Jean Echenoz

"Cinq hommes sont partis à la guerre, une femme attend le retour de deux d'entre eux. Reste à savoir s'ils vont revenir. Quand. Et dans quel état." Ainsi Jean Echenoz résume-t-il son roman. C'est un peu comme cela aussi qu'il nous fait entrer dans la guerre : simplement, pas d'éloquence, pas de sentiments. Pourtant nous y sommes, et comme jamais : le poids écrasant du sac, les premiers avions de combat, le bruit, la nuit, la douleur, la vermine, les exécutions "pour l'exemple"...
et l'arrière, ce monde étrange où les femmes ne côtoient plus que des enfants, des infirmes et des vieillards. Non, tout n'avait pas été écrit sur cette guerre. Le texte intégral annoté ; Cinq questionnaires d'analyse de l'oeuvre ; un dossier "Spécial bac" proposant deux sujets d'écrit et deux sujets d'oral ; un entretien exclusif avec Jean Echenoz ; une présentation du contexte de la Grande Guerre ; le genre de l'oeuvre et sa place dans l'histoire littéraire.

Un roman d'aventures aux nombreuses péripéties mais où, derrière de claires références à Conrad, chaque thème est subverti. Les trafiquants d'armes sont amoureux, les gangsters minables, les rebelles incapables...

Ο συγγραφέας αφηγείται τη ζωή του τσέχου δρομέα μεγάλων αποστάσεων Εμίλ Ζάτοπεκ.Ο Ζάτοπεκ,που γεννήθηκε στη Μοραβία το 1922 και πέθανε στην Πράγα το 2000, άρχισε να ασκείται στους δρόμους αντοχής στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής και, αρχής γενομένης το 1948, εξελίχθηκε σε παγκόσμια δόξα του στίβου (5.000 μέτρα, 10.000 μέτρα,μαραθώνιος), με αποκορύφωμα της σταδιοδρομίας του τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι (1952), όπου κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια.Το 1957 τον βρήκε αξιωματικό του τσεχοσλοβακικού στρατού, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος και υπάλληλο του Υπουργείου Αμύνης. Μετά την καταστολή της "Άνοιξης της Πράγας", εξαιτίας του ότι είχε ταχθεί ανοιχτά στο πλευρό του Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ, τον απέταξαν απ' τον στρατό, τον διέγραψαν από το Κόμμα, τον εξανάγκασαν να κάνει την αυτοκριτική του, και τον έστειλαν να δουλέψει σε ορυχεία ουρανίου... * * * Ο Echenoz επιλέγει μόνο μερικά σημαντικά επεισόδια από την αθλητική σταδιοδρομία του Ζάτοπεκ, κάποια γνωρίσματα του χαρακτήρα του, λίγα ανέκδοτα.Αυτό που κυρίως επιδιώκει είναι να δείξει τι τον ενέπνεε, ποιο ήταν το νόημα της προσπάθειας του ανθρώπου που πήρε την προσωνυμία "τσέχικη ατμομηχανή". Με ανάλαφρες πινελιές, με διάθεση μεταξύ ειρωνείας και αγανάκτησης, περιγράφει το πολιτικό κλίμα της εποχής, τότε που μια λαϊκή δημοκρατία προσπαθούσε να επωφεληθεί από τις επιτυχίες του πρωταθλητή της. Ο Echenoz δεν βλέπει στον Ζάτοπεκ τον νιτσεϊκό υπεράνθρωπο. Δεν επιχειρεί καμιά εξιδανίκευση. Αδιαφορεί για τον μύθο και τις ηρωικές αρετές.Αυτό που του αρέσει είναι τούτος ο άνθρωπος με το πλατύ χαμόγελο, ο γενναιόδωρος και πολύγλωσσος,που πιάστηκε στη μέγγενη του καθεστώτος.Του αρέσει η άχαρη πλευρά της προσπάθειας, ο πραγματικός πόνος, οι μορφασμοί, η περιφρόνηση του ωραίου στυλ.Πάνω απ' όλα, η ελαφράδα και η χάρη, ο διασκελισμός και η εκτίναξη, ο τρόπος που ενώνονται τα αντίθετα σ’ ένα σώμα βαρύ, που υποφέρει. Τελικά, γιατί όταν διαβάζουμε Echenoz -και ιδιαίτερα τον Δρόμο αντοχής-, αισθανόμαστε αυτή την απόλυτη αγαλλίαση; Patrick Kechichian, Le Monde

Μετά την αριστουργηματική "βιογραφική" τριλογία ("Ραβέλ", "Ζάτοπεκ", "Τέσλα") και το πιο πυκνό, λιτό και χαμηλόφωνο μυθιστόρημα που έχει γραφτεί ποτέ για τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (14), ο σπουδαιότερος στιλίστας των γαλλικών γραμμάτων επιστρέφει στο είδος όπου θήτευσε παραπάνω από ευδόκιμα. Το φρεσκότατο (η λέξη με όλες της τις έννοιες) μυθιστόρημά του είναι ένα περιπετειώδες οδοιπορικό στους δαιδάλους του τυχαίου, του παρισινού μετρό και, κυρίως, του αειμετάβολου χάρτη της διεθνούς πολιτικής, καθώς, ούτε λίγο ούτε πολύ, μια τραγουδίστρια ποπ της μιας (αλλά κολοσσιαίας) επιτυχίας επιστρατεύεται από τις γαλλικές μυστικές υπηρεσίες για να αποσταθεροποιήσει το καθεστώς της Βόρειας Κορέας!

Απολαυστικά παράξενο και απρόβλεπτο, γεμάτο αναπάντεχες ανατροπές και συμπτώσεις, ένα μυθιστόρημα με μια... λιγωτικά ωραία αφήγηση κι ένα χιούμορ που δε σ' αφήνει στιγμή να ησυχάσεις και να δεις τα πράγματα ορθολογικά! Τι χρειάζεται, άλλωστε;

"Ο Echenoz επιστρέφει στις λογοτεχνικές του ρίζες: μια αστυνομική πλοκή με έντονα κινηματογραφική δράση, γεμάτη χιούμορ και ειρωνεία. Δεξιοτέχνης του παραλόγου, είναι ξεκάθαρα ο πιο απολαυστικός μυθιστοριογράφος μας".
Le Nouvel Observateur