Τζόναθαν Κόου

Λονδίνο, 1958: ο συνεσταλμένος Τόμας Φόλεϊ, δημόσιος υπάλληλος, αποχωρίζεται με συνοπτικές διαδικασίες το γραφείο του στην Κεντρική Διεύθυνση Πληροφοριών και αποστέλλεται για έξι μήνες στις Βρυξέλες. Του έχει ανατεθεί να επιβλέπει την Μπριτάνια, την ολοκαίνουργια παμπ που θα αποτελέσει την καρδιά της βρετανικής παρουσίας στην Expo 58 - τη μεγαλύτερη παγκόσμια έκθεση του αιώνα και την πρώτη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Φτάνοντας στον τόπο της έκθεσης, ο Τόμας αισθάνεται αμέσως πως έχει αποδράσει από μια καταπιεσμένη, οπισθοδρομική χώρα και πως έχει πέσει με τα μούτρα σε μια εποχή μοντερνισμού και αισιοδοξίας. Σαγηνεύεται εξίσου τόσο από το σουρεαλιστικό "Ατόμιουμ", το γιγαντιαίο γλυπτό που βρίσκεται στο κέντρο αυτού του θαυμαστού καινούργιου κόσμου, όσο και από την Αννέκε, την όμορφη Φλαμανδή οικοδέσποινα που τον παραλαμβάνει από το αεροπλάνο. Αλλά η πρωτόγνωρη αυτή αίσθηση ελευθερίας έχει και το τίμημά της για τον Τόμας: ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος βρίσκεται στο απόγειό του, οι πονηροί Βέλγοι έχουν τοποθετήσει το αμερικανικό και το σοβιετικό περίπτερο το ένα δίπλα στο άλλο - και επίσης, γιατί ακολουθούν παντού τον Τόμας αυτοί οι δύο μυστηριώδεις απεσταλμένοι των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών; Όσο κι αν η Expo 58 αντικατοπτρίζει ένα μέλλον λαμπερό για την Ευρώπη αλλά και για τον ίδιο, σύντομα ο Τόμας θα αναγκαστεί να αποφασίσει σε τι είναι πραγματικά αφοσιωμένος, τόσο στον προσωπικό όσο και στον δημόσιο βίο του.

Ο Αριθμός 11 είναι ένα μυθιστόρημα για τη μυστική σχέση ανάμεσα στον εσωτερικό μας κόσμο και τον κόσμο που μας περιβάλλει, και για το πώς μας επηρεάζει αυτή η σχέση.

Για ό,τι άφησε πίσω του ο πόλεμος και για το τέλος της αθωότητας.

Για το πώς κονταροχτυπιούνται η κωμωδία με την πολιτική, αλλά και για το πώς η κωμωδία, μάλλον, κερδίζει.

Για τη ζωή σε μια πόλη όπου οι τραπεζίτες χρειάζονται κινηματογράφους στα υπόγειά τους ενώ, στο διπλανό στενό, υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που έχουν ανάγκη από τράπεζες τροφίμων για να επιβιώσουν.

Ο "Αριθμός 11" συνδέεται με το μυθιστόρημα του Τζόναθαν Κόου "Τι ωραίο πλιάτσικο!" Ο Κόου ξαναπιάνει το νήμα για να μιλήσει για την εποχή μας, αγγίζοντας πτυχές της καθημερινής ζωής που όλοι αντιμετωπίζουμε, φοβόμαστε και απολαμβάνουμε.

Τη Βρετανία που ανέδειξε τη Μάργκαρετ Θάτσερ ως σύμβολο ενός συλλογικού κακού χαρακτήρα, περιγράφει ο Κόου.
Το "Τι ωραίο πλιάτσικο!" περιλαμβάνει μια σειρά από βρετανικές εικόνες και στερεότυπα -για να τα παραμορφώσει και να τα εξωθήσει στο γελοίο: τις μεγάλες αριστοκρατικές οικογένειες που σπαράσσονται αναίμακτα (ή αιματηρά), τις εκκεντρικές γριές, τα στοιχειωμένα αρχοντικά, ολόκληρο το γκραν γκινιόλ της αστικής τάξης, σ' ένα βασίλειο κάθε άλλο παρά ενωμένο, (...) όπου " κατεστημένο" είναι η αδυσώπητη οικονομική εξουσία.
Διαβάζοντας τον Κόου, θυμάται κανείς μια φράση από τη Μύριελ Σπαρκ: "Τότε, πριν από πολύ καιρό, το 1945, όλοι οι καλοί άνθρωποι στη Βρετανία ήταν φτωχοί..." Αυτό υποστηριζει κι ο Κόου: οι καλοί του άνθρωποι είναι φτωχοί, ευπαθείς και έκπληκτοι.
(Από το επίμετρο της Σώτης Τριανταφύλλου)

"Το σπίτι του ύπνου" είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του Τζόναθαν Κόου που μεταφράζεται στα ελληνικά μετά το "Τι ωραίο πλιάτσικο!". Ο Κόου μέσα από "Το σπίτι του ύπνου" μας υποβάλλει την ιδέα ότι η διάκριση ονείρου, μνήμης και πραγματικότητας στον σημερινό κόσμο είναι δυσδιάκριτη. Η δεκαετία του 1980 ήταν η δεκαετία των υπερβάσεων και των επαμφοτερισμών, αλλά και της αναζήτησης, που εκφράζεται μέσα από την επιστροφή σε ξεχασμένα βιβλία ή χαμένα φιλμ. Απώλεια και αναζήτηση χαρακτηριζουν και τις ανθρώπινες σχέσεις. Φοιτητικές συντροφιές που διαλύονται μετά το πέρας των σπουδών, σχέσεις που παγώνουν, έρωτες που αιωρούνται και μετατρέπονται σε περιπέτειες αναζήτησης και εξομολόγησης. Τα πρόσωπα του μυθιστορήματος είναι υπνοβάτες, ναρκοληπτικοί και άγρυπνοι στο μεταίχμιο υπνηλίας και αϋπνίας, αυτογνωσίας και αυταπάτης. Σαν σε όνειρο αλλάζουν ονόματα, ταυτότητα, ακόμη και φύλο, ενώ οι αναμνήσεις ντυμένες στην αχλύ της επιθυμίας προσδίδουν στην αφήγηση κάτι το υπνωτικό, το ονειρικό και το απατηλό. Και το μυθιστόρημα δομείται ακολουθώντας τα στάδια του ύπνου. Στοιχειωμένο από ξεχασμένα όνειρα και εικόνες, διανθισμένο με καυστικό χιούμορ και ελεγχόμενη αγανάκτηση, "Το σπίτι του ύπνου" είναι μια αυθεντική κωμωδία για τις δυνάμεις που κατέχουμε -ή εγκαταλείπουμε- όταν πέφτουμε στο κρεβάτι για να παραδοθούμε είτε στον ύπνο είτε στον έρωτα.