Vladimir Mayakovsky

Το έργο του Μαγιακόφσκι, ήδη κλασικό είναι ακόμα νωπό. Είναι κλασικό γιατί η μεγαλοφυΐα του είναι αδιαφιλονίκητη για όλο το λαό. Νωπό είναι, γιατί όλες οι μέρες, όλα τα σοβιετικά προβλήματα δίνουν την ευκαιρία ν' αναφέρεις στίχους του Μαγιακόφσκι. Ο έρωτας, η επανάσταση, ο πόλεμος κι η ειρήνη, τα μικρά γεγονότα της καθημερινής ζωής, δεν υπήρξαν μεγάλα και μικρά θέματα για την ποίηση του Μαγιακόφσκι. Οι στίχοι του για τις βιομηχανίες του κράτους, για την ανάπτυξη της παιδείας, σκαλισμένοι πάνω στα κεφάλια των ανθρώπων, εξακολουθούν να χαρίζουν το γέλιο, όπως μερικά άλλα του ποιήματα σε δυναμώνουν, σε βοηθούν, σε κάνουν να ελπίζεις.

Ο Κοριός είναι μια σατιρική βιτριολική κριτική στην εφαρμογή της μαρξιστικής θεωρίας. Σε περιβάλλον που θυμίζει έργα του Κάφκα, οι ήρωες του έργου κινούνται σαν μαριονέτες ενός συστήματος που καταπιέζει το άτομο, μη δίνοντάς του ταυτόχρονα το δικαίωμα να αυτοπροσδιοριστεί. Μέσα σε ατμόσφαιρα που δεν επιτρέπει στον πολίτη να ανασάνει, οι ήρωες του Μαγιακόφσκυ αναζητούν απεγνωσμένα συγκινήσεις σε συναισθήματα όπως ο έρωτας και η φιλία, δεν τα βρίσκουν, και λυγίζουν κάτω από τον κρατικό ζυγό. Ο ήρωας του έργου, Πρισύπκιν, γίνεται στο τέλος έκθεμα σε ζωολογικό κήπο, μαζί με ένα ζωύφιο, έναν κοριό, δείχνοντας έτσι την κατάντια του ανθρώπινου είδους. Στο ίδιο ύφος κινείται και το Χαμάμ, ένα έργο άκρως επικριτικό για τη γραφειοκρατία και τους καρεκλοκένταυρους των δημοσίων υπηρεσιών. Μια ομάδα "εργατών και ταυτόχρονα επιστημόνων" κατασκευάζει ένα μηχάνημα για να ταξιδέψει στο μέλλον και να δει τα επιτεύγματα του υπαρκτού σοσιαλισμού. Όλοι οι ήρωες στο έργο αυτό έχουν μεγεθυσμένα ελαττώματα και σχεδόν κανένα προτέρημα - είναι καρικατούρες ενός απρόσωπου συστήματος που εκτρέφει υπαλληλάκια χωρίς όνειρα και προοπτικές.

Ο τόμος περιλαμβάνει τα ποιήματα: Σύγνεφο με παντελόνια Ο πόλεμος και η ειρήνη Ο αυτοαγαπώμενος συγγραφέας αφιερώνει τούτες τις γραμμές στον εαυτό του Ο άνθρωπος Παρίσι Ιωβηλαίο Ξελασπώστε το μέλλον Καλά πάμε Μ’ όλη μου τη φωνή … Άχαρο λοιπόν έργο η κριτική, όταν αντιμετωπίζει ένα έργο σαν του Mαγιακόβσκη, που την αφοπλίζει. (Tουλάχιστο αυτή η αναγνώριση κι η ομολογία ας μετριάσει την εντύπωση της αχαριστίας και της αδικίας). Άχαρο, είπαμε, και σχεδόν ακατόρθωτο, γιατί η ακτινοβολία της ποίησης του Mαγιακόβσκη ήταν, και παραμένει, τόσο μεγάλη, που θαμπώνει την όραση και το λόγο του κριτικού, τόσο που να θεωρούμε τούτο το θάμβος σαν χαρακτηριστικό στοιχείο της ποίησής του και να μη θέλουμε να παραιτηθούμε απ’ αυτό, με το φόβο μήπως απογυμνώσουμε και φτωχύνουμε κι εμάς κι εκείνην. Eξάλλου η ποίηση του Mαγιακόβσκη είναι συνυφασμένη, φύσει και θέσει, με τη δύναμη και τη νεότητα της επανάστασης, με τη νεότητα μιας πανανθρώπινης ελπίδας, με τις προσωπικές μας συγκινήσεις και την ίδια μας τη νεότητα, σωματική, ψυχική, ιδεολογική, καλλιτεχνική. Kι ακόμη, η γενική αναγνώριση, από φίλους και αντιπάλους, της αξίας του Mαγιακόβσκη έκανε το έργο του Mαγιακόβσκη μια ουσιαστική κοινωνική, προοδευτική δύναμη, ένα όπλο πάλης, που το χρησιμοποιούσε κανείς χωρίς να ’χει τη δυνατότητα να σταθεί στη μέση της μάχης και με δάχτυλα ψυχρά και ουδέτερα να ψηλαφήσει και να περιεργαστεί το καυτό μέταλλό του. Tο κύρος, επιπλέον, του Mαγιακόβσκη στάθηκε μια έμπρακτη απόδειξη της αξίας της κοινωνικής ποίησης (και το θεμέλιό της, άλλωστε) κι ένα αποστομωτικό επιχείρημα των συναδέλφων του στη χώρα του, και των προοδευτικών ποιητών όλου του κόσμου, έναντι των δύσπιστων, των ταλαντευόμενων, των αναποφάσιστων ή των αμείλικτων αρνητών που αμφισβητούσαν κατά βάση τη δυνατότητα ύπαρξης μιας καθαρά κοινωνικής, ιδεολογικής, κι ακόμη περισσότερο, κομματικής ποίησης.