Littérature

Έπειτα από ένα αυτοκινητικό δυστύχημα, ένας δημοσιογράφος ξυπνάει στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου, σε μια ξεχασμένη γωνιά της Παταγονίας (κι εδώ η Παταγονία θυμίζει κυριολεκτικά την άκρη της Γης). Μολονότι πάσχει από μερική αμνησία και είναι ανίκανος να κινηθεί, διαπιστώνει ότι στο διπλανό κρεβάτι κείτεται ένα "καυτό ρεπορτάζ": Ένας Ινδιάνος, σχεδόν αναλφάβητος, τυφλωμένος από θρησκευτικό φανατισμό, σκοτώνει την οικογένειά του για να την εξαγνίσει, προτού παραδοθεί και ο ίδιος στις φλόγες. Η ιστορία, όμως, δεν είναι τόσο απλή.

Ποιητική συλλογή αγνώστου συγγραφέως. Αμελητέου προσώπου. Είθε να προλάβει να κυκλοφορήσει η είδηση ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει. Ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι όμορφος.

Στόχος της παρούσας εργασίας είναι να συγκεντρώσει και να συζητήσει τα πρώτα δημοσιευμένα (και μόλις δύο αδημοσίευτα) δείγματα γραφής του Ρίτσου, συνδέοντάς τα, παράλληλα, με τις ποικίλες περιπέτειες του βίου του και εντάσσοντάς τα στη σύγχρονή τους πολιτική και πολιτιστική συγκυρία.

Η "Πρωινή γαλήνη" είναι η ιστορία ενός νέου ανθρώπου και του ονείρου να ξεπεράσει τον εαυτό του, να ανοίξει τους ορίζοντές του, να πετάξει ψηλά μήπως και βρει τον βαθύτερο εαυτό του.Είναι ακόμα μια ιστορία έρωτα, ονείρων, απώλειας και περιπλάνησης στον χρόνο και τον χώρο, από τη Μακεδονία έως το Τέξας και από την Αθήνα έως την Άπω Ανατολή, γεμάτη σύννεφα και ωκεανούς, θλιμμένες γκέισες και μοναχικά, παθιασμένα κορίτσια. Η "Πρωινή γαλήνη" είναι, τέλος, μια ιστορία ανεκπλήρωτων στόχων και ανολοκλήρωτων πόθων σε μια Ελλάδα που στροβιλίζεται στα απόνερα του Εμφυλίου και στη δίνη ενός ξεχασμένου, άγνωστου πολέμου στην άλλη άκρη του πλανήτη.

Γαλλική Ριβιέρα, 1956. Ο Έριχ Μίλκε, υποδιευθυντής της Στάζι, αναθέτει στον επιθεωρητή Μπέρνι Γκούντερ να ταξιδέψει στο Λονδίνο και να δηλητηριάσει με θάλλιο την Ανν Φρεντς, πράκτορα με την οποία είχαν συνεργαστεί και οι δύο στο παρελθόν. Ο Μίλκε δεν του αφήνει κανένα περιθώριο να αρνηθεί. Στο ταξίδι προς την Αγγλία συνοδεύει τον Γκούντερ ο Φρίντριχ Κορς, παλιός σύντροφός του από την Κρίπο, που πλέον εργάζεται για τη Στάζι και βρίσκεται εκεί για να εξασφαλίσει ότι ο επιθεωρητής θα κάνει σωστά τη δουλειά. Ενώ ταξιδεύουν προς το Καλαί ο Γκούντερ το σκάει. Κατευθύνεται προς τα γερμανικά σύνορα προσπαθώντας να περάσει απαρατήρητος, ενώ φέρνει στη μνήμη του την τελευταία φορά που συνεργάστηκε με τον Κορς. Βαυαρικές Άλπεις, 1939. Στην εξοχική κατοικία του Χίτλερ στο Ομπερσάλτσμπεργκ δολοφονείται ένας μηχανικός ο οποίος επιβλέπει τα έργα που γίνονται στα Εδάφη του Ηγέτη. Ο Μπέρνι Γκούντερ επιλέγεται για να διαλευκάνει την υπόθεση υπό άκρα μυστικότητα και παίρνει μαζί του ως βοηθό τον Φρίντριχ Κορς. Έχει ακριβώς μία βδομάδα για να βρει τον δολοφόνο, μέχρι να έρθει ο Χίτλερ για τον εορτασμό των πεντηκοστών γενεθλίων του. Ο Μπέρνι ξέρει καλά σε τι μπελάδες έχει μπλέξει. Θα είναι καταστροφικό αν ο Χίτλερ ανακαλύψει ότι έχει διαπραχθεί ένας φόνος στη βεράντα του σπιτιού του. Το βουνό όμως φιλοξενεί και την ελίτ του ναζιστικού κόμματος. Θα είναι χειρότερο για τον Γκούντερ αν ο δολοφόνος είναι ένας από αυτούς.

Η συλλογή "Πρώτα ο Θεός" απαρτίζεται από σαράντα πέντε αυτοτελή κείμενα, όπου με πειρακτική διάθεση και σε ατμόσφαιρα νοσηρού υπερθεματισμού περιγράφονται πρόσωπα και στιγμιότυπα, κοινά ή ευτελή -εξού και ο νεολογικός όρος "ρωπογραφήματα" (ρώπος= μικροπραμάτεια)- και, κατά κύριο λόγο, θλιβερά. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για συνοπτικές αφηγήσεις φανταστικών ή ημιφανταστικών ιστοριών, με κοινό παρονομαστή την ανατροπή ή το παράδοξο. Στενάχωρες, ωμές, αδιέξοδες, ευτράπελες, απίθανες και, κατά βάση, αμφιθυμικές περιστάσεις που σου κλείνουν πονηρά το μάτι, χωρίς να ξέρεις γιατί ακριβώς.

Στην "Πρώτη αγάπη" του Κονδυλάκη τρία πρόσωπα αναμετρούνται με αφορμή το πρωτόφαντο ξύπνημα της αγάπης. Ο έφηβος Γιώργης ερωτεύεται την κατά δεκαπέντε περίπου χρόνια μεγαλύτερή του Βαγγελιώ. Η μητέρα του αντιδρά έντονα. Τη στιγμή που φαίνεται πως καταφέρνει να απομακρύνει τον γιο από την αγαπημένη, η τελευταία αρρωσταίνει. Το πάθος του αγοριού αναζωπυρώνεται, οδηγώντας στα άκρα τη σύγκρουση των δύο γυναικών. Ο Κονδυλάκης συνθέτει μια πρωτότυπη αφήγηση με θέμα την αφύπνιση του ερωτικού ενστίκτου, εξιστορώντας τον αγώνα του ήρωα να ισορροπήσει ανάμεσα στην αγάπη για τη μάνα και στον έρωτα για τη Βαγγελιώ. Υπάρχει τελικά κερδισμένος στην "Πρώτη αγάπη"; Η Βαγγελιώ που αποθεώνεται; Η μάνα που "σώζει" τον μονάκριβό της; 

Η μελέτη της Κέλης Δασκαλά παρακολουθεί αρχικά πώς διαχειρίζεται ο Κονδυλάκης τον μύθο της ανυπέρβλητης, ιερής, άδολης πρώτης αγάπης. Κατόπιν, αντλώντας παραδείγματα και από άλλες μορφές έκφρασης (κινηματογράφο, κόμικς, τηλεόραση), σκιαγραφεί την εξέλιξη του μύθου από τον ρομαντισμό ώς τις μέρες μας. Οι cougar ladies αντικαθιστούν τις εξιδανικευμένες γυναικείες μορφές του παρελθόντος. Τη νοσταλγία για τη μοναδική πρώτη αγάπη αντικαθιστά τώρα η σαγήνη του παθιασμένου "μεγάλου έρωτα", ανεξάρτητα αν είναι ο πρώτος, ο δεύτερος, ο τρίτος...

Το αυτοβιογραφικό κείμενο του Giacomo Leopardi αποκαλύπτει την αφηγηματική του δεινότητα πάνω στην πρώτη του επαφή με τον έρωτα. Με αξιοθαύμαστη ενάργεια και πλήρη συνείδηση των εσωτερικών αντιφάσεων που του προξενεί τούτο το πρωτόγνωρο συναίσθημα, ένα συναίσθημα που το πρόσμενε καθ' όλη του την εφηβεία, καταγράφει την έξαρση και το καταλάγιασμα της επιθυμίας, τις περίπλοκες ψυχικές μεταπτώσεις -από την αναστάτωση στη μελαγχολία και την ατονία μέχρι τις σωματικές εκδηλώσεις, όπως η αϋπνία και η απώλεια όρεξης-, καθώς και την αργή φθορά, τον κατευνασμό του πάθους που καταλήγει στην παραίτηση, αλλά και την απόφασή του ν' αποδεχθεί τούτη την εμπειρία ως μύηση στην ερωτική περιπέτεια.

ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΤΗΣ ΛΙΣΤΑΣ ΤΩΝ ΕΥΠΩΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ SPIEGEL Ένας μεσήλικας μεσοαστός ξεκινάει για μια βόλτα με το ποδήλατό του κατά τη διάρκεια των οικογενειακών του διακοπών. Όταν φτάνει στην κορυφή του βουνού βρίσκει το χωριό αλλά δεν συναντά ψυχή. Σέρνεται ως ένα σπίτι παρακάτω στον δρόμο και τελικά καταρρέει μέσα στον καύσωνα. Τον βρίσκει μια γυναίκα και του δίνει νερό και τροφή. Του δείχνει το σπίτι, που του φαίνεται οικείο. Μια ανάμνηση ξυπνά, βαθιά θαμμένη στο υποσυνείδητό του: όταν ήταν παιδί, οι γονείς του τον άφησαν μόνο με την αδελφή του σ’ αυτό το ίδιο σπίτι για τρεις μέρες… Ένα ψυχολογικό θρίλερ πάνω στο υπαρξιακό ερώτημα αν οι ζωές μας καθορίζονται ήδη όταν είμαστε παιδιά ή αν αποφασίζουμε εμείς την τύχη και τη δυστυχία μας. Το παραμύθι του Χάνσελ και της Γκρέτελ γραμμένο για ενήλικες.