Βασίλης Ι. Τζανακάρης

Aπό τις αστραφτερές αίθουσες των Bερσαλιών και το «Παρίσι της ελπίδας» στα ματωμένα χώματα της Mικράς Aσίας, από τη Σμύρνη, την Kωνσταντινούπολη, το Eσκί Σεχίρ, το Aφιόν Kαραχισάρ, την Aλμυρά Eρημο και τον Σαγγάριο στην άγνωστη Eλλάδα της καθημερινότητας, της ξεγνοιασιάς, του μεροκάματου, της ανέχειας, της ελπίδας. Aπό τα «ωσαννά» και το «ευλογημένος ο ερχόμενος» στην εναγώνια κραυγή «Γιουνανλάρ γκελίορλαρ» (έρχονται οι Eλληνες) και από την τελευταία λειτουργία του Xρυσόστομου στην οδοιπορούσα ρωμιοσύνη της προσφυγιάς. Tο έπος της Mικρασιατικής εκστρατείας και ο ακάνθινος στέφανος των ξεριζωμένων μέχρι τη Nέμεση των ανθρώπων και της ιστορίας. Mε πρωταγωνιστές ματωμένα πιόνια στα δάχτυλα της ειμαρμένης: Βενιζέλος, Αλέξανδρος, Κωνσταντίνος, Γούναρης, Πρωτοπαπαδάκης, Μπαλτατζής, Θεοτόκης, Στράτος, Χατζανέστης, Παρασκευόπουλος, Παπούλας, Πλαστήρας, Πάγκαλος, Χρυσόστομος, Αριστείδης Στεργιάδης κ.ά. Eνα βιβλίο που διαβάζεται με κομμένη την ανάσα καθώς τα συγκλονιστικά γεγονότα τρέχουν με κινηματογραφική ταχύτητα. Tι έκαναν οι Eλληνες για να θέλουν με τόσο μίσος να πάρουν πίσω το αίμα τους οι Tούρκοι; Tι πραγματικά γινόταν στην παραλία της Σμύρνης εκείνη τη μέρα της φωτιάς και του θανάτου; Kαι τι μάθαιναν για όλα αυτά οι άνθρωποι στην Eλλάδα; Η έκδοση συμπληρώνεται από σπάνιες φωτογραφίες της Μικρασιατικής Εκστρατείας του σερραίου φωτογράφου Σεραφείμ Β. Σεραφείμ από το αρχείο του περιοδικού Γιατί.

Ιστορίες του Βασίλη Τζανακάρη, κυρίως από την εποχή του Εμφυλίου, και όχι μόνο. Καλογραμμένες, ιστορικά ενδιαφέρουσες, συγκινητικές.

18 Δεκεμβρίου 1940. Μπέργκχοφ. Πάνω σ’ έναν τεράστιο χάρτη της Ευρώπης, ο Αδόλφος Χίτλερ σημαδεύει με το δάχτυλό του τα Βαλκάνια και στη συνέχεια τη Σοβιετική Ένωση. Στις 9 Απριλίου, και ύστερα από τη σκληρή και άνιση μάχη των οχυρών, τα γερμανικά πάντσερ κατηφορίζουν στη Μακεδονία και τη Θράκη και από εκεί στην υπόλοιπη Ελλάδα κομματιάζοντας την ελληνική άνοιξη. Πίσω τους για ακόμα μια φορά θα ξεχυθεί ο βουλγαρικός ζόφος με τη μορφή ενός ανεκδιήγητου συρφετού από στρατιώτες διψασμένους για εκδίκηση. Για τους Έλληνες της Μακεδονίας και της Θράκης άνοιγαν οι πύλες μιας επίγειας κόλασης.

Ένα βιβλίο ντοκουμέντο για τη βαριά βουλγαρική κατοχή· για την προσπάθεια αφελληνισμού των κατοίκων της Μακεδονίας και της Θράκης (τα πρώτα λίκνα της Εθνικής μας Αντίστασης)· για τα γεγονότα της Δράμας και το πογκρόμ φρίκης που ακολούθησε· για το ολοκαύτωμα των Κερδυλίων και τη Θεσσαλονίκη της Κατοχής, του Τσιτσάνη, των καζίνων, των δωσίλογων και των παρακρατικών, μέχρι τις μέρες της απελευθέρωσης του ΕΑΜ και της λαοκρατίας.

Ένα βιβλίο μνήμης για εκείνους που έπεσαν στα κράσπεδα ενός ονείρου για μια Ελλάδα της ελευθερίας, της αναγέννησης, της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Ο συγγραφέας, μέσα από ανέκδοτα ημερολόγια, επιστολές, αφηγήσεις και συνεντεύξεις, συνθέτει με τον γλαφυρό τρόπο γραφής του την τοιχογραφία μιας ολόκληρης εποχής, την καθημερινότητα των ανθρώπων και τις συνθήκες επιβίωσής τους.

Στο βιβλίο περιλαμβάνονται αφηγήσεις των Γιώργου Ιωάννου, Ντίνου Χριστιανόπουλου, Θεολόγη Παρλαμπά, Φίλιππου Φυλακτού, Ευαγγελίας Φωτογράφου-Φυλακτού και πολλές φωτογραφίες και σπάνια τεκμήρια ιστορίας.

Στο βιβλίο αυτό ο βραβευμένος συγγραφέας επανέρχεται στη Σμύρνη την τραγική περίοδο 1919-1922. Βλέπει όμως τα γεγονότα μέσα από τη σχέση δύο μεγάλων προσωπικοτήτων και πρωταγωνιστών αυτής της εποχής: του Ύπατου Αρμοστή στη Σμύρνη Αριστείδη Στεργιάδη και του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου. Ο συγγραφέας φωτίζει τα πολιτικά, στρατιωτικά, κοινωνικά, οικονομικά γεγονότα αυτής της περιόδου αξιοποιώντας υλικό από άμεσες πηγές (δημοσιεύματα στον τύπο, δημόσια έγγραφα) και συμπληρώνει τη γλαφυρή αφήγησή του με πλούσιο φωτογραφικό υλικό.