Georges Simenon

«Τις φορές που έτυχε να προσπεράσει γυναίκες μόνες, παρατήρησε πώς, εκτός του ότι προχωρούσαν ξυστά στους τοίχους, έτρεμαν και είχαν την επιθυμία να το βάλουν στα πόδια στην παραμικρότερη ύποπτη κίνηση ή και να καλέσουν βοήθεια. Μέσα σε έξι μήνες, πέντε γυναίκες που, όπως αυτές, επέστρεφαν σπίτι τους ή πήγαιναν σε μια φίλη, πέντε γυναίκες που περπατούσαν στους δρόμους του Παρισιού, έπεσαν θύματα του ίδιου δολοφόνου. Και πράγμα περίεργο, τα πέντε εγκλήματα έγιναν σε ένα μόνο Διαμέρισμα από τα είκοσι του Παρισιού, στο 18ο, στη Μονμάρτρη, και όχι απλώς στο ίδιο Διαμέρισμα αλλά και στην ίδια γειτονιά, σε μία πολύ περιορισμένη περιοχή που θα μπορούσε να οριοθετηθεί από τις τέσσερις στάσεις του μετρό: Λαμάρκ, Αμπές, Πλας Μπλανς και Πλας Κλισύ. Τα ονόματα των θυμάτων, των οδών που έγιναν οι δολοφονίες, οι ώρες επίσης, είχαν γίνει γνωστά στους αναγνώστες των εφημερίδων και για τον Μαιγκρέ κατάντησαν πραγματικός εφιάλτης.» Ο Σιμενόν στήνει στο παρόν μυθιστόρημα μία από τις συγκλονιστικότερες και πιο λεπτές περιγραφές της συμπεριφοράς ενός σήριαλ κίλλερ στο Παρίσι του 1955. Πέντε νέες γυναίκες δολοφονούνται στο διάστημα ενός εξαμήνου, στην ίδια γειτονιά της Μονμάρτρης. Πραγματικός εφιάλτης για τον επιθεωρητή Μαιγκρέ και τους συνεργάτες του στο Εγκληματολογικό. Και ο κόσμος ζει αναστατωμένος, μέσα στον τρόμο, ανήσυχος με τα δημοσιεύματα και τις εικασίες του Τύπου. Ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία με τον Μαιγκρέ, "Ο Μαιγκρέ στήνει παγίδα" έγινε ταινία το 1958 από τον Jean Delannoy με τον Jean Gabin στο ρόλο του επιθεωρητή. Ξαναγυρίστηκε το 2016 με πρωταγωνιστή τον Rowan Atkinson. Η ιστορία αυτή μπορεί να διαβαστεί παράλληλα με τους "Δαίμονες του πιλοποιού", ένα από τα σπουδαία «σκληρά μυθιστορήματα» του Σιμενόν, χωρίς τον Μαιγκρέ, που πραγματεύεται και αυτό έναν κατά συρροή δολοφόνο.

Μια παράξενη γυναίκα καλεί τον Μαιγκρέ στο Ζιβέ, μια πόλη στα σύνορα της Γαλλίας-Βελγίου, για να βοηθήσει μια οικογένεια Φλαμανδών στην υπόθεση εξαφάνισης μιας νεαρής κοπέλας. Η τοπική κοινωνία ρίχνει το φταίξιμο και ενοχοποιεί την οικογένεια Πήτερς. Ο Μαιγκρέ, χωρίς επίσημη αποστολή, δέχεται. Φτάνει σε μια πόλη με έντονη αντιπαλότητα Βαλλόνων και Φλαμανδών: ξεχωριστά καφενεία, διαφορετικές νοοτροπίες.
Η κακοκαιρία είναι έντονη και το κακό συνδυάζεται με αυτήν. Ο ποταμός Μεύσης έχει υπερχειλισει, τα φράγματα στις γέφυρες έχουν κατέβει, ο απόπλους σκαφών και ποταμόπλοιων έχει απαγορευτεί. Ο κόσμος, ακινητοποιημένος στα καφενεία πίνοντας ζενιέβρ, το τοπικό ποτό, υποπτεύεται και κατηγορεί. Και ο Μαιγκρέ προσπαθεί να μπει στο κλίμα της πόλης και των ανθρώπων της, για να βρει μια λύση. Ένα από τα γνωστότερα μυθιστορήματα με τον επιθεωρητή Μαιγκρέ.

Ξαφνιασμένος, κάπου ανάμεσα σε δυό μικρούς σιδηροδρομικούς σταθμούς πού δεν μπορούσε να πει ποιοί ήταν, χωρίς να διακρίνει σχεδόν τίποτα μες στο σκοτάδι, έκτος άπ' τη βροχή πού έπεφτε συνεχώς μπροστά από έναν μεγάλο γλόμπο και κάτι ανθρώπινες σιλουέτες πού έσπρωχναν καρότσια, ο Μαιγκρέ αναρωτήθηκε τί γύρευε σ' αυτό το μέρος. [...]"Όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιου είδους καταστάσεις, η κοινή γνώμη υποδεικνύει λίγο-πολύ ανοιχτά έναν ύποπτο και πάρα πολλές φορές έχω αναρωτηθεί πώς τον επιλέγει. Είναι ένα μυστηριώδες φαινόμενο, λίγο τρομακτικό θα έλεγα. "Ήδη από την πρώτη μέρα, αν κατάλαβα καλά, οι άνθρωποι στράφηκαν κατά της οικογένειας Βερνού..."Ο ΜΑΙΓΚΡΕ ΦΤΑΝΕΙ ΝΥΧΤΑ υπό βροχή με μια παλιά αμαξοστοιχία στην κωμόπολη Φοντεναί, για να ξαναδεί έναν παλιό του φίλο, τον ανακριτή Σαμπό. "Όμως στον μικρό αυτό τόπο έχουν μόλις γίνει δύο φόνοι, κι αμέσως μετά ένας τρίτος. Ο τρόμος εξαπλώνεται στην πόλη. Ο κόσμος και η κοινή γνώμη στρέφουν τις υποψίες τους σε μια οικογένεια ξεπεσμένων πλουσίων της μικρής επαρχιακής αριστοκρατίας. Αντιστέκονται στις έρευνες της Αστυνομίας. Αρχίζουν οι περιπολίες περιφρούρησης των φοβισμένων και εξαγριωμένων πολιτών, πού κι αυτοί από μόνοι τους αποτελούν απειλή. Και οι διαδόσεις κι οι παράξενες καταθέσεις αμφίβολων μαρτύρων. Η βροχή δεν σταματά ποτέ. Και ο Μαιγκρέ, πού βρέθηκε τυχαία και ανεπίσημα στο εγκληματικό περιβάλλον του Φοντεναί, άθελά του εμπλέκεται στη δουλειά του φίλου του ανακριτή, προσπαθώντας να κρατήσει διακριτικά αποστάσεις. "Ένα ακόμα από τα διάσημα μυθιστορήματα με τον επιθεωρητή Μαιγκρέ του Ζώρζ Σιμενόν

Ο άγνωστος στην άλλη άκρη του διαδρόμου έχει ανοίξει την πόρτα του βαγονιού. Δεν είναι τυχαίο, γιατί εκείνη την ώρα το τρένο κόβει ταχύτητα. Τα φρένα στριγκλίζουν και ο άντρας πηδάει, χάνεται κουτρουβαλώντας πίσω από τις αντιστηρίξεις της σιδηροδρομικής γραμμής. Ο Μαιγκρέ ούτε που το σκέφτεται, τρέχει και νάτος κι αυτός στο κενό. Πέφτει στα πλάγια, κάνει τρεις τούμπες, σταματάει δίπλα σε μια σειρά συρματοπλέγματα... ... Η κατάσταση είναι γελοία. Ο Μαιγκρέ αναρωτιέται σε ποιο ένστικτο υπάκουσε πηδώντας από το τρένο. Δεν ξέρει ούτε που βρίσκεται! Γιατί ο άγνωστος δεν κινείται καθόλου; Παραμένει μια σκιά γονατιστή. Είδε άραγε τον Μαιγκρέ που τον ακολούθησε; -Έε! Εκεί κάτω... του φωνάζει ο Μαιγκρέ ψάχνοντας το περίστροφο μέσα στην τσέπη του. Δεν προλαβαίνει να το τραβήξει. Βλέπει κάτι κόκκινο. Και αισθάνεται ένα χτύπημα στον ώμο πριν ακόμη ακούσει την εκπυρσοκρότηση... Αναπάντεχη τροπή παίρνει ένα ταξίδι αναψυχής του επιθεωρητή Μαιγκρέ. Το ίδιο βράδυ που φεύγει από το Παρίσι ένας άγνωστος τον πυροβολεί και τον τραυματίζει. Αναρρώνει από το τραύμα σε ένα ξενοδοχείο του Μπερζεράκ. Καθηλωμένος στο κρεβάτι, χάρη στη συμπαράσταση και τις πληροφορίες που του δίνει η σύζυγός του για πρόσωπα και δρώμενα, ο επιθεωρητής κατορθώνει ωστόσο να λύσει το μυστήριο του "τρελού" του Μπερζεράκ, που έχει σκοτώσει ήδη δύο γυναίκες και όλοι φοβούνται ότι θα σκοτώσει ξανά.

Με φωνή ήρεμη, ο δικηγόρος Λουρσά, που ήταν πρώτος ξάδελφος της γυναίκας του εισαγγελέα, ανήγγειλε: "Μόλις βρήκα έναν άγνωστο μέσα στο σπίτι... Σ' ένα κρεβάτι του δευτέρου ορόφου... Πέθανε ακριβώς τη στιγμή που έφτασα... Ζεράρ, θα ήταν καλό ν' ασχοληθείτε με το θέμα... Είμαι πολύ αναστατωμένος... Έχω την εντύπωση ότι πρόκειται για έγκλημα..." Όταν ο εισαγγελέας κατέβασε το ακουστικό, η Λωράνς Ροζισάρ, που σιχαινόταν τον ξάδελφό της, άφησε να της ξεφύγει: "Πάλι μεθυσμένος είναι!" Και όμως, εκείνο το βράδυ, όλα έμοιαζαν να είναι στη θέση τους, και το γεγονός ότι έβρεχε έκανε τα πράγματα να δείχνουν ακόμη πιο στάσιμα. Φθινοπωρινά πρωτοβρόχια... O Έκτορ Λουρσά πίνει. Η γυναίκα του τον έχει εγκαταλείψει. Δεν αγορεύει πλέον στο δικαστήριο. Μόνο η κόρη του Νικόλ, την οποία δεν αγαπά, μοιράζεται ακόμη μαζί του το τραπέζι, τα γεύματα που παίρνουν χωρίς να αρθρώσουν λέξη μέσα στο μεγάλο άδειο σπίτι τους. Αυτή η κατάσταση της απραξίας, της απόσυρσης από τον κόσμο, διαρκεί δεκαοκτώ χρόνια. Ένα βράδυ όμως όλα ανατρέπονται. Ανακαλύπτει κάτω από τη στέγη του έναν άνθρωπο που σκοτώθηκε με σφαίρα στο λαιμό και η ανακάλυψη αυτή αποσπά τον δικηγόρο από το φόβο της ζωής που τον κατείχε τόσα χρόνια. Ο θάνατος τον αφυπνίζει. Είναι μόνος. Η κόρη του είναι μια άγνωστη. Εκείνος νόμιζε πως ήταν χωρίς ψυχή, και ανακαλύπτει μια δύναμη. Νόμιζε πως ήταν πειθήνια, μα ήταν εξεγερμένη. Ένα μυστήριο που ξεκινά με έναν φόνο και μια ολόκληρη πόλη που αναμένει. Μια πόλη καθωσπρέπει ανθρώπων. Επιφυλακτικών και τρομαγμένων. Μια καλή κοινωνία που επιλέγει την πλαγία οδό, που κατηγορεί. Που θα επιθυμούσε τόσο να βρίσκεται έξω από το παιχνίδι...

Ο κύριος Ιρ είναι ένας συνηθισμένος, μονόχνοτος άνθρωπος που ζει σ' ένα διαμέρισμα της Βιλζουίφ στο Παρίσι. Καθημερινότητα θλιβερή και μελαγχολική που το μόνο που της δίνει έναν πικάντικο τόνο κάποια βράδια είναι το θέαμα της νεαρής γειτόνισσάς του από απέναντι, της Αλίς, η οποία συνηθίζει να γδύνεται με ανοιχτές τις κουρτίνες ξέροντας καλά ότι την κοιτάζει, παίζοντας με τα συναισθήματά του σαν τη γάτα με το ποντίκι. Η θυρωρός της πολυκατοικίας δεν συμπαθεί τον ακοινώνητο αυτόν ενοικιαστή και, από τότε που ανακαλύφθηκε το κακοποιημένο πτώμα της νεαρής γυναίκας στο διπλανό οικόπεδο, τον θεωρεί ύποπτο, τον κατασκοπεύει και τελικά τον καταδίδει στην αστυνομία, η οποία αποφασίζει να τον θέσει υπό παρακολούθηση. Με τους όχι και τόσο διακριτικούς αστυνομικούς ξοπίσω του, ο κύριος Ιρ συνεχίζει το ρου της ζωής του περνώντας τις μέρες του ανάμεσα στο διαμέρισμά του και σ' ένα χώρο που τον φωτίζει ένας φεγγίτης και όπου ετοιμάζει μικροδέματα για πωλήσεις δι' αλληλογραφίας. Η πλήξη και η μοναξιά βρίσκονται στην καρδιά αυτού του μυθιστορήματος, μια ατμόσφαιρα βαριά και πιεστική, που αποδίδεται στο έπακρο από την αέναη αντιπαράθεση των θορύβων της εξωτερικής ζωής και του ανθρώπου αυτού που κυκλοφορεί ανώνυμος μέσα στο πλήθος. Περισσότερο όμως και από τον οίκτο, ο κύριος Ιρ προκαλεί την απόρριψη και γεννά την απέχθεια των γύρω του. Μια αντιπάθεια δημιουργείται αυτομάτως στις γνωριμίες που κάνει. Ο κύριος Ίρ αποτυγχάνει πλήρως να υπερασπίσει τον εαυτό του στον ανακριτή. Θα αφήσει λοιπόν τα γεγονότα να ακολουθήσουν την πορεία τους και θα κάνει μια απόπειρα να φύγει από την πόλη. Μια μικροκοινωνία που φαντασιώνεται και κατασκευάζει τον ένοχο και οδηγεί σ' ένα τέλος σκοτεινό, γεμάτο κυνισμό, έναν θάνατο θλιβερό και τετριμμένο, κατ' εικόνα και ομοίωση του κυρίου Ιρ.

"- Θα μπορούσα πολύ εύκολα να γίνω αντικοινωνικός και ίσως γι' αυτό επιβάλλω στον εαυτό μου αυτή την καθημερινή παρτίδα του μπριτζ. Φαίνεται απλό και φυσικό, έτσι δεν είναι; Ο καθένας μας θεωρεί τη ζωή του απλή, ώσπου μια μέρα συμβαίνει κάτι και οι άνθρωποι μας βλέπουν όχι όπως είμαστε αλλά σε συνάρτηση με αυτό το γεγονός. Νομίζω, κύριε Μαιγκρέ, ότι αυτός είναι και ο λόγος που σας παρακάλεσα να έρθετε. [...] Κι όμως ήταν ευαίσθητη και πιθανόν αν έπιανε τον δολοφόνο στα χέρια της, να τον τιμωρούσε με τον τρόπο που είχε αναγγείλει πριν στο μαγαζί της. Στην παραλία ο κόσμος ακόμη δεν ήξερε τίποτα και το θέαμα ήταν το συνηθισμένο: μαμάδες και παιδάκια με μαγιώ, ομπρέλες, κόκκινες και μπλε μπάλες, κολυμβητές που βουτούσαν στον αφρό των κυμάτων." Ο Επιθεωρητής Μαιγκρέ φεύγει επιτέλους για διακοπές με τη γυναίκα του στη Σάμπλ ντ' Ολόν, μια παραθαλάσσια πόλη στην πλευρά του Ατλαντικού. Όλο τον χειμώνα ονειρεύεται την ηρεμία μακριά από το γραφείο του στη Δικαστική Αστυνομία και τις εξιχνιάσεις εγκλημάτων. Όμως μέσα στην ανεμελιά των διακοπών, τη ρουτίνα και την πλήξη της κωμόπολης, οι συνθήκες θα τον εμπλέξουν σε μια ιστορία διπλού φόνου, σ' ένα περιβάλλον των ντόπιων αστών και πιο λαϊκών ανθρώπων, σ' ένα σκηνικό με γιατρούς, ανακριτές, καλόγριες του τοπικού νοσοκομείου, δημοσιογράφους, υπηρέτες και ψαράδες. Το βιβλίο γράφτηκε κατά την αμερικανική περίοδο του Σιμενόν μετά τον πόλεμο και εκδόθηκε στη Γαλλία το 1948 με μεγάλη κυκλοφοριακή επιτυχία.

Είχε, όντως, έστω και έναν σοβαρό λόγο για ν’ ανησυχεί; Όχι. Δεν είχε συμβεί τίποτα το αφύσικο. Δεν τον βάραινε καμία απειλή. Ήταν γελοίο να χάνει την ψυχραιμία του και το ήξερε τόσο καλά που ακόμη κι εδώ, στη μέση της γιορτινής βραδιάς, προσπαθούσε ν’ αντιδράσει. Εξάλλου, δεν επρόκειτο για ανησυχία με την απόλυτη σημασία της λέξης και θα ήταν ανίκανος να πει ποια στιγμή ακριβώς τον είχε καταλάβει αυτό το άγχος, αυτή η αδιαθεσία, αποτελέσματα μιας δυσδιάκριτης ανισορροπίας. Σίγουρα όχι όταν εγκατέλειψε την Ευρώπη. Ο Ζοζέφ Τιμάρ είχε φύγει με τη θέλησή του, γεμάτος έξαψη και ενθουσιασμό. Μήπως τη στιγμή που ξεμπάρκαρε στη Λιμπρεβίλ, στην πρώτη του επαφή με την Γκαμπόν; Λιμπρεβίλ και Γκαμπόν, τον παλιό καιρό. Από τις πρώτες σελίδες το σκηνικό ξεπροβάλλει πεντακάθαρα. Διακρίνεται έως και η μυρωδιά από τη θλιβερή σήψη της βλάστησης, η αποχαυνωτική ζέστη του καφενείου όπου μερικοί Ευρωπαίοι χαρτοπαίζουν πίνοντας Περνό. Ο Ζοζέφ Τιμάρ δεν έχει παρά λίγες εβδομάδες που έφτασε από τη Γαλλία, ο πολιτισμός όμως είναι ήδη μια ανάμνηση. Όταν μαθαίνει ότι ένας μαύρος υπηρέτης, ένας μπόυ, δολοφονήθηκε δυο βήματα από το ξενοδοχείο της Αντέλ, δεν προβληματίζεται και πολύ. Γιατί η Αντέλ, όχι τόσο νέα αλλά εμμονικά αισθησιακή, σμίγει με τον Τιμάρ κάθε νύχτα κάτω από το τούλι της κουνουπιέρας. Εκείνη είναι που σκότωσε, ο Τιμάρ είναι βέβαιος. Σε αυτή τη χώρα, όμως, κανείς δεν λέει ποτέ ότι οι Λευκοί σκοτώνουν τους Μαύρους... Μυθιστόρημα για την κατάπτωση και την τρέλα, πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα έργα του Ζωρζ Σιμενόν.

ΤΟ ΜΟΝΙΚΟ ΣΤΙΣ ΚΑΝΝΕΣ είναι ένα καμπαρέ κοντά στο λιμάνι, όπου διάφορα κορίτσια επιδίδονται στο στριπτήζ προς τέρψιν των πελατών, οι οποίοι δεν είναι ιδιαιτέρως απαιτητικοί. Ένας μικρόκοσμος όπου οι φιλίες γίνονται και ξεγίνονται και προχωρούν χέρι με χέρι με τη ζήλια, τα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, τη μνησικακία και τη φιλοδοξία. Στο κέντρο του μικρόκοσμου αυτού βρίσκονται η μαντάμ Φλοράνς, ο άντρας της ο κύριος Λεόν και η Σελίτα, επαγγελματίας χορεύτρια εδώ και καιρό, που εποφθαλμιά τη θέση της αφεντικίνας της πίσω από το ταμείο. Μέχρι τη μέρα που εμφανίζεται η δεκαεννιάχρονη Μωντ... Στα τριανταδύο της η Σελίτα, στριπτηζέζ στο Μονικό, βλέπει με αγωνία το άστρο της να ξεθωριάζει. Να διαδεχτεί τη Φλοράνς - αυτή είναι η μόνη της ελπίδα, αφού η αφεντικίνα της πάσχει από σοβαρή αρρώστια. Όσο για τον άντρα της Φλοράνς, τον Λεόν, αυτός είναι προσκολλημένος στη χορεύτρια· η Σελίτα πιστεύει πως τον κρατάει γερά. Όλα όμως ανατρέπονται την ημέρα που κάνει το ντεμπούτο της στο Μονικό μια καινούργια κοπέλα, σαγηνευτική και προσποιητά αθώα. Οι πελάτες ενθουσιάζονται μαζί της και ο Λεόν την κάνει αμέσως τη σταρ του προγράμματος... Μια αντιζηλία επαγγελματική και ερωτική θα μετατραπεί σε απεγνωσμένο αγώνα μέχρις εσχάτων, όπου ακόμα και το έγκλημα είναι θεμιτό προκειμένου να ηττηθεί η αντίπαλος: αυτό μας αφηγείται ο δημιουργός του Μαιγκρέ, με συγκλονιστική ψυχολογική διεισδυτικότητα και με αληθοφάνεια που κάνει ακόμα πιο έντονο το δραματικό στοιχείο.

Το 1950 ο Σιμενόν βρίσκεται στην Αμερική. Είναι γεμάτος σχέδια και δουλεύει πυρετωδώς. Πιστεύει πιο πολύ παρά ποτέ ότι το επόμενο βιβλίο του είναι το καλύτερό του. Πρόκειται ακριβώς για τα Πράσινα παντζούρια, «το βιβλίο που οι κριτικοί περιμένουν από καιρό και ήλπιζα πάντα να γράψω μια μέρα». Μια στενή του φίλη σχολίασε ότι για καιρό ένιωθε τρομαγμένη από τη δύναμή του. Ο Σιμενόν το θεωρεί «κεντρικό έργο» στη μεγάλη παραγωγή του. Ο Γκαλλιμάρ το θαυμάζει απεριόριστα. Θέμα του : Το πορτραίτο ενός μεγάλου ηθοποιού, του Εμίλ Μωζέν, ιερού τέρατος της θεατρικής σκηνής και του κινηματογράφου προς το τέλος της ζωής του, που την έζησε ακραία, όχι μόνο εργαζόμενος σκληρά αλλά και πίνοντας και έχοντας αναρίθμητες ερωμένες. Είναι κυνικός και φαίνεται απόμακρος. Μετά από μια απειλητική διάγνωση από τον καρδιολόγο του, ξανακοιτάζει όλη του τη ζωή και νιώθει ένα τεράστιο αίσθημα ενοχής που δεν μπορεί να το διαχειριστεί. Συνεχίζει να ζει ακραία, θέτοντας όμως θέματα στον εαυτό του και αναρωτώμενος πότε θα έρθει το τέλος. Είναι ένα ιδιότυπο και δυναμικό μυθιστόρημα, με πολλές ενδοσκοπήσεις στους τρόπους με τους οποίους οι ηθοποιοί δημιουργούν χαρακτήρες. Υπάρχουν όμως πολλοί παραλληλισμοί και με την ψυχολογία ενός συγγραφέα, καθώς και ένα διακριτό καφκικό στοιχείο στις φανταστικές σκηνές «δίκης» και ειδικά κατά τα τελικά στάδια της ζωής του ηθοποιού. Ο μεγάλος φόβος του Σιμενόν ήταν ότι το βιβλίο θα μπορούσε να θεωρηθεί πως αναφέρεται σε υπαρκτούς σπουδαίους ηθοποιούς της εποχής του, όπως ο Raimu, ο Michel Simon, ο W. C. Fields ή ο Charlie Chaplin. Σχολίασε σχετικά : «Είναι αδύνατον να δημιουργήσεις ένα πρόσωπο του χώρου τους, με το δικό τους βεληνεκές, και να μη δανειστείς ορισμένα χαρακτηριστικά, κάποια τικ, από τον έναν ή τον άλλον. Όλα τα υπόλοιπα είναι καθαρή μυθοπλασία». Ένας προσεκτικός όμως αναγνώστης από τη Βολιβία, που αλληλογραφούσε με τον Σιμενόν, παρατήρησε ότι ο Μωζέν ήταν μάλλον ο ίδιος ο συγγραφέας, αναγνωρίζοντας πολλά, περισσότερο ή λιγότερο κρυμμένα χαρακτηριστικά του.