Sigmund Freud

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Ο Φρόυντ, από το "Τοτέμ και Ταμπού" ακόμη, είχε ασχοληθεί με την πατροκτονία, θεωρώντας τη πρωταρχικό έγκλημα της ανθρωπότητας και του ατόμου. Στο έργο του "Ο Ντοστογιέφσκι και η πατροκτονία" (Dostojewski und die Vatertotung, 1928) η λογοτεχνία τροφοδοτεί την ψυχολογική του σκέψη. Με αφορμή τη ζωή και το αριστούργημα του Φ. Ντοστογιέφσκι, "Αδερφοί Καραμάζωφ", βάζει ξανά την πατροκτονία στο μικροσκόπιο, ανιχνεύει τις ψυχικές πηγές της και δικαιώνει τις ψυχαναλυτικές του θεωρίες.

Ο δρόμος που οδηγεί από τη φαντασία στην πραγματικότητα είναι ο δρόμος της τέχνης. Ο καλλιτέχνης είναι κάποιος που ωθείται από εξαιρετικά ισχυρές ορμικές ανάγκες· ποθεί την απόκτηση τιμών, δόξας, δύναμης, πλούτου, φήμης και αγάπης από τις γυναίκες, αλλά του λείπουν τα μέσα για να τα ικανοποιήσει. Έτσι, όπως κάθε άλλος με ανικανοποίητους πόθους, απομακρύνεται από την πραγματικότητα και μεταφέρει το ενδιαφέρον και τη λίμπιντό του στις επιθυμίες των φαντασιώσεών του. [...] Ένας αληθινός καλλιτέχνης γνωρίζει πώς να επεξεργάζεται τις ονειροπολήσεις του, έτσι ώστε χάνουν τα προσωπικά στοιχεία που δυσαρεστούν τους ξένους και μπορούν να τις απολαύσουν και οι άλλοι. Γνωρίζει επίσης να τις μετριάζει, έτσι ώστε η καταγωγή τους από απαγορευμένες πηγές να μην είναι εύκολα αναγνωρίσιμη. Επιπλέον, έχει τη μυστηριώδη δυνατότητα να μεταπλάθει ένα ορισμένο υλικό, μέχρι να γίνει πιστό ομοίωμα των φαντασιώσεών του, και γνωρίζει πώς να προσδίδει στους αντικατοπτρισμούς των φαντασιώσεών του τόσο μεγάλη ροή ηδονής, ώστε, τουλάχιστον προς στιγμήν, οι απωθήσεις να φαίνεται σαν να κλυδωνίζονται και να καταρρέουν. Κάθε φορά που το επιτυγχάνει ανοίγει στους άλλους τον δρόμο για την ανακούφιση και την ικανοποίηση των δικών τους, ασυνείδητων πηγών ηδονής και αποκομίζει την ευγνωμοσύνη και τον θαυμασμό τους· κερδίζει -μέσω της φαντασίας του- ό,τι μέχρι τότε κέρδιζε στην φαντασία του: δόξα, δύναμη και την αγάπη των γυναικών. (Sigmund Freud, "Εισαγωγή στην ψυχανάλυση")

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Στο σύγγραμμα "Ο Πολιτισμός Πηγή Δυστυχίας" (Das Unbehagen in der Kultur), που γράφτηκε το 1929, ο Φρόυντ ασχολείται με τις θεμελιώδεις συγκρούσεις μεταξύ του πολιτισμού και του ατόμου, αναγνωρίζοντας ως πρωταρχικό πρόβλημα την αντίθεση ανάμεσα στην αναζήτηση του ατόμου για ελευθερία και την απαίτηση του πολιτισμού για κομφορμισμό και καταπάτηση των ενστίκτων.

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα.
Στο Πένθος και Μελαγχολία ο Φρόυντ προσπαθεί να ρίξει φως στη φύση της μελαγχολίας. Θεωρώντας το πένθος ως το φυσιολογικό της πρότυπο, προχωρά σε μια συγκριτική μελέτη των δύο αυτών καταστάσεων, υπολογίζοντας τις αποκλίσεις και προσδιορίζοντας τις διαφορές τους.

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Τον Σεπτέμβριο του 1909, με αφορμή τον εορτασμό των είκοσι χρόνων από την ίδρυσι του πανεπιστημίου Clark στο Γούστερ της Μασαχουσέτης, ο Φρόυντ έδωσε στο αμερικανικό κοινό μια σειρά διαλέξεων γύρω από τις βασικές έννοιες και μεθόδους της ψυχανάλυσης (Uber Psychoanalyse: Funf Vorlesungen), οι οποίες σήμερα αποτελούν ένα ιδανικό εισαγωγικό εργαλείο για κάθε αναγνώστη που επιθυμεί να μυηθεί στο έργο του.

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα.

Στο σύγγραμμα "Πέραν της Αρχής της Ηδονής" (Jenseits des Lustprinzips), που γράφτηκε το 1920, ο Φρόυντ συνδυάζει την ψυχανάλυση με τη φιλοσοφία και την εξελικτική βιολογία, αναγνωρίζοντας ως γενικό χαρακτηριστικό των ενορμήσεων την τάση να αποκαταστήσουν μία προγενέστερη κατάσταση του ατόμου, η οποία δεν είναι άλλη από το θάνατο.

Ο Ζίγκμουντ Φρόιντ στη σειρά Επίλεκτα! Το ανοίκειο είναι εκείνο το είδος του τρομακτικού το οποίο ανάγεται σε κάτι που ήταν κάποτε πολύ γνωστό και για πολύ καιρό οικείο. Ο πολυγραφότατος και επιδραστικός νευρολόγος, θιασώτης της ψυχανάλυσης και ρηξικέλευθος αναλυτής, Ζίγκμουντ Φρόιντ, τιμάται μέσα από μια νέα κυκλοφορία των Εκδόσεων Οξύ, από τη σειρά Επίλεκτα. Συνεχίζοντας την εξερεύνησή του στα βάθη του ανθρώπινου μυαλού, ο πατέρας της ψυχανάλυσης εξετάζει σ’ αυτό εδώ το σύντομο, αλλά ιδιαίτερα επιδραστικό δοκίμιο την αίσθηση του ανοίκειου, που «χωρίς αμφιβολία ανήκει στη σφαίρα του τρομακτικού, αυτού που προκαλεί ανησυχία και φόβο», αλλά συγχρόνως δεν μας είναι απαραίτητα άγνωστη ή εντελώς καινούργια. Αντλώντας πλήθος παραδειγμάτων από τη λογοτεχνία και την πραγματικότητα (από τον Ηρόδοτο μέχρι τον Ε.Τ.Α. Χόφμαν, συγγραφέα του Καρυοθραύστη, και από ελάσσονες παιδικές αναμνήσεις μέχρι την απότομη ανάκληση πολιτισμικά ξεπερασμένων τρόπων σκέψης), ο Φρόιντ βρίσκει ξανά τον τρόπο να μας ξεναγήσει σε κρυφές γωνιές του ίδιου μας του νου που συχνά δυσκολευόμαστε μέχρι και να τις αναγνωρίσουμε.

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Με "Το Ανοίκειο" (Das Unheimliche, 1919) ο Φρόυντ διατυπώνει τη θεωρία του για το ανοίκειο στη μυθοπλασία αλλά και στην πραγματική ζωή. Έχοντας ως αφετηρία την ψυχαναλυτική του εργασία και παραδείγματα από τη λογοτεχνία, μελετά τα βιώματα και τις εντυπώσεις που ξυπνούν μέσα μας την αίσθηση του ανοίκειου και προσπαθεί να βρει τη σύνδεσή του τόσο με απωθημένα συμπλέγματα όσο και με το σύμπλεγμα του ευνουχισμού.

Οι ψυχαναλυτές σπανίως αισθάνονται την ανάγκη να επιδοθούν σε αισθητικές αναδιφήσεις, και τούτο ακόμα κι αν δεν περιορίσουμε την αισθητική στη θεωρία για το ωραίο, αλλά την ορίσουμε ως θεωρία για τις ιδιότητες του αισθάνεσθαι. Ο ψυχαναλυτής ασχολείται με άλλες περιοχές του ψυχικού βίου κι ελάχιστα τον απασχολούν οι απροσδιόριστες και εξατμισμένες συναισθηματικές αντιδράσεις, οι οποίες ως επί το πλείστον αποτελούν το αντικείμενο της αισθητικής. Ωστόσο, υπάρχουν περιστάσεις που του επιβάλλουν να στρέψει το ενδιαφέρον του σε ένα συγκεκριμένο πεδίο της αισθητικής, ξεκομμένο κάπως από τον κορμό της και παραμελημένο από τη βιβλιογραφία της. Ένα τέτοιο πεδίο είναι το "ανοίκειο". Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ανοίκειο υπάγεται στην κατηγορία των στοιχείων που προκαλούν φόβο, τρόμο και φρίκη, κι άλλο τόσο βέβαιο είναι ότι η συγκεκριμένη λέξη δεν χρησιμοποιείται πάντα με μια έννοια που μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια, έτσι ώστε καταλήγει συνήθως σε ταυτοσημία με το τρομακτικό. Ωστόσο, δικαιούται κανείς να υποθέτει ότι εμπεριέχει έναν ιδιαίτερο πυρήνα που δικαιολογεί τη χρήση ενός όρου με ειδοποιό νόημα. Θα θέλαμε να μάθουμε ποιος είναι αυτός ο κοινός πυρήνας που επιτρέπει να διακρίνουμε κάτι "ανοίκειο" σ' αυτό που προκαλεί φόβο. Sigmund Freud

Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα.Το σύγγραμμα "Το Ασυνείδητο" (Das Unbewusste) είναι μια εισαγωγή στην έννοια του ασυνειδήτου, στο οποίο ο Φρόυντ αφιέρωσε μεγάλο μέρος των μελετών του. Παρότι πολλοί πολέμιοί του αμφισβητούσαν την ύπαρξη ενός ασυνείδητου ψυχικού στοιχείου, ο Φρόυντ κρίνει την παραδοχή αυτή επιστημονικά αναγκαία, παρατηρώντας ότι στα άτομα συχνά εμφανίζονται ψυχικές πράξεις των οποίων η εξήγηση προϋποθέτει άλλες πράξεις, για τις οποίες όμως η συνείδηση δεν έχει μάρτυρες