Βιογραφία

«Σας µιλάει ο Ντιέγκο Αρµάντο Μαραντόνα, ο άνθρωπος που έβαλε δύο γκολ στην Αγγλία, κι ένας από τους λίγους Αργεντινούς που ξέρουν πόσο βαρύ είναι το Παγκόσµιο Κύπελλο. Ξέρεις τι ποδοσφαιριστής θα ήµουν άµα δεν είχα πάρει ναρκωτικά; Θα ήµουν για πολλά πολλά χρόνια ο Μαραντόνα του Μεξικού. Ήταν η στιγµή της µεγαλύτερης ευτυχίας που ένιωσα ποτέ µέσα στο γήπεδο. Ο γέρος µου ποτέ δε µου έκανε κοµπλιµέντα, και σπάνια µου έλεγε «Τι ωραία που χτύπησες την µπάλα» ή «Τι ωραία πάσα έδωσες». Αλλά µετά τον αγώνα µε την Αγγλία, όταν συναντηθήκαµε, µε αγκάλιασε και µου είπε: “Γιε µου, σήµερα µάλιστα, έβαλες γκολάρα!”. Ήρθε η ώρα να διηγηθώ τα πράγµατα όπως έγιναν. Αυτό ήταν το αληθινό παγκόσµιο πρωτάθληµα των Αργεντινών: το πιο αγωνιστικό, το πιο συγκινητικό και το πιο άξιο. [...] Ήµασταν είκοσι δύο τρελοί έτοιµοι να πάµε στον πόλεµο, και κατάφερα να εδραιώσω την ιδέα ότι το να παίζουµε µε τη φανέλα της Εθνικής ήταν το σηµαντικότερο πράγµα του κόσµου, παρόλο που το πολύ χρήµα το κέρδιζες µε τη φανέλα µιας ευρωπαϊκής οµάδας. Πριν από τριάντα χρόνια κερδίσαµε το Παγκόσµιο Κύπελλο, το τελευταίο που σήκωσε µια Εθνική Αργεντινής, µε 25 δολάρια τη µέρα σιτηρέσιο. Ήρθε επίσης η ώρα να µιλάµε περισσότερο για την οµάδα και λιγότερο για το σύστηµα του Μπιλάρδο. [...] Παίξαµε εναντίον των Άγγλων έπειτα από έναν πόλεµο όπου τα παιδιά της Αργεντινής είχαν πάει να πολεµήσουν µε πάνινα παπούτσια: αυτό, οι γονείς το διηγήθηκαν στα παιδιά τους, και τα παιδιά θα το διηγηθούν στα δικά τους. Πέρασαν τριάντα χρόνια και εξακολουθούν να το διηγούνται».

 

Τριάντα χρόνια µετά το Μουντιάλ του 1986 στο Μεξικό, ο Ντιέγκο Αρµάντο Μαραντόνα αφηγείται, για πρώτη φορά και σε πρώτο πρόσωπο, άγνωστες στιγµές και ιστορίες εκείνου του µοναδικού παγκόσµιου πρωταθλήµατος, όταν ο ίδιος ηγήθηκε της Εθνικής Αργεντινής στην πορεία για την κατάκτηση του παγκόσµιου τίτλου. Ανατρέχοντας σε αυτόν σήµερα, ο ιστορικός εκείνος άθλος φτάνει στα όρια του θρύλου: κι εκείνος θυµάται και διηγείται, µε καθαρή φωνή, πώς τον κατόρθωσε, µαζί µε τους συµπαίκτες του, κόντρα σε όλα και σε όλους.

 

«Ο µεγαλύτερος παίκτης της Αργεντινής αφηγείται για πρώτη φορά όλη την ιστορία της µεγαλύτερης νίκης του... Μοναδικό!». Financial Times

«Το θρυλικό Μουντιάλ του Μεξικού το 1986 και ο θρίαµβος που έδωσε στον Μαραντόνα το όνοµα κοσµικός χαρταετός, µετά το γκολ του αιώνα ενάντια στην Αγγλία, είναι το θέµα του βιβλίου αυτού, που είναι όµως κάτι πολύ περισσότερο. Είναι όλος ο κόσµος του ποδοσφαίρου». Kirkus Reviews

Στην παρουσία τούτου του έργου δεν έχω πρόθεση να κουράσω τον αναγνώστη με λεκτικές μανούβρες και ατελείωτη (ίσως συνάμα ανόητη, για παρόμοιες μοναδικές στιγμές) φιλολογία. Τι θα μπορούσε τάχα να προσθέσει κανείς όταν ο ίδιος ο Γ. Παπαϊωάννου προλογίζει τα κείμενά του; (. . .) Η προοπτική της προσπάθειας αυτής ήταν και είναι μία και μόνο: ολοκληρώνοντας την επαφή του ο αναγνώστης με το έργο να έχει όσο το δυνατό περισσότερη πληροφόρηση γύρω από τα ιδιόμορφα συμβάντα, που σφύζουν στις γνωστές και άγνωστες σελίδες της ρεμπέτικης ιστορίας, από τη μια, και βέβαια εξαιρετικά γύρω από το ρόλο που έπαιξε σ' αυτή μια απ' τις μοιραίες μορφές, ο Γιάννης Παπαϊωάννου.

Η σχέση ανάμεσα στην Οριάνα και στον Πιέρ Πάολο είναι από τις πλέον γοητευτικές και εκρηκτικές ιστορίες αγάπης-μίσους της λογοτεχνίας και των ηθών του ιταλικού εικοστού αιώνα. Συγγραφείς πρώτου μεγέθους, ανηλεείς μαχητές, πρόσωπα εγκωμιασμένα και μαζί λοιδορημένα από την κοινή γνώμη της εποχής, οι αντίρροπες προσωπικότητές τους δεν μπορούσαν παρά να διασταυρωθούν. Ίσως επειδή, σε αντίθεση με τους ιταλούς συναδέλφους τους, η Οριάνα και ο Πιέρ Πάολο κινούνται με ευχέρεια στο διεθνές πεδίο: αυτή χάρη στα ρεπορτάζ από τις πολεμικές ζώνες και σε μια σειρά από αλησμόνητες συνεντεύξεις με τους ισχυρούς της γης, αυτός προπάντων χάρη στον κινηματογράφο του που ενοχλεί, διχάζει και σκανδαλίζει τους ηθικολόγους όλου του κόσμου. Μεταξύ της δεκαετίας του εξήντα και των αρχών του εβδομήντα αυτοί οι δύο πρωταγωνιστές του πνευματικού στερεώματος συναντιούνται και συγκρούονται, αναζητιούνται και απωθούνται αμοιβαία: αυτή θαυμάζει και απεχθάνεται την ατιθάσευτη φύση του, αυτός λατρεύει και απαξιώνει το έντονο πάθος της. Αλλά ο θάνατος του Παζολίνι, η στυγερή δολοφονία που του αποσπά βίαια τη ζωή στις 2 Νοεμβρίου 1975, ωθεί την Οριάνα να ενισχύσει τον δεσμό με αυτόν τον άφιλο-φίλο που έφυγε πολύ νωρίς. Και το κάνει με τα μέσα που διαθέτει, τη δημοσιογραφία και τη συγγραφή. Μετά από δική της παρότρυνση, το εβδομαδιαίο περιοδικό L'Europeo για το οποίο εργάζεται επιδίδεται σε μια αντι-έρευνα που διαψεύδει και ανατρέπει την εκδοχή που πρόσφεραν οι Αρχές και πιέζει τον μοναδικό ύποπτο: τον ανήλικο Πίνο Πελόζι ο οποίος -προκειμένου να καλύψει τους πραγματικούς υπεύθυνους- άγαρμπα και ανοργάνωτα αυτοκατηγορήθηκε για τη δολοφονία. Το παρόν βιβλίο συλλέγει τις παρεμβάσεις της Φαλάτσι για την υπόθεση Παζολίνι όπως δημοσιεύτηκαν στο L'Europeo και αποδίδει επιτέλους δικαιοσύνη στον ρόλο της ως προς την επίλυση ενός από τα πλέον μυστηριώδη και αμφιλεγόμενα εγκλήματα της ιταλικής ιστορίας.

Τι φυλακές που είναι για μένα όλες οι νύχτες μου και όλες οι μέρες μου, και πόσο σκοτεινές ακόμα, και πόσο τις φοβάμαι, είναι τόσο παιδί ακόμα η ψυχή μου, και είναι η ζωή τόσο πρόστυχια και τόσο κακιά… Γιατί να δειχτώ αφού δεν ακούνε και δεν βλέπουν. Κ έπειτα πήρα τόσο σοβαρά την φιλολογία. Άλλη συνείδηση κ αυτή – σχεδόν δεν σκέπτομαι τίποτ άλλο όλη τη μέρα, γυρεύω, γυρεύω το δρόμο τον απάτητο, και θα τον βρω γιατί πρέπει, και άμα θα γράψω θα είμαι ο καλύτερος, μα και πάλι πόσα ματώματα… […] Πόσο γυρεύω την ξεκούραση… τη θάλασσα την ήσυχη, τους ορίζοντες τους απέραντους. Να ησυχάσω, να ναρκωθώ λιγάκι μέσα στην αγάπη, κ έπειτα ξαναρχίζω, μα πριν περάσω όλους τους μεσημεριάτικους ήλιους, λίγο νερό, λίγο νερό για το όνομα του Θεού.

Αυτά γράφει από το Παρίσι, τον Μάιο του 1921, ο Γιώργος Σεφέρης προς την αδερφή του Ιωάννα Τσάτσου, σε μια από τις πολλές επιστολές του που δημοσιεύονται στο βιβλίο της μετά το θάνατό του. Ο αδερφός μου Γιώργος Σεφέρης (1974) είναι μια θερμή αγαπητική βιογραφία ή, καλύτερα, ψυχογραφία του ποιητή από το 1912, όταν ο Σεφέρης ήταν δωδεκάχρονο παιδί στη Σμύρνη, μέχρι το 1941, όταν φεύγει από την Αθήνα μαζί με την ελληνική κυβέρνηση με προορισμό τη Μέση Ανατολή. Το βιβλίο της Ιωάννας Τσάτσου είναι πολύτιμη μαρτυρία και για έναν πρόσθετο λόγο: μαζί με τον Σεφέρη παρουσιάζεται και όλη η πατρική οικογένειά του, ο τρόπος της ζωής της και οι σχέσεις μεταξύ των μελών της.

Ο Κεφαλονίτης Ιωάννης Φωκάς ή Απόστολος Βαλεριάνος ήταν θαλασσοπόρος του 16ου αιώνα, που δοξάστηκε στην υπηρεσία του ισπανικού στέμματος με το όνομα Χουάν ντε Φούκα στον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό, ζώντας ένα μεγάλο διάστημα της ζωής του στις τότε ισπανικές κτήσεις της Αμερικής. Σήμερα, ένα θαλασσινό πέρασμα στον Νοτιοδυτικό Καναδά έχει τ’ όνομά του, ενώ το άγαλμά του υπάρχει στο Βανκούβερ. Στο μυθιστόρημα αυτό ο Γιάννης Κατσίκης, αξιοποιώντας όλες τις υπάρχουσες πηγές, βιογραφεί το ιστορικό πρόσωπο και ταυτόχρονα αναπλάθει με λογοτεχνική ζωντάνια ολόκληρη εκείνη την ταραγμένη και βίαιη εποχή των αποικιών, των κονκισταδόρων, της πειρατείας και του ανταγωνισμού των Μεγάλων Ναυτικών Δυνάμεων για το μοίρασμα του κόσμου.

Aυτή είναι η αληθινή ιστορία ενός αφανή ήρωα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, του Βίτολντ Πιλέτσκι. Ενός γενναίου αξιωματικού του πολωνικού στρατού και μέλους της αντίστασης της Βαρσοβίας, ο οποίος το φθινόπωρο του 1940 και ενώ οι Ναζί έχουν καταλάβει την Πολωνία διεισδύει εθελοντικά στο ʼουσβιτς, συγκροτεί αντιστασιακό πυρήνα και συντάσσει αναφορές για τις ναζιστικές φρικαλεότητες. Επί τρία χρόνια περίπου βιώνει τον εφιάλτη και βλέπει το στρατόπεδο συγκέντρωσης να μετατρέπεται σε εργοστάσιο θανάτου. Κι όμως, όταν τελειώνει ο πόλεμος και οι Σοβιετικοί γίνονται οι νέοι κύριοι της αγαπημένης του πατρίδας, καταδικάζεται για εσχάτη προδοσία και εκτελείται έπειτα από μια παρωδία δίκης. Οι ηρωικές του προσπάθειες να ενημερώσει τις συμμαχικές δυνάμεις για την κόλαση του ʼουσβιτς και να τις πιέσει να αντιδράσουν αποκαλύφθηκαν δεκαετίες αργότερα, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και το άνοιγμα των πολωνικών κρατικών αρχείων. Ο Βίτολντ Πιλέτσκι έφυγε από τη ζωή νομίζοντας πως είχε αποτύχει. Η φωνή του, καθαρή και αισιόδοξη στην αρχή, στο τέλος έγινε ψίθυρος, έσβησε εξαντλημένη και απογοητευμένη. Κι όμως, η συνεισφορά του στην αποκάλυψη της αλήθειας για το τέρας του ναζισμού θεωρείται πλέον ανυπολόγιστη.

Ο Βρετανός ιστορικός Ρίτσαρντ Κλογκ έζησε από κοντά τις πρώτες µέρες της απριλιανής δικτατορίας και συνδέθηκε στενά µε τον αντιδικτατορικό αγώνα, κυρίως ως συνεργάτης της ελληνικής υπηρεσίας του BBC. Βαθύς γνώστης της Ελλάδας και της ιστορίας της, θα διδάξει επί χρόνια ελληνική ιστορία στο King’s College του Πανεπιστηµίου του Λονδίνου και θα έχει µια εκ των έσω εµπειρία των Ελληνικών Σπουδών στην Αγγλία και της επιρροής των Ελλήνων χρηµατοδοτών και των πολιτικών συµφερόντων στη διαµόρφωσή τους. Το βιβλίο "Ο επίµονος ιστορικός" είναι η γοητευτική ιστορία µιας συναρπαστικής όσο και δραµατικής εποχής, όπως την έζησε ο συγγραφέας στη διάρκεια της πολύχρονης ενασχόλησής του µε τη µελέτη και τη διδασκαλία της νεώτερης ελληνικής ιστορίας. Μέσα από τις συναντήσεις του µε σηµαίνοντα πρόσωπα της πολιτικής και της ακαδηµαϊκής ζωής, από τη Μελίνα Μερκούρη ώς τη Μάργκαρετ Θάτσερ και από τον Τζον Λε Καρέ ώς τον Ανδρέα Παπανδρέου, τα ταξίδια του και τις επαγγελµατικές του περιπέτειες, αναδύεται ολοζώντανος ένας κόσµος πολύπλοκος και αρκετά σκοτεινός, τα µυστικά και τις κρυφές διαδικασίες του οποίου ο συγγραφέας αποκαλύπτει µε τόλµη, ακρίβεια και χιούµορ. Μια µοναδική προσωπική µαρτυρία για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Ποιά ήταν η εφηβεία του Σίγκμουντ Φρόϊντ;Πώς αυτή επηρέασε τη γέννηση της ψυχανάλυσης;Παρά τις ποικίλες αναμνήσεις που φανερώθηκαν στο έργο του, η εφηβεία του αποτελεί τη λιγότερο γνωστή περίοδο της ζωής του. Χρόνια συναισθηματικής μοναξιάς και φαντασιωσικής ζωής που συνοδεύονται από χαρά και αναστάτωση, συγκρούσεις και αντιφάσεις. Γιος πολλά υποσχόμενος, με προσδοκίες κυρίως εκ μητρός να εξελιχθεί σε έναν σπουδαίο άνδρα, επιτρέπει στις φαντασιώσεις του, οι οποίες έχουν αιμομικτικό και πατροκτονικό χαρακτήρα, να διεισδύσουν στις διαπροσωπικές του σχέσεις και στα όνειρά του. Παραδομένος στις εσωτερικές του συγκρούσεις, ο νεαρός Φρόιντ ζηλεύει τους φίλους του που ζουν απολαμβάνοντας τη νεότητά τους, ενώ εκείνος περνά τον χρόνο του διαβάζοντας και κάνοντας όνειρα.

Ο Θάνατος του Μπαλζάκ θα προκαλέσει σκάνδαλο προτού ακόμη κυκλοφορήσει κυρίως για το τρίτο κεφάλαιό του που είναι αφήγηση μέσα στην αφήγηση. Ο Μιρμπώ περιγράφει τις τελευταίες στιγμές του γίγαντα της λογοτεχνίας όπως του τις εμπιστεύτηκε, χρόνια αργότερα, μετά τον θάνατο του τελευταίου, ο ζωγράφος Ζαν Ζιγκού, εραστής της μαντάμ Χάνσκα (συζύγου του Μπαλζάκ). Την ώρα της επιθανάτιας αγωνίας του συγγραφέα η κόμισσα Εβελίνα Χάνσκα και ο εραστής της, ο Ζαν Ζιγκού, περνούν τη νύχτα μαζί!

«Αυτή τη φορά ο Μεγαλέξανδρος ξεκίνησε από τον Νείλο. Η δύναμή του ήταν το έργο, το βασίλειό του ήταν το πνεύμα, η ομορφιά του ήταν η τέχνη». Ο Αλέξανδρος Ιόλας ήταν μια πολυσύνθετη προσωπικότητα που δεν χωρούσε σε κουτάκια. Διέθετε εξαιρετική ευστροφία που τον οδηγούσε πάντα με επιτυχία στο επόμενο στάδιο. Μέχρι το 1976, τήρησε πιστά την εντολή «Αύξου αεί», που του έδωσε ο πνευματικός του πατέρας, Άγγελος Σικελιανός. Στην τελευταία φάση όμως, η πυξίδα του έχασε τον αληθή Βορρά. Αποφάσισε να εγκαταλείψει την Καλυψώ, αρνούμενος το δώρο της αθανασίας που του προσέφερε και επέλεξε την επιστροφή στην Ιθάκη, που δεν του δώριζε παρά έναν «εσφαλμένο και απατηλό προορισμό». Έτσι, ο άσωτος υιός, ο επαναστάτης, επέστρεψε στην Ελλάδα, μία χώρα που έμελλε να γίνει για εκείνον ο τόπος της αυτοεκπληρούμενης προφητείας του. Λόγια και μαρτυρίες χωρίς ντοκουμέντα, κοσμούν συχνά, ακόμα και σήμερα, διάφορα έντυπα, ενώ ανυπόστατοι ισχυρισμοί αναπαράγονται ανεξέλεγκτα και με μεγάλη ευκολία, συντηρώντας εις το διηνεκές φαιδρές φαντασιοπληξίες. Έχοντας αφήσει να αιωρείται μία ανεκπλήρωτη υπόσχεση, η Ελένη Κουτσούδη-Ιόλα, ανιψιά του Αλέξανδρου Ιόλα, διηγείται την εμπεριστατωμένη ιστορία της ζωής του, καταρρίπτοντας μύθους και παρουσιάζοντας τον Άνθρωπο πίσω από τον Μύθο.