Littérature

Οι «Πρωτογέννητοι», οι μυστηριώδεις εξωγήινοι δημιούργησαν τη Μιρ, έναν πλανήτη αποτελούμενο από τη συρραφή διαφόρων ιστορικών περιόδων της Γης, και στη συνέχεια προσπάθησαν να εξαφανίσουν κάθε ζωή από τον μητρικό πλανήτη προκαλώντας μια τρομερή ηλιακή καταιγίδα, επανέρχονται τώρα με μια ακόμη μεγαλύτερη απειλή: μια συσκευή, που δεν μπορεί να καταστραφεί ή να αποτραπεί η δράση της από καμιά ανθρώπινη ενέργεια, εμφανίζεται μέσα από τα βάθη του διαστήματος και κατευθύνεται για μια μοιραία συνάντηση με τη Γη. Είκοσι επτά χρόνια μετά την ηλιακή καταιγίδα, η Μπιζέζα Ντουτ, ο μοναδικός άνθρωπος που έχει ζήσει τόσο στη Γη όσο και στη Μιρ, ξεκινά άθελά της μια καινούρια οδύσσεια: μέσω ενός διαστημικού ανελκυστήρα, και στη συνέχεια με τη βοήθεια ενός διαστημοπλοίου που κινείται με ηλιακή ενέργεια, θα φτάσει στον Άρη και από κει θα επιστρέψει στη Μιρ. Εκεί θα βρει τον εξηντάρη πια Μέγα Αλέξανδρο να έχει κυριαρχήσει σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Ασία, δημιουργώντας μια αχανή αυτοκρατορία την οποία διασχίζουν ήδη τα πρώτα ατμοκίνητα τρένα. Εκεί επίσης η Μπιζέζα θα ανακαλύψει πως η Μιρ κινδυνεύει εξίσου με ολοκληρωτικό αφανισμό. Το τέλος μοιάζει αναπόφευκτο. Καθώς, όμως, η ανθρωπότητα αρχίζει να αντιλαμβάνεται καλύτερα τα ψυχρά σχέδια των Πρωτογέννητων που την απειλούν με εξαφάνιση, ένας απρόσμενος σύμμαχος εμφανίζεται από το μακρινό διάστημα...

Ο Πίτερ θέλει να γίνει συγγραφέας. Το ίδιο κι η κοπέλα του, η Τζούλια. Το ίδιο κι η Λέσλι, την οποία ο Πίτερ ερωτεύεται παράφορα, μάλλον. Οι ήρωες του "Πρωτόλειου" έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους. Περιμένουν το ταλέντο τους να λάμψει. Δεν νιώθουν ότι υπάρχουν λάθη που δεν συγχωρούνται. Δεν πιστεύουν ότι ο χρόνος είναι κάτι που μπορεί να το σπαταλήσεις. Πίνουν, κάνουν σεξ, συζητούν για βιβλία, ελπίζοντας ότι ζουν. Βιβλίο αλύπητης ειρωνείας, το "Πρωτόλειο" χαρακτηρίστηκε ως η Συναισθηματική αγωγή της εποχής μας, ξεγυμνώνοντας μια γενιά μπροστά στον καθρέφτη του ναρκισσισμού της.

Ο Μπέκετ δανείστηκε τον τίτλο από ένα μυθιστόρημα του Τουργκένιεφ και δημιούργησε κάτι εντελώς διαφορετικό, ένα έργο απαισιόδοξο που ενοχλεί και κλονίζει τον αναγνώστη, ποιητικό και γκροτέσκο συνάμα. Ο αναγνώστης δέχεται απανωτά χτυπήματα, περνάει από το χαμόγελο στο μορφασμό με μία μόνο φράση, με φόντο το παράλογο. Στον "Πρώτο έρωτα" ένας άνδρας αναπολεί τη νιότη του με αφορμή την επίσκεψή του στον τάφο του πατέρα του και αφηγείται πώς γνώρισε μια γυναίκα σ' ένα παγκάκι και τη θυελλώδη σχέση τους. "Βάλθηκα να παίζω με τις κραυγές όπως περίπου είχα παίξει με το τραγούδι, προχωρώντας, σταματώντας, προχωρώντας, σταματώντας, αν μπορεί κανείς να το πει αυτό παιχνίδι. Όσο προχωρούσα δεν τις άκουγα, χάρη στο θόρυβο των βημάτων μου. Αλλά μόλις σταματούσα τις άκουγα ξανά, σίγουρα κάθε φορά πιο χαμηλές, αλλά τι κι αν μια κραυγή είναι χαμηλή ή δυνατή; Αυτό που χρειάζεται είναι να σταματήσει. Για χρόνια πίστευα πώς θα σταματούσαν. Τώρα πια δεν το πιστεύω. Θα μου χρειάζονταν κι άλλοι έρωτες, ίσως. Αλλά τον έρωτα δεν τον παραγγέλνει κανείς". Αυτός ο γλυκόπικρος μονόλογος είναι από τα πρώτα κείμενα που έγραψε ο συγγραφέας στα γαλλικά, το 1945. Τα έργα του Μπέκετ στοιχειοθετούν τη φιλοσοφία της άρνησης μέσα από χαρακτήρες που βρίσκονται αντιμέτωποι με την ανούσια και παράλογη ύπαρξή τους χωρίς την παρηγοριά της θρησκείας, του μύθου ή των φιλοσοφικών δογμάτων. Κυρίως τα διηγήματά του, που συχνά τα περιγράφουν ως αποσπάσματα παρά ως ιστορίες, μαρτυρούν τον λιτό τρόπο που χρησιμοποιεί τη γλώσσα και την οικονομία της έκφρασης, και το πόσο έντονα ζωγραφίζει τις εικόνες της αποξένωσης και του παραλόγου για να παρουσιάσει αλήθειες αδέσμευτες από κάθε λεκτικό καλλωπισμό

11 Οκτωβρίου 1967. Η πτήση CY284 φεύγει από το Λονδίνο λίγο πριν από τα μεσάνυχτα και σταθμεύει στην Αθήνα προτού αναχωρήσει για το αεροδρόμιο Λευκωσίας. Αλλά οι 66 επιβαίνοντες δεν θα φτάσουν ποτέ στην Κύπρο. Τα ξημερώματα της επομένης, κάπου κοντά στο Καστελόριζο, η επαφή του πύργου ελέγχου με το αεροσκάφος χάνεται. Πρόκειται για συντριβή ή ανατίναξη; Οι Βρετανοί σπεύδουν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους την έρευνα, καθώς το αεροσκάφος είναι ένα βρετανικό Comet 4Β. Προτού καν περισυλλεγούν όλες οι σοροί, διαδίδουν ότι πρόκειται για ανατίναξη οφειλόμενη σε βόμβα με στόχο τον στρατηγό Γεώργιο Γρίβα-Διγενή, το αντίπαλον δέος του Μακαρίου. Μολονότι ο Διγενής δεν επέβαινε στο αεροσκάφος, η Ιστορία και οι συγγενείς των θυμάτων υιοθετούν τη βρετανική θεωρία. Μισό αιώνα αργότερα, από ένα καπρίτσιο της τύχης, ο δημοσιογράφος Στρατής Λεονταρίτης αρχίζει να ερευνά την υπόθεση. Τότε ανασύρει και το Ημερολόγιο ενός ανθρώπου που ανήκε στο στενό περιβάλλον της βασιλικής οικογενείας της Ελλάδας, του επίσης δημοσιογράφου Ιάσονα Σπανίδη. Ένα μεγάλο και ένοχο μυστικό κρύβεται στις σελίδες αυτού του Ημερολογίου: στην αθέατη πλευρά της Ιστορίας, η Φρειδερίκη είχε διατάξει μια άκρως απόρρητη αποστολή…

Τα τέσσερα ποιήματα που εκδίδονται εδώ - συνδετικός κρίκος των οποίων είναι το όνομα "Πτωχοπρόδρομος" - είναι τα παλαιότερα της λεγόμενης "Βυζαντινής δημώδους γραμματείας". Ο ποιητής εμφανίζεται σε τέσσερις διαφορετικές, λίαν δραματικές σκηνές: μια για να εξευμενίσει τη δύστροπη γυναίκα του που τολμάει να τον αποκλείει ακόμη και από το οικογενειακό τραπέζι με αποτέλεσμα να κοντεύει να πεθάνει της πείνας· μια για να συντηρήσει το ενδεές νοικοκυριό της πολυμελούς οικογένειάς του· μια για να ζητήσει κάποια αμοιβή για τον εαυτό του ως σπουδαγμένο φιλόλογο ("ανάθεμα τα γράμματα...")· και μια για να ζητήσει μετάθεση, ως καλόγερος πια, από ένα κακώς διοικούμενο μοναστήρι σε άλλο, προφανώς καλύτερο...Αν και πολλά στοιχεία υποδεικνύουν τη σχέση των ποιημάτων με την αυτοκρατορική αυλή των Κομνηνών του 12ου αιώνα, η ταύτιση του δημιουργού τους με τον γνωστό λόγιο αυλικό ποιητή Θεόδωρο Πρόδρομο αμφισβητείται, κυρίως με βάση το πλούσιο δημώδες γλωσσικό υλικό και το ύφος τους. Πρόκειται για έργα που ανήκουν στην παρακλητική ή επαιτική ποίηση, είδος γνωστό από παλιά, με στοιχεία σάτιρας.Πέρα από την καθαρά λογοτεχνική τους αξία, τα κείμενα αποτελούν κλειδί για τη μελέτη της εξέλιξης της μεσαιωνικής ελληνικής γλώσσας. Με την

Αθήνα, 1929. Ο μαθηματικός Στέφανος Κανταρτζής βρίσκεται νεκρός στο δωμάτιο του. Ο επιστήθιος φίλος του, επίσης μαθηματικός, Μιχαήλ Ιγερινός, καλείται για να αναγνωρίσει το πτώμα. Όρθιος μπροστά στον νεκρό φίλο του, ο Ιγερινός αναπολεί τα κάπου τριάντα χρόνια της γνωριμίας τους· την πρώτη τους συνάντηση, σ` ένα μαθηματικό συνέδριο το 1900, τις παρέες τους με την αβάν γκαρντ της παρισινής διανόησης, τις περιπλανήσεις τους στο Παρίσι της Μπελ Επόκ, τους Βαλκανικούς Πολέμους, το Διχασμό, τη Μικρασιατική Καταστροφή. Θυμάται τις θυελλώδεις μαθηματικές τους διαφωνίες, τους έρωτες τους, τις πολεμικές τους περιπέτειες. Ο ήχος μιας ρομβίας τον επαναφέρει στο παρόν. Το ερώτημα είναι επιτακτικό; Ποιος σκότωσε τον Στέφανο Κανταρτζή, και κυρίως γιατί τον σκότωσε;
Αστυνομική περιπέτεια με έντονο μαθηματικό άρωμα, campus novel ή μυθιστόρημα εποχής, τα "Πυθαγόρεια εγκλήματα" αφηγούνται ένα φανταστικό έγκλημα με φόντο ένα αληθινό, σήμαντρο και μαθηματικό πρόβλημα.

Μονόλογος παιχνίδι, στασίδι, αποκούµπι µιας γυναίκας στον προθάλαµο του γήρατος. Ξυπνάει και είναι νέα. Ξυπνάει και είναι γριά. Ανάλογα µε τη διάθεσή της. Με τον ύπνο που έχει κάνει. Στην Αθήνα του σήµερα, όπως τη ζει, όπως την έζησε, όσο την έζησε. Με τα δικά της πρόσωπα. Τη δική της φωνή. Τη δική της ορθοστασία. Πύλη εισόδου: Στο αχανές του κυβερνοχώρου. Το πέρασµα από τη µια στην άλλη όψη. Από το εδώ στο εκεί. Ανέµελα, αθόρυβα, φασµατικά, εις το διηνεκές. Αλόγιστα προς τα ρηχά, τα λασπερά, τα άπατα της µέρας που έφυγε. Από το εδώ στο εκεί. Συρτά, αµίλητα, προς τη µοναδική βεβαιότητα.

Η νύχτα πέφτει στη Βιέννη και στο διαμέρισμα του Φραντς Ρίτερ, του μουσικολόγου που τον έχει ολότελα συνεπάρει η Ανατολή. Και μάταια αναζητά τη λύτρωση του ύπνου, χαμένος σε μνήμες και αναπολήσεις, μες στη μελαγχολία και τον πυρετό, καθώς συλλογίζεται τη ζωή του, τις μεταρσιωτικές εξάρσεις, τα αναρίθμητα συναπαντήματα και τα μακράς διάρκειας ταξίδια του εκτός Αυστρίας - Κωνσταντινούπολη, Χαλέπι, Δαμασκό, Παλμύρα, Τεχεράνη. Και είναι κι ο έρωτάς του για τη Σάρα που τον στοιχειώνει, τη Σάρα την ιδανική, την άπιαστη, την ονειρεμένη, η οποία έχει εντρυφήσει στη μοιραία έλξη που ασκεί η Παντοδύναμη Ανατολή πάνω στους δυτικούς τυχοδιώκτες, τους επιστήμονες, τους ταξιδευτές, τους καλλιτέχνες.

"Το μακρύ ετούτο ταξίδι ξεκινά απ' τη Βιέννη και μας φέρνει ως τις ακτές της Κινεζικής Θάλασσας· μέσα απ' τα ονειροπολήματα του Φραντς και τις περιπλανήσεις της Σάρας, θέλησα να τιμήσω εκείνους που, από τη Δύση ίσαμε την Ανατολή, γοητεύτηκαν σε τέτοιο βαθμό από τη διαφορετικότητα ώστε βυθίστηκαν στις γλώσσες, τους πολιτισμούς ή τις μουσικές που ανακάλυπταν, κάποιες φορές μέχρι να χάσουν το κορμί και την ψυχή τους".
Ματιάς Ενάρ

Για χιλιάδες χρόνια, η Αίγυπτος ήταν η χώρα στην οποία άκμασε ένας πλούσιος και εξελιγμένος πολιτισμός. Έπειτα, έγινε το πεδίο ανακαλύψεων για αρχαιολόγους και εξερευνητές. Τώρα, οι δρόμοι του Καΐρου δονούνται από τη βία της πολιτικής αναταραχής που συγκλονίζει τη χώρα. Αντιμετωπίζοντας τον θανάσιμο κίνδυνο, ο Τζακ Χάουαρντ και η ομάδα του έχουν συγκεντρώσει τα κομμάτια ενός εκπληκτικού γρίφου, η επίλυση του οποίου απειλεί την ίδια τους τη ζωή. Ο Τζακ Χάουαρντ βρίσκεται μπροστά σε ένα μυστήριο κρυμμένο μέσα στη μεγάλη πυραμίδα, έπειτα από μια ανακάλυψη στην Ερυθρά Θάλασσα και τη μαρτυρία ενός άντρα. Σύμφωνα με τη μαρτυρία, ο άντρας αυτός απέδρασε πριν από 110 χρόνια από ένα λαβύρινθο κάτω από το Κάιρο. Η ομάδα του Τζακ μπαίνει στο φονικό στόχαστρο μιας βίαιης εξτρεμιστικής οργάνωσης που είναι αποφασισμένη να καταστρέψει οποιονδήποτε της σταθεί εμπόδιο. Καθώς οι άνθρωποι μάχονται και χάνουν τη ζωή τους διεκδικώντας τα δικαιώματά τους, ο Τζακ αγωνίζεται για μια ανακάλυψη ικανή να αλλάξει όλα όσα ξέραμε για την πιο θαυμαστή ιστορία που έχει ειπωθεί ποτέ: της εξόδου του Μωυσή από την Αίγυπτο και την αρχή ενός νέου κεφαλαίου για την ανθρωπότητα.