Δημοσθένης 3

Ο Γ΄ Φιλιππικός εκφωνήθηκε λίγο μετά το λόγο «Περί των εν Χερσονήσω», δηλαδή γύρω στο Μάιο του 341, τόσο σύμφωνα με το Διονύσιο Αλικαρνασσέα και το Δίδυμο όσο και σύμφωνα με χρονολογικές πληροφορίες που μας παρέχει το ίδιο το κείμενο. Το πλαίσιο των γεγονότων που σημαδεύουν την εκφώνηση του λόγου αυτού είναι σε γενικές γραμμές ανάλογο με αυτό του προηγούμενου λόγου. Μόνο που τώρα δεν πρωταγωνιστεί ο Διοπείθης, (ο οποίος προφανώς διατηρήθηκε στη θέση του ως αρχηγός του αθηναϊκού στρατού στη Θράκη), αλλά ο κατευθυντικός λόγος του πολιτικού Δημοσθένη: ο Φίλιππος εγκαθιστά φιλικά προς αυτόν καθεστώτα σε πόλεις της Ελλάδας, βρίσκεται στη Θράκη και απειλεί το Βυζάντιο· γεγονότα και καταστάσεις που δεν αποτελούν απλώς ευκαιρία για τον Αθηναίο ρήτορα να εκφράσει τα αντιφιλιππικά του αισθήματα, αλλά σηματοδοτούν μελλοντικές εξελίξεις που ο Δημοσθένης έχει την ικανότητα να διαβλέψει. Ο λόγος αυτός, ένας από τους μεγαλύτερους σε έκταση του ρήτορα, συμπυκνώνει με μεγαλύτερη σαφήνεια και καθαρότητα όλα τα επιχειρήματα που είχε κατά καιρούς διατυπώσει εναντίον του Φιλίππου και της επεκτατικής του πολιτικής: παρόλο που ο βασιλιάς της Μακεδονίας διατείνεται ότι βρίσκεται σε ειρήνη με την Αθήνα, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, όπως αποδεικνύουν οι πράξεις του, και αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουν οι Αθηναίοι αλλά και όλοι οι Έλληνες και να δράσουν ανάλογα και προπαντός έγκαιρα· την ιστορική ευθύνη να αναλάβει αυτή τη συλλογική δράση έχει σαφώς η Αθήνα