Ίταλο Σβέβο

Δεν θα μιλήσω για ψυχανάλυση, επειδή εδώ γίνεται αρκετός λόγος. Πρέπει να δικαιολογηθώ που ώθησα τον ασθενή μου να γράψει την αυτοβιογραφία του· οι μελετητές της ψυχανάλυσης θα σουφρώσουν τη μύτη τους μ' αυτή την καινοτομία. Ήταν όμως γέρος και ήλπισα ότι με αυτές τις αναμνήσεις το παρελθόν του θα αναβίωνε, ότι η αυτοβιογραφία θα ήταν ένα καλό πρελούδιο στην ψυχανάλυση. Ακόμα και σήμερα η ιδέα μου φαίνεται καλή, γιατί μου έδωσε ανέλπιστα αποτελέσματα, που θα ήταν ακόμα περισσότερα αν ο ασθενής δεν παρατούσε τη θεραπεία πάνω στο καλύτερο, κλέβοντάς μου τον καρπό της μακρόχρονης και υπομονετικής ανάλυσης των αναμνήσεων αυτών. Τις δημοσιεύω για εκδίκηση και ελπίζω να τον δυσαρεστήσω.

"Το γέρασμα" δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά πριν είκοσι εννέα χρόνια στις επιφυλλίδες του δοξασμένου μας Indipendent. Έπειτα, μέσα στον ίδιο χρόνο (1898), τυπώθηκε από την Domenico Oliva, σε μια έκδοση που είναι τώρα πια εντελώς εξαντλημένη. Το μυθιστόρημα αυτό δεν απόσπασε ποτέ μια λέξη επαινετική ή αποδοκιμαστική από την κριτική μας. Ίσως να συντέλεσε στην αποτυχία του και το κάπως ταπεινό ένδυμα με το οποίο παρουσιάστηκε. Αλλιώς θα ήταν δύσκολο να εξηγηθεί τέτοια σιωπή αφού μάλιστα το μυθιστόρημα "Μια ζωή", πού είχα δημοσιεύσει έξι χρόνια νωρίτερα και που έπασχε οπωσδήποτε από ισάριθμες τουλάχιστον αδυναμίες, είχε καταφέρει να κερδίσει την προσοχή αρκετών κριτικών, και ένας από αυτούς, ο Domenico Oliva, την εξέφρασε με λέξεις αρκετά κολακευτικές. Ήταν άλλωστε αυτός ο έπαινος ενός τόσο έγκυρου κριτικού που με ενθάρρυνε για τη δημοσίευση του δεύτερου αυτού μυθιστορήματος το οποίο ωστόσο κι αυτός ακόμη αγνόησε, μολονότι πρέπει οπωσδήποτε να το είχε λάβει. [...]