Ψυχολογία

Για περισσότερα από είκοσι πέντε χρόνια o Ντίπακ Τσόπρα και ο Ρούντολφ Τάντζι ερευνούν µε επαναστατικό τρόπο το πώς λειτουργεί το µυαλό και το σώµα µας. Ο Τσόπρα είναι ειδήµων στην ολιστική ιατρική· ο Τάντζι είναι πρωτοπόρος νευροεπιστήµονας, που ανακάλυψε τα γονίδια της νόσου του Αλτσχάιµερ.
Στον Θεραπευτικό εαυτό µάς εξηγούν πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό µας σύστηµα και πώς µπορούµε να το θωρακίσουµε για όλη µας τη ζωή. Η υγεία µας δέχεται συνεχείς απειλές: τοξίνες του περιβάλλοντος, επιδη­µίες, επιθετικά µικρόβια και ιοί, καθώς και το ίδιο το πέρασµα του χρόνου, η διαδικασία του γήρατος. Παρ’ όλ’ αυτά η καλή υγεία και η µακροζωία είναι σε µεγάλο βαθµό στο χέρι µας. Τα συµπτώµατα των ασθενειών δεν εµφανίζονται αµέσως, κι εµείς πρέπει όχι µόνο να µάθουµε να τα διαβάζουµε όσο πιο έγκαιρα γίνεται, αλλά κυρίως να παίρνουµε µέτρα, να εφαρµόζουµε στρατηγικές που θα κρατήσουν µακριά τις ασθένειες.
Γι’ αυτά όλα µάς µιλούν εδώ οι συγγραφείς των Super Brain: Απελευθερώνοντας την εκρηκτική δύναμη του νου (Εκδ. Πατάκη, 2015) και Super Genes: Ξεκλειδώνοντας την εκπληκτική δύναμη των γονιδίων μας (Εκδ. Πατάκη, 2019).

«Ο Θεραπευτικός εαυτός είναι ένα άλµα προς τα µπρος στη συγχώνευση της νευροεπιστήµης, της ιατρικής, της γενικής σοφίας και της επιστήµης της υγείας. Ο Ντίπακ Τσόπρα και ο Ρούντολφ Τάντζι µάς δείχνουν, µε ακλόνητα επιχειρήµατα, ότι η θεραπεία βρίσκεται µέσα µας κι ότι οι επιλογές που κάνουµε είναι κρίσιµες για την υγεία και τη µακροζωία». ARIANNA HUFFINGTON

«Ίσως το πιο επαναστατικό επιστηµονικό εύρηµα της εποχής µας είναι η ανακάλυψη ότι οι περισσότερες παθήσεις, αν όχι όλες, ξεκινούν πολύ πριν από την εκδήλωση των συµπτωµάτων τους. Ο Θεραπευτικός εαυτός µάς υπενθυµίζει ότι πρέπει να φροντίζουµε το µυαλό και το σώµα µας όσο νωρίτερα και όσο καλύτερα µπορούµε». MARIA SHRIVER, δηµοσιογράφος και ιδρύτρια του Women’s Alzheimer’s Movement

«To στρες επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστηµα. Στον Θεραπευτικό εαυτό οι Τσόπρα και Τάντζι µάς προτείνουν µια ολιστική αντίληψη, µια επιστηµονική προοπτική για να κατανοήσουµε αυτή την πολύπλοκη σχέση και να ενισχύσουµε την προστασία της υγείας µας». ERIC J. TOPOL, Kαθηγητής Μοριακής Ιατρικής, Scripps Research Institute

«Οι περισσότερες παθήσεις αρχίζουν προτού εµφανιστούν τα συµπτώµατα. Ο Θεραπευτικός εαυτός είναι µια πηγή γνώσης για τους αναγνώστες που θέλουν να θωρακίσουν το σώµα τους, να επιβραδύνουν τη γήρανση και να υπερβούν τις συµβατικές µεθόδους της πρόληψης». DEAN ORNISH, ιδρυτής και πρόεδρος του Ερευνητικού Ινστιτούτου Προληπτικής Ιατρικής, Καθηγητής Κλινικής Ιατρικής, University of California

Μπορούν άραγε τα όνειρα να βελτιώσουν τις επιδόσεις μας στη δουλειά ή τις σπουδές μας; Μπορούν να μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε το πένθος ή έναν χωρισμό; Μπορούν ακόμη να μας ειδοποιήσουν εγκαίρως ότι κάτι δεν πάει καλά στην υγεία μας; Τι είναι τα συνειδητά όνειρα και πώς μπορούμε να επωφεληθούμε από αυτά;

Τι είναι αυτό που κάνει κάποιον ήρωα; Στη διάρκεια της διακεκριμένης καριέρας του, ο ναύαρχος Ουίλιαμ Χ. ΜακΡέιβεν συνάντησε κάποιους πραγματικά ξεχωριστούς ανθρώπους, από τους άνδρες και τις γυναίκες με τους οποίες υπηρέτησε στην Ομάδα Ειδικών Καταστροφών μέχρι χαρισματικούς γιατρούς, επιστήμονες, πολιτικούς και φιλάνθρωπους. Αντλώντας έμπνευση από ιστορίες που αναδεικνύουν την απίστευτη συμπόνια τους, την ταπεινοφροσύνη, το θάρρος και το χάρισμά τους να ελπίζουν, ο ναύαρχος ΜακΡέιβεν έγραψε τον Κώδικα του Ήρωα, δέκα μαθήματα που οδηγούν συνηθισμένους ανθρώπους να κάνουν ασυνήθιστα πράγματα. Το βιβλίο αυτό θα καταδείξει πώς μπορούμε όλοι να ξεπεράσουμε τις αποτυχίες μας, να χρησιμοποιήσουμε το χιούμορ ως πηγή δύναμης και να εμπνεύσουμε την εμπιστοσύνη μέσω της ακεραιότητας. Ταυτόχρονα αποτελεί έναν ειλικρινή φόρο τιμής στους αληθινούς ήρωες και έναν τέλειο οδηγό για όποιον θέλει να καθοδηγήσει με το παράδειγμά του ή να πραγματοποιήσει τα όνειρά του.

Από τη δεκαετία του '60, ζούμε σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την αντίληψη ότι τα φάρμακα μπορούν να θεραπεύσουν τα προβλήματα που στις μέρες μας αποκαλούνται "ψυχικές ασθένειες"· προβλήματα που στο παρελθόν ήταν γνωστά με όρους όπως παραφροσύνη, τρέλα, παράνοια και νεύρωση. Με τη λέξη "ίαση" εννοώ την αντίληψη ότι τα φάρμακα μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα βοηθώντας να διορθωθεί ο υποκείμενος παθολογικός μηχανισμός που εικάζεται ότι τα προκαλεί. Αυτός ο τρόπος σκέψης εξαπλώνεται, όλο και περισσότερο, και εκτός της ψυχιατρικής και τα φάρμακα έχουν φτάσει να θεωρούνται ότι έχουν θεραπευτικό ρόλο σε όλες τις καταστάσεις όπου οι άνθρωποι νιώθουν ότι δεν είναι αποδοτικοί ή δεν λειτουργούν τόσο καλά όσο θα έπρεπε. Τέτοιες καταστάσεις "διαγιγνώσκονται" ως κατάθλιψη, δυσθυμία, άγχος, κοινωνική φοβία, κατάχρηση ουσιών, ψυχαναγκαστική διαταραχή αγορών, προεμμηνορροϊκό σύνδρομο κ.τ.λ., και συνταγογραφούνται φάρμακα για την αντιμετώπισή τους. Η ιστορία για το πώς φτάσαμε να βλέπουμε τα φάρμακα με αυτόν τον τρόπο, δηλαδή ως ειδικές αγωγές για ειδικές ψυχικές διαταραχές (ή συλλογές συμπτωμάτων), και το ερώτημα του αν αυτός ο τρόπος σκέψης είναι σωστός ή δικαιολογημένος, αποτελεί το αντικείμενο αυτού του βιβλίου.

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Ο Φρόυντ, από το "Τοτέμ και Ταμπού" ακόμη, είχε ασχοληθεί με την πατροκτονία, θεωρώντας τη πρωταρχικό έγκλημα της ανθρωπότητας και του ατόμου. Στο έργο του "Ο Ντοστογιέφσκι και η πατροκτονία" (Dostojewski und die Vatertotung, 1928) η λογοτεχνία τροφοδοτεί την ψυχολογική του σκέψη. Με αφορμή τη ζωή και το αριστούργημα του Φ. Ντοστογιέφσκι, "Αδερφοί Καραμάζωφ", βάζει ξανά την πατροκτονία στο μικροσκόπιο, ανιχνεύει τις ψυχικές πηγές της και δικαιώνει τις ψυχαναλυτικές του θεωρίες.

H πατρική λειτουργία συνιστά ένα κομβικό επίκεντρο στην ψυχική οργάνωση του υποκειμένου, έστω, τουλάχιστον, επειδή η σεξουαλική ταυτότητα του καθενός δεν έχει άλλη διέξοδο από το να δοκιμάσει σε αυτήν την προσίδιά της σεξουαλική εγγραφή, εις βάρος ενίοτε του βιολογικού προκαθορισμού των φύλων. Εξού και η ανάγκη να εντοπίσουμε τα βασικότερα σημάδια της ώστε να φανεί όλη η μεταψυχολογική υποδομή που ορίζει την εσώτερη λογική της.
Ο συνοπτικός χαρακτήρας της παρούσας μελέτης, στοχεύοντας προπάντων στην επεξεργασία μιας αυστηρής εφαρμόσιμης θεωρίας, προτείνει επιπλέον μια διαυγέστατη περιδιάβαση στον χώρο μιας σύνθετης ψυχικής
τοπογραφίας, εκ περιτροπής φαντασιακής και συμβολικής, δηλαδή της λειτουργίας του πατέρα απέναντι στο ασυνείδητο.

Τι γίνεται όταν από την αρχή της ζωής του ένα παιδί εγκλωβίζεται σε μια συμβιωτική σχέση με τη μητέρα που δεν του αφήνει περιθώρια να αναπτυχθεί η προσωπικότητα, ο λόγος και η αυτονομία του; Πόσο σαγηνευτική αλλά και εξαρτητική μπορεί να γίνει η σχέση του με μια μητέρα-λύκο, τρομακτική για τους άλλους μα και για το ίδιο; Πώς η ταύτισή του με αυτήν, όπως την αναδεικνύει η ερμηνευτική διαδικασία της ψυχοθεραπείας, δημιουργεί ένα ισχυρό φαντασιωσικό υπόβαθρο για την ανάδυση του εαυτού του; Μέσα από το υλικό της ψυχοθεραπείας και με γνώμονα τις θεωρίες των M. Mahler, Fr. Tustin, D. Meltzer και άλλων ψυχαναλυτών σχετικά με τον αυτισμό και την παιδική ψύχωση, μελετάται η ψυχοπαθολογία των πρώιμων διαταραχών της ανάπτυξης, όπως και μείζονα θέματα που αφορούν γενικά την ανάπτυξη της προσωπικότητας, βάσει της υπόθεσης ότι υπάρχει ένα αυτιστικό κέλυφος και μια ισχυρή συμβιωτική τάση στον πυρήνα της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου. Η υπόθεση αυτή οδηγεί τον συγγραφέα στη διεύρυνση του πλαισίου της μελέτης και τον ωθεί να αναζητήσει στην ελληνική μυθολογία μορφές της συμβιωτικής προβληματικής που αναδεικνύουν την αλληλεπίδραση του ατομικού και του κοινωνικού φαντασιακού. Ένα πολυεπίπεδο βιβλίο, που απευθύνεται στους ψυχαναλυτές και στους παιδαγωγούς αλλά και σε όλους όσους απασχολεί το θέμα της δόμησης του εαυτού.

"Στις μέρες μας δεν είναι και τόσο απλή διαδικασία το να μεγαλώνεις παιδιά. Γονείς που πιθανώς να επιτυγχάνουν σε ορισμένες πτυχές της ζωής τους, συχνά αισθάνονται ανασφαλείς ή και αβοήθητοι ακόμη όταν έρχονται αντιμέτωποι με τα γονικά τους καθήκοντα. Στον ρόλο του γονέα συμπεριλαμβάνεται η διαχείριση ερωτήσεων θεμελιακής φύσεως, όπως: Έχω θέσει τα κατάλληλα όρια; Έχω κατανοήσει επαρκώς το παιδί μου; Έχω ενισχύσει τις σωστές συμπεριφορές; Έχω ερμηνεύσει σωστά τις ενδείξεις που μου έχει δώσει;"
Στο πλαίσιο αυτό, Ο πλήρης οδηγός για την παιδική ζωγραφική παρουσιάζει εκατοντάδες συναρπαστικά παραδείγματα από ζωγραφιές παιδιών, η ανάλυση των οποίων λειτουργεί ως αρωγός για τους παιδαγωγούς, τους θεραπευτές και πάνω απ' όλα για τους γονείς να εισχωρήσουν και να κατανοήσουν τον εσωτερικό κόσμο του παιδιού. Η εικαστική ψυχοθεραπεύτρια Michal Wimmer κάνει ένα πολύχρωμο ταξίδι στον κόσμο της παιδικής ζωγραφικής, προκειμένου να βρεθούν τα εργαλεία ώστε να υιοθετήσουμε μία εναλλακτική προοπτική για τις ζωγραφιές του παιδιού και να ανακαλύψουμε τον ψυχισμό του ή, και γιατί όχι, το παιδί μέσα μας...