙΒ΄ αντιστεκόταν στους ναζί. Το άνοιγμα των αρχείων της Αγίας Έδρας σχετικά με το ποντιφικάτο του Πίου ΙΒ΄ αρχίζει να αποφέρει καρπούς. Στο συναρπαστικό του βιβλίο, ο Γιόχαν Ιγκς αποκαλύπτει πλήθος σημαντικών ντοκουμέντων για τη δράση της Αγίας Έδρας υπέρ των Εβραίων. Στις αποκαλύψεις του εν λόγω βιβλίου συγκαταλέγεται και η εξιστόρηση της περιπέτειας μιας Διακοίνωσης διαμαρτυρίας της Αγίας Έδρας προς τον υπουργό Εξωτερικών του Ράιχ (τον Μάρτιο του 1943), η οποία διαβάστηκε μεν από τις ναζιστικές αρχές, αλλά στη συνέχεια επιστράφηκε. Τούτη η απόρριψη ενός επίσημου διαβήματος ισοδυναμούσε, στην πραγματικότητα, με ρήξη στις διπλωματικές τους σχέσεις». L’ Homme Nouveau, από κείμενο που περιλαμβάνει συνέντευξη του συγγραφέα, Οκτώβριος 2020 Σε ένα βιβλίο-εκδοτικό γεγονός, το οποίο βασίζεται σε χιλιάδες ανέκδοτα ντοκουμέντα, ο αρχειονόμος του Βατικανού Γιόχαν Ιγκς αποκαλύπτει το εύρος των δράσεων της Αγίας Έδρας υπέρ των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου. Le Figaro-Histoire, Σεπτέμβριος 2020, Jean-Christophe Buisson

Όλοι έχουν το δικαίωμα να διαθέτουν όπως θέλουν τον χρόνο τους αντί να γίνονται ηθελημένα σκλάβοι του. Έτσι θεμελιώνει ο Paul Lafargue το επιχείρημα για τη μείωση του χρόνου εργασίας. Οι καπιταλιστές έπεισαν τους εργάτες με τη βοήθεια της Εκκλησίας ότι η ζωή τους είναι η δουλειά τους, κι έτσι περνούν τον χρόνο τους κλέβοντας τον χρόνο των εργατών. Οι τελευταίοι δεν πρέπει να διεκδικούν το δικαίωμα στην εργασία –ένα μαζοχιστικό ατόπημα, κατά τον Lafargue– αλλά το δικαίωμα στην τεμπελιά. Γιατί είναι ακριβώς αυτή η «αγάπη για την εργασία» που έχει επιφέρει τις μεγαλύτερες κακουχίες σε εκείνους που δεν έχουν τίποτα άλλο πέρα από αυτή. Όχι μόνο υπήρξε εξαιρετικά δημοφιλές στην εποχή του, αλλά συνετέλεσε επίσης στην επίτευξη σημαντικών στόχων, εμπνέοντας το κίνημα για την οχτάωρη εργασία και την κατοχύρωση της ίσης αμοιβής για τους άντρες και τις γυναίκες. Το Δικαίωμα στην τεμπελιά καλεί τους προλετάριους όλου του κόσμου να ενωθούν – και να σταματήσουν να δουλεύουν τόσο πολύ! Ένα εμβληματικό βιβλίο, ένα μανιφέστο για το τι σημαίνει ανθρώπινη ζωή. Μια από τις πλέον εμπνευσμένες επιθέσεις στην έννοια της εργασιακής ηθικής. «Στην καπιταλιστική κοινωνία, η εργασία είναι η αιτία κάθε πνευματικού εκφυλισμού και κάθε σωματικής παραμόρφωσης […] Το προλεταριάτο, η μεγάλη τάξη που περιλαμβάνει όλους τους παραγωγούς των πολιτισμένων εθνών, η τάξη που, απελευθερώνοντας τον εαυτό της, θα απελευθερώσει την ανθρωπότητα από τη δουλική εργασία και θα καταστήσει το ανθρώπινο ζώο ελεύθερο ον, το προλεταριάτο ακριβώς αφέθηκε να διαφθαρθεί από το δόγμα της εργασίας, προδίδοντας τα ένστικτά του και αγνοώντας την ιστορική του αποστολή. Σκληρή και τρομερή υπήρξε η τιμωρία του. Όλες οι ατομικές και κοινωνικές δυστυχίες γεννήθηκαν από το δικό του πάθος για την εργασία».

Η Αγγελική δεν έχει όρεξη –ούτε κουράγιο– για σεξ. Δουλεύει σκοτωτά, είναι μάνα δυο δίδυμων πεντάχρονων αγοριών που της αλλάζουν τα φώτα, κι η κούρασή της είναι τόσο τρομερή, που δεν αισθάνεται καθόλου ερωτεύσιμη. Όσο κι αν λατρεύει την οικογένειά της, ζηλεύει τις φίλες της για την ανεξαρτησία τους. Ο άντρας της ο Κώστας, απ' την άλλη, έχει πάθει οίστρο και δεν την αφήνει σε ησυχία. Να φταίνε οι ανασφάλειες του φύλου του, να πάσχει από κρίση μέσης ηλικίας ή μήπως οι ξαφνικές ορέξεις του οφείλονται σε κρυφές, ευκαιριακές επαφές με άλλες γυναίκες; Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο Στέλιος, ο εγωπαθής, νάρκισσος πρώην της Αγγελικής, αρχίζει να την πολιορκεί φανατικά και γλυκανάλατα, έπειτα από δεκάξι χρόνια απουσίας. Μια κωμική ιστορία για την καθημερινότητα των εργαζόμενων μανάδων, για τον έρωτα, που χρειάζεται πρόσφορες συνθήκες ώστε να ανθίζει παρά το πέρασμα του χρόνου, και για το σεξ, αυτή την τόσο ανθρώπινη ανάγκη, που συχνά αποφεύγουμε, κι ας νιώθουμε τη σπίθα του.

Ο Γκονσάλο είναι ένας «κακός ποιητής» που ονειρεύεται μια μέρα να γίνει αληθινός ποιητής, αλλά κι ένας πατριός που συμπεριφέρεται σαν να είναι ο βιολογικός πατέρας του Βισέντε, ενός αγοριού εθισμένου στις γατοτροφές. Χρόνια αργότερα, ο Βισέντε αρνείται να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο γιατί το όνειρό του είναι να γίνει κι αυτός ποιητής, παρά τις συμβουλές της Κάρλας, της περήφανης και μοναχικής του μητέρας, και του Λεόν, ενός μέτριου πατέρα που έχει αφοσιωθεί στη συλλογή του από μινιατούρες αυτοκινήτων. Ο ισχυρός μύθος της χιλιανής ποίησης (όπως σημειώνει ένας χαρακτήρας του βιβλίου, «οι Χιλιανοί, σύμφωνα με την Σουηδική Ακαδημία, είναι δις παγκόσμιοι πρωταθλητές της ποίησης») τίθεται υπό αμφισβήτηση από την Πρου, μιαν αμερικανίδα δημοσιογράφο που εμπλέκεται τυχαία σε μια πολυπληθή και σπαρταριστή κοινότητα λογοτεχνικών ηρώων και καμποτίνων. Ο Χιλιανός ποιητής πραγματεύεται τα πάνω και τα κάτω του έρωτα και της οικογένειας (επίμονο μοτίβο στις μυθοπλασίες του Zambra), την πάντα παρούσα δυσπιστία στους θεσμούς και την εξουσία, την εμπειρία της συγγραφής και της ανάγνωσης σ’ έναν κόσμο εχθρικό που μοιάζει να καταρρέει.