Ποίηση

Στο σύρμα του γαλάζιου, το συμπαντικό σπουργίτι κελαηδούσε, το σπουργίτι κι εγώ τραγουδούσαμε, μιλούσαμε, και το άκουγε η φωνή της γυναίκας στον άνεμο του κόσμου. Τί γωνιά πια για ν'ακολουθήσει η φαντασία μου!

Περνούν τα χρόνια και συσσωρεύονται οι πράξεις που δεν έγιναν, οι σκέψεις που δεν εκφράστηκαν, οι έρωτες που δεν καρποφόρησαν, οι ελπίδες που μαράθηκαν, τα ταξίδια που δεν πραγματοποιήθηκαν. Μνήμη και Λήθη. Παρατηρήσαμε με προσοχή τα φυσικά φαινόμενα κι ανακαλύψαμε τους αντικειμενικούς νόμους που περίπου ισχύουν. Επί των πονεμένων ερώτων. Κάθε λέξη και ένας όμορφος χρησμός, κάθε λέξη και ένας άλυτος γρίφος. Κάθε ματιά και ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα, κάθε ματιά και μια απόλυτη καταστροφή. Οι αμαρτίες μας; Όσες και οι αρετές μας. Μικροί στοχασμοί. Βρέθηκαν δείγματα και μείγματα δράσεων, αντιδράσεων, αποδράσεων, επιδράσεων και πολλά άλλα φτιασιδώματα και στολίσματα. Χωρίς όνομα. Εν κατακλείδι το Επίμετρο: Εσύ το δρόμο σου τραβάς. Και μιλάς για τα παλιά. Οι Ψίθυροι νιότης διαγράφουν κυκλικές τροχιές στο αέναο ταξίδι της ύπαρξης.

Η οριστική έκδοση της όλης ποιητικής κατάθεσης του Βύρωνα Λεοντάρη, όπως αυτή αποτυπώθηκε σε δέκα ποιητικές συλλογές, από το 1949 έως το 2006.

Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένο στον εορτασμό των ενενήντα χρόνων του επικρατέστερου ζώντος ποιητή του Περού, Κάρλος Χερμάν Μπέλλι (Carlos German Belli), το οποίο παρατίθεται μεταφρασμένο ολόκληρο. Όταν κυκλοφόρησε, το 1962, θεωρήθηκε από την κριτική ως κάτι νεωτερικό τόσο για τα γράμματα του Περού και της Λατινικής Αμερικής γενικότερα, αλλά και για την Ισπανική γλώσσα, με τον τρόπο που επανεισήγαγε τη χρήση της του 16ου -18ου αιώνα στην ποίηση. Πρόκειται για μια ποιητική συλλογή που ξεχώρισε και σημάδεψε την εποχή της τόσο με τα θέματα όσο και με τον τρόπο που τα πραγματεύεται: τροφή, βιταμίνες, φάρμακα και, κυρίως, η άγνωστη ίσαμε τότε επιστήμη της Κυβερνητικής, απ' όπου και ο τίτλος του βιβλίου.

Ω! Θεά-μοίρα Κυβερνητική...

Ω! θεά-μοίρα Κυβερνητική, λευτέρωσέ μας πια
με το ηλεκτρικό μυαλό και αγνό σου αντίδοτο,
από τα τρομερά ανθρώπινα έργα,
που είναι ίδιοι ζόφοι της κολάσεως
φλεγόμενοι από πανάρχαια χρόνια
από τον ωμό οπαδό της πυρκαγιάς?
ελάττωσε, ω! αφέντρα, την ορμή
που μ' αυτή ο οργισμένος και παγερός βοριάς
χτυπάει τους νέους βωμούς, μες στον καπνό υψωμένους,
του σώματός μας χτες, σήμερα στάχτες,
που ακόμα κι ένα ψίχουλο δε χάρηκε,
των αφεντάδων καταδικο που δεν είναι Ίνκας
τη νωθρότητα της αγάπης και τη γνώση.

Εθιστική
Επιθυμία του!
Πότε ικανοποιήθηκες
επανειλημμένως
και έγινες
ανάγκη!

Ωδές πάνω στην κατασκευή ενός παραδοσιακού ελληνικού ιστιοφόρου με σκίτσα του συγγραφέα και ένθετο DVD με μια φωτοϊστορία και μουσική του Αχιλλέα Περσίδη.

Ο Νίκος Εγγονόπουλος, όπως και οι περισσότεροι Έλληνες υπερρεαλιστές ποιητές, μόνο επιλεκτικά και κατά κάποιο τρόπο περιστασιακά έχει μεταφραστεί στα αγγλικά (βλ. Παράρτημα, σελ. 233). Οι λόγοι, πιστεύω, βασίζονται λιγότερο σε αξιολογικά κριτήρια και περισσότερο στις δυσκολίες που ενέχει η μετάφραση υπερρεαλιστικής ποίησης. Στην ποίηση του Εγγονόπουλου βρίσκουμε κοινά και εμφανή στοιχεία καθώς και χαρακτηριστικά του υπερρεαλισμού -εικόνες αιφνιδιαστικές, αντιφατικές και λογικά ασύνδετες φράσεις, απροσδόκητες μεταφορές, την απουσία παρομοιώσεων, την ανταλλαγή ιδιοτήτων μεταξύ έμψυχων και άψυχων αντικειμένων, ελλειπτική σύνταξη κ.λπ.- που όλα συμβάλλουν στην αμεσότητα της ποιητικής επικοινωνίας, με την εξάλειψη οποιασδήποτε λογικής αντιμετώπισης. Αυτό που απασχολεί επομένως τον μεταφραστή είναι το πώς και σε ποιο βαθμό αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να μεταφερθούν σε μια άλλη γλώσσα και κουλτούρα ώστε να λειτουργήσουν με παρόμοιο τρόπο για ένα άλλο αναγνωστικό κοινό.