Jorge Bucay

«Από µένα, µπαµπά, ποτέ δε δέχτηκες τίποτα που να µην ήταν τσάµπα ή µικρής αξίας. Ποτέ δεν έµαθες να παίρνεις. Δεν άντεχες την ιδέα να έχεις ανάγκη τον άλλον. Μπαµπά, νιώθω πως είναι πολύ αργά πια για σένα. Νιώθω πως είναι πολύ αργά πια για να περιµένω να µου µάθεις να δέχοµαι. Αλλά δεν είναι αργά για µένα, µπαµπά. Θέλω να µάθω να παίρνω, θέλω να µάθω ν αφήνω τους άλλους να µε στηρίζουν. Θέλω να µάθω να έχω ταίρι, µπαµπά. Όχι παιδί: ταίρι! Κι όσο για σένα, µπαµπά, δε θα καθίσω να περιµένω πότε θα µάθεις να παίρνεις. Σήµερα µεγάλωσα, µπαµπά... Ίσως από σήµερα να είµαι το πρώην παιδί σου.»«Φαντάζοµαι πως γράφω σε κάποια παλιά ασθενή μου, την Κλαούντια, όπως λένε και την κόρη µου… Και ίσως αυτή η Κλαούντια να είναι στην πραγµατικότητα η Κλαούντια που θα γίνει η κόρη µου σε λίγα χρόνια…»Αυτά είναι τα πρώτα γραπτά σε μορφή αλληλογραφίας του τότε νεαρού (1984) ψυχιάτρου-ψυχοθεραπευτή Χόρχε Μπουκάι, γραμμένα για μια ασθενή και επιστήθια φίλη του, την Κλαούντια, alter ego της μικρής του κόρης. Τα κείμενα των επιστολών άρχισαν εν αγνοία του να διακινούνται και να διαβάζονται μανιωδώς από τους ασθενείς του που ανακάλυψαν τις πρώτες του αναζητήσεις γύρω από τον έρωτα, την ομορφιά της ζωής, την αυτογνωσία και τα μυστήρια της ανθρώπινης ψυχολογίας.

«Δεν θα μπορούσαν οι άνθρωποι να μάθουν να ζουν κάτω από το νερό;» ρωτάει η μικρή γοργόνα τον Φιξ, τον κάβουρα, αν και μαντεύει ήδη την απάντηση. «Όχι...» λέει ο Φιξ. «Αυτοί αναπνέουν αέρα, γιατί έχουν πνευμόνια που δεν ξέρουν να παίρνουν οξυγόνο απ' το νερό.» «Και δεν μπορούν να μάθουν;» λέει εκείνη με παράπονο. «Εσύ, μπορείς να μάθεις να περπατάς;» «Όχι, βέβαια... Δεν μπορώ.» «Γιατί;» «Γιατί δεν έχω πόδια· μια ουρά έχω» του λέει η Οντίνα. «Ε, λοιπόν, κάτι τέτοιο συμβαίνει και μ' αυτούς.» Η γοργόνα τον παραμυθιού μας είναι ένας απ' αυτούς τους γυναικείους χαρακτήρες οι οποίοι, σε αντίθεση με τις περισσότερες πριγκίπισσες των παραμυθιών, δεν χρειάζεται ούτε περιμένει να τη «διασώσει» ο αγαπημένος της πρίγκιπας. Είναι μια γυναίκα που παίρνει τις αποφάσεις και τα ρίσκα της χωρίς να τρομάζει μπροστά στο τίμημα που θα πρέπει να πληρώσει. Υπομένει στωικά τη μοίρα της και δεν μετανιώνει για όσα έκανε για την εκπλήρωση του ονείρου της. Προσωπικά, το μήνυμα που μεταφέρει η ιστορία της «Μικρής γοργόνας» με χαροποιεί και με ενθαρρύνει να επαναλάβω όσα έμαθα απ' το σπίτι μου και πέρασα όλη τη ζωή μου να υποστηρίζω: Οι άνδρες και οι γυναίκες δεν είμαστε ίδιοι. Ευτυχώς! Συμπληρώνουμε θαυμάσια ο ένας τον άλλον.

"Η γνώση του πνεύματος, όπως και της ζωής, αλλάζει διαρκώς. Είναι πολύ πιθανό, όταν φτάσουμε στο τέλος να αντιληφθούμε πως ακόμα δεν έχουμε καταλάβει την αρχή. Για να συνεχίσουμε την πορεία μας, θα πρέπει να δεχτούμε ταπεινά αυτό το παράδοξο". "Αυτό συμβαίνει με τα προσωπεία. Την ενέργεια που ξοδεύουμε για να κρύψουμε την αλήθεια δεν μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε για να ζήσουμε τη ζωή μας - πόσο μάλλον για να ζήσουμε ευτυχείς. Αυτή η φθορά προκαλεί τη χρόνια ενόχληση του ανικανοποίητου και οδηγεί πάντα σε μια συμπεριφορά τοξική και αυτοκαταστροφική, που πολλές φορές παίρνει τη μορφή ασθένειας (σωματικής ή ψυχικής), η οποία μπορεί να εκδηλωθεί με μια βίαιη έκρηξη, ακατανόητη για όλους. Μετά απ' όλα αυτά, δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε ότι ο πνευματικός δρόμος - μια πορεία που σχεδιάστηκε για να μας οδηγήσει στον πυρήνα της ύπαρξής μας - μπορεί να λειτουργήσει ως φάρμακο ή ακόμη και ως μέσο προστασίας από τέτοιες διαδικασίες. Είναι πολύ δύσκολο - σχεδόν αδύνατον - να παραμείνουμε υγιείς όταν ζούμε "ανειλικρινώς", κι αν αυτό ισχύει για το πνευματικό επίπεδο, ισχύει ακόμη περισσότερο για το ψυχικό. Η ψυχή μας ανοίγει, μας αποδέχεται και βρίσκει γιατρειά όταν κάνει πέρα τις τεχνητές πόζες και τους ψεύτικους ρόλους." Αυτό είναι το πέμπτο και τελευταίο "ΦΥΛΛΟ ΠΟΡΕΙΑΣ" του αργεντινού ψυχιάτρου, απόσταγμα της πιο ώριμης και κατασταλαγμένης περιόδου της ζωής του. Ο δρόμος της πνευματικότητας σηματοδοτεί το τέλος μιας διαδρομής, η οποία, στην κορύφωσή της, στρέφεται στην αναζήτηση του άυλου και του υπερβατικού, στην προσπάθεια του ανθρώπου να απαλλαγεί από τις ιδεοληψίες και τις προκαταλήψεις

«Υποθέτω πως ακόμα και σήμερα κάποιοι μπορεί να νιώσουν απογοήτευση βλέποντάς με να περιπλανιέμαι σε πολλούς και διάφορους δρόμους ψάχνοντας τη συνταγή της ευτυχίας, για να καταλήξω ότι, δυστυχώς, δεν υπάρχει συνταγή κι ότι δεν έχει νόημα να χάνουμε τον καιρό μας αναζητώντας συνταγές.» «Θα μου άρεσε πολύ να μ’ αγαπάνε όσοι αγαπώ, κι αυτοί που αγαπώ να μου το ανταποδίδουν. Αν όμως κάποιος δε μ’ αγαπά, ας μου το πει κι ας φύγει. Κι αν δε βρίσκει το κουράγιο να το πει, ας φύγει χωρίς να το πει. Ούτε μνησικακία ούτε πικρία είν’ αυτό. Απλώς, δε θέλω να ζω δίπλα σε κάποιον που δε θέλει να ζει δίπλα σ’ εμένα.» «Κανείς δεν αλλάζει επειδή ‘‘αυτό απαιτείται’’. Κανείς δε μεταβάλλεται στ’ αλήθεια μέσω του φόβου. Κανείς δεν αναπτύσσεται με την καταπίεση.» ΠΟΙΟΣ ΕΙΜΑΙ; ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΩ; ΜΕ ΠΟΙΟΝ; «Αυτά είναι τα τρία υπαρξιακά ερωτήματα που συνοδεύουν τον άνθρωπο από τη στιγμή που άρχισε να διαμορφώνει τη σκέψη του. Ερωτήματα που δεν μπορούμε ν’ αποφύγουμε, καθώς αποτελούν μέρος κάθε πορείας που σχεδιάζουμε. Ερωτήματα που θα πρέπει ν’ απαντηθούν ένα προς ένα —αν σκοπεύουμε ν’ αντιμετωπίσουμε την πρόκληση που ο Καρλ Ρότζερς αποκάλεσε «διαδικασία μετατροπής σε πρόσωπο»—, γιατί μόνο αναζητώντας μιαν απάντηση σ’ αυτά μπορεί κανείς να μάθει τα αναγκαία για να πάει μπροστά στη ζωή του.»