Φωτεινή Τσαλίκογλου

"Όταν μεγαλώσω, δεν ξέρω τι θα θέλω να κάνω, μπορεί να μου αρέσει να γίνω συγγραφέας και να γράφω ιστορίες. Μπορεί να θέλω να γίνω γιατρός. Μπορεί να είμαι τυχερή... Να βρω το φάρμακο που θα διώχνει μακριά τις σφαίρες, την πείνα, τα άγρια μάτια".

Να κατασκευάζεις μια ιστορία ή πολλές διαφορετικές κι ασύμβατες μεταξύ τους ιστορίες για τον εαυτό σου και τον κόσμο. Δεν υπάρχει τίποτα πιο αληθινό από αυτές τις επινοημένες ιστορίες ζωής.

Η Ευρυδίκη Ματθαίου γεννήθηκε στις 19 Απριλίου του 1937. Η μετακόμιση είναι η αληθινή ιστορία της ζωής της, όπως κατάφερε να την αναπλάσει στη μνήμη της μια νύχτα του 2019: μετά τον πόλεμο χάνει τη μικρή αδελφή της από αδέσποτη σφαίρα, δεκατεσσάρων χρόνων μέσα σε ένα περίπτερο κάνει έρωτα για πρώτη φορά, η μαμά ακούει Τένεσι Ουίλιαμς στο ραδιόφωνο, ένας εξόριστος άντρας είναι ερωτευμένος με τον πατέρα της, αργότερα ένα ξένο μωρό στην Κωνσταντινούπολη γίνεται δικό της μαζί με ένα κλεμμένο οικογενειακό άλμπουμ, μια γάτα, η Καρλότα, αδιαφορεί για τα νεκρά παιδιά στις θάλασσες του Αιγαίου.

Γερνάω, θυμάμαι, λαχταρώ, επινοώ, επισκευάζω τα κενά μνήμης, ανακαλύπτω. Γεννιέμαι ξανά.

Η Ευρυδίκη λίγο πριν από το τέλος πραγματοποιεί το παιδικό της όνειρο.

 

Καλημέρα, Μαργαρίτα! Καλημέρα, Φωτεινή! 30.143 λέξεις, 32 πρωινά. Μιλούσαμε μαζί. Έφευγε για μια στιγμή το σκοτάδι. Πες μου ποιος σε κατοικεί να σου πω ποιος είσαι. Η τρέλα, ο έρωτας, η γραφή, τα ζώα, η μουσική, οι λέξεις, η λύπη, ο ενθουσιασμός, η πληγή, το φιλί, η συντριβή, η εξοχή, η ψευδαίσθηση του καθαρού αέρα με κατοικούν. Δυο φίλες, σαν αδελφές, με εναλλασσόμενους ρόλους. Καθηγήτρια ψυχολογίας-συγγραφέας, υγιής-άρρωστος, θεραπευτής-θεραπευόμενος: ετικέτες ρευστές κι αβέβαιες που σαν δεύτερο δέρμα κολλάνε πάνω σου, ρούχα άβολα και δανεικά. Αναμμένα φώτα που ξεγελούν πιο πολύ κι από το ίδιο το σκοτάδι. "Δεν θα τα χρειαστούμε ξανά", είπαμε και ξεκινήσαμε το Μήπως;. "Ας παίξουμε με το ανέφικτο. Κι αν χάσουμε, τι είχαμε τι χάσαμε". Φτιάξαμε ένα διαλογικό βιβλίο. Τι θελήσαμε, αλήθεια, μέσα από την περιπέτεια μιας ομιλούσας γραφής; Μια συν-αποκάλυψη ίσως. Εύθραυστη προφανώς, πλασματική κι εφήμερη. Γνωρίζαμε πως δεν θα ήταν για πολύ. Ο χρόνος τρέχει, ο χρόνος τρέμει κι εμείς έπρεπε να προλάβουμε. Να μοιραστούμε με τους αναγνώστες μας την αλήθεια των παραισθήσεών μας, των απλών και λιγότερο απλών πραγμάτων που συνθέτουν αυτό που λέμε "ζωή".

Kύριε, με είδατε; Eίδατε εμένα ή κάποιο ομοίωμά μου; Kύριε, σ’ εμένα απευθύνεστε; O κύριος τον πλησιάζει. Ισχύει. Δεν είναι παραίσθηση. Αγγίζει το τρίχωμά του. Τον χαϊδεύει. Αυτό κι αν είναι πρωτοφανέρωτη αίσθηση. Εντέλει, γεννιέσαι ξανά. Είναι αλήθεια ότι, όταν γεννιόμαστε, δεν είμαστε ένας. Είμαστε πολλοί. Μόνο όταν πεθαίνουμε είμαστε ένας. Ακόμα κι αν είσαι αδέσποτος, δεν είσαι νεκρός. Αμέτρητες δυνατότητες συνωστίζονται στο ισχνό σου σώμα. Ή μήπως όχι;

Απρίλιος 1980. Ο Θεόδωρος Κεντρωτάς θέτει τέρμα στη ζωή του σ’ ένα πάρκο της Γενεύης, κοντά στην ατάραχη λίμνη και στις χιονισμένες κορυφές των Άλπεων. Απρίλιος 1820. Ένας πρόγονός του, με το ίδιο όνομα, ανασύρει απ’ το χωράφι του σ’ ένα νησί του Αιγαίου μια γυμνόστηθη μαρμάρινη γυναίκα. Την ερωτεύεται έως συντριβής. Μη με αφήσεις να σε αφήσω. Ίνα τι με εγκατέλιπες; Η ομορφιά που θα σώσει τον κόσμο έχει κάτι το συγκλονιστικό. Τρέλα, παραλήρημα, πόθος κατοχής, τρόμος εγκατάλειψης σημαδεύουν τη ζωή πέντε γενεών. Η ιστορία που δεν τελειώνει θα μεταμορφωθεί στα χέρια ενός πεντάχρονου κοριτσιού. Ο Έλληνας ασθενής συνομιλεί με τη φθορά: Εγώ είμαι αυτό το μάρμαρο, δεν έχω ηλικία. Αυτό που λείπει με κάνει να ζω. Άλλωστε, το τέλος είναι ένα ψέμα. Να πεθαίνεις είναι να φεύγεις για λίγο.