Χαρούκι Μουρακάμι

Τα χάρτινα φεγγαράκια χρειάζεται να τα πιστέψεις (λιγάκι αλλά παράφορα) για να γίνουν όλα αληθινά. Έτσι όπως ενσαρκώνονται και αγιάζουν ο έρωτας, η αγάπη, το νόημα. Έτσι όπως ενανθρωπίζεται το Φως. Ή όπως ανατέλλουν τα χάρτινα φεγγάρια στην Πόλη των γάτων, σ' αυτή την απροσδιόριστη δεκαετία, στην αρχέγονη εποχή που είναι το 1Q84, η γιαπωνέζικη και παγκόσμια χρονιά του πιο μεγάλου ερωτηματικού. Της μεγάλης Απορίας. Του μεγάλου Κενού. Η Αομάμε και ο Τένγκο πλησιάζουν ακόμα ο ένας τον άλλο, για να γεμίσουν με έρωτα το κενό του πλανήτη, να πλουτίσουν με έρωτα την απορία και τη ζητιανιά του εαυτού τους. Ξένοι σκοποί και προορισμοί γραμμένοι με σπρέι στον υπόγειο, ο φόνος, η εκδίκηση, η τιμωρία, ένας συγγραφέας-φάντασμα, μια ανήλικη νύφη, η συνουσία ως μετουσίωση, μεταφορά στον ίδιο πάντα τόπο, στο χρονότοπο της συνάντησης. Στο χρονότοπο ενός αθέατου φιλιού. Το πολυσυζητημένο magnum opus του Μουρακάμι συνιστά ένα πρωτοφανές αφηγηματικό ξεφάντωμα, ένα πανηγύρι λέξεων, εικόνων, αισθήσεων και, όταν τελειώνει η φαντασμαγορία, αυτό που μένει δεν είναι παρά μια απλούστατη -και γι' αυτό ασύλληπτα συναρπαστική- ιστορία αγάπης, ένα ερωτικό παραμύθι που συνοψίζεται στο αφοπλιστικό, παράφορο, λυτρωτικό κράτημα των χεριών.

Στις λεπτομέρειες συναντιόμαστε, μέσα στους πέντε δρόμους ή στις πέντε γραμμές, στο πεντάγραμμο μιας μεθυσμένης τζαζ κατά το σούρουπο. Στις ξεκούρδιστες νότες, στις ασύντακτες βρισκόμαστε, στα μικροπράγματα ερωτευόμαστε, στα ασήμαντα πράγματα. Κυλιόμενες σκάλες, μια ρωγμή στο μετρό, παντόφλες, πιτζάμες, ένα βάζο τουρσί στο ψυγείο, το σάντουιτς, ένα παλιό αγαπημένο βιβλίο, το μαχαίρι το όπλο, παιδική ηλικία, το σχήμα του στήθους σου, οι φωνές στο κεφάλι, χο-χο, μια παρέλαση κραυγή απορία, ξαπλωμένη στην ήβη μια ζεστή αγωνία. Με κάτι τέτοια υλικά σκαρώνουν το χάρτη τους για να βρεθούν ο Τένγκο και η Αομάμε. Μα ώσπου να σμίξουν, σμίγει ο χρόνος με τον τόπο, το ημερολόγιο με το χάρτη, η κλεψύδρα με την πυξίδα, σμίγουν τρελαίνονται, γίνονται ο αληθινός εαυτός τους και ανατινάζονται σε δυο χλωμά και πράσινα φεγγάρια από χαρτί. Και δεν τελειώνουν, δεν τελειώνουν ποτέ. Ούτε το αριστουργηματικό magnum opus του Χαρούκι Μουρακάμι τελειώνει, όχι στ’ αλήθεια. Απλώς, η αφήγηση χαμηλώνει το βλέμμα και κρύβεται έτσι όπως της αρέσει να κάνει, κρύβεται ανάμεσα στο μέγα Ποτέ και το μικρότατο Πάντα, ανασαίνει, νοσταλγεί, ονειρεύεται και σωπαίνει θριαμβεύοντας ερωτικά, αδιάλλακτα. Μετά, ξεσπιτώνεται πάλι και βγαίνει στους δρόμους, φιλέρημη απορημένη ερωτόληπτη, η αφήγηση βγαίνει στο αδέξιο πεντάγραμμο της τζαζ και συνεχίζει, και συνεχίζεται. Κι έτσι ανταμώνουμε, κι έτσι ερωτευόμαστε πάλι...

Ο Τσουκούρου, ένας τριανταεξάχρονος σχεδιαστής σιδηροδρομικών σταθμών, που το όνομά του σημαίνει "φτιάχνω" ή "χτίζω" -όχι όμως "δημιουργώ"-, πιστεύει πως διάγει βίο άχρωμο, χωρίς ίχνος προσωπικότητας. Στα είκοσί του απορρίπτεται, για άγνωστους λόγους και με συνοπτικές διαδικασίες, από την εξιδανικευμένη παρέα του: δυο αγόρια και δυο κορίτσια, με ονόματα που παραπέμπουν αντίστοιχα σε τέσσερα διαφορετικά χρώματα. Ο "άχρωμος" Τσουκούρου αποδέχεται την απόρριψη σιωπηρά, φτάνει λόγω του συναισθηματικού σοκ στα πρόθυρα του θανάτου και τελικά επανέρχεται στην κανονική ζωή του χωρίς να έχει ουσιαστικά συνέλθει. Ώσπου έπειτα από δεκαέξι χρόνια, η Σάρα, μια γυναίκα που τον ενδιαφέρει σοβαρά, διαβλέπει το συναισθηματικό του μπλοκάρισμα, θέτει το δάχτυλο επί τον τύπον των ήλων και τον ωθεί στο αυτονόητο: να επιδιώξει, έστω και εκ των υστέρων, μια εκ βαθέων επαφή με την "πολύχρωμη" παρέα του για να φωτίσει τις λεπτομέρειες του βαθιά κρυμμένου ψυχικού τραύματός του, να κατανοήσει τα αίτια και να χειριστεί την πραγματικότητα με τρόπο λυτρωτικό για τον ίδιο και για τη μεταξύ τους σχέση. Ο κορυφαίος Χαρούκι Μουρακάμι αποτυπώνει με μαεστρία στο χαρτί την αξιομνημόνευτη ιστορία ενός νεαρού άντρα που τον στοιχειώνει μια τεράστια απώλεια. Μια ιστορία για όνειρα και εφιάλτες, για τα ταξίδια στο παρελθόν που είναι απαραίτητα για να θεραπευτεί το παρόν.

Ένας λογοτεχνικός θρίαμβος του έρωτα και της μοναξιάς, του πολέμου και της τέχνης, αλλά και ένας γεμάτος αγάπη φόρος τιμής στον Μεγάλο Γκάτσμπι, το ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΟΜΕΝΤΑΤΟΡΕ είναι ένα συγκλονιστικό έργο φαντασίας από έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της εποχής μας. Οι ζωγραφιές είναι παράξενα πράγματα: Καθώς πλησιάζουν προς το τέλος, αποκτούν τη δική τους θέληση, τη δική τους οπτική γωνία, ακόμα και τις δικές τους ικανότητες λόγου. Λένε στον καλλιτέχνη πότε έχουν τελειώσει (τουλάχιστον έτσι λειτουργεί μ’ εμένα). Κάποιος που παρακολουθεί ως θεατής –αν είναι κανείς παρών– δεν μπορεί να καταλάβει τη διαφορά ανάμεσα σε μια ζωγραφιά σε εξέλιξη και σε μια ολοκληρωμένη ζωγραφιά, γιατί το όριο είναι πρακτικά αόρατο στο γυμνό μάτι. Ωστόσο ο καλλιτέχνης γνωρίζει. Αυτός ή αυτή μπορεί ν’ ακούσει τη ζωγραφιά να του λέει: Κάτω τα χέρια, τέλειωσα. Ο καλλιτέχνης πρέπει απλώς να υπακούσει σ’ αυτή τη φωνή. Ο δεύτερος τόμος ενός έπους από τον συγγραφέα που, σύμφωνα με τους New York Times, εφηύρε τη μυθιστοριογραφία του εικοστού πρώτου αιώνα.