Georges Simenon

Ένα επιβατικό σαπιοκάραβο μεταφέρει στις αρχές της δεκαετίας του '30 κάθε λογής επιβάτες καθώς περιπλέει τις ακτές της Δυτικής Αφρικής με κατεύθυνση την Ευρώπη: επιβάτες της πρώτης και δεύτερης θέσης -αποικιοκράτες, τυχοδιώκτες, αξιωματικούς, άντρες και γυναίκες σε αναζήτηση φευγαλέων και ευκαιριακών ερώτων, ανθρώπους που δεν τους χαμογέλασε η τύχη στις αποικίες- αλλά και φορτίο Κινέζων στα αμπάρια. Η ένταση ανεβαίνει μαζί με τη θερμοκρασία. Το 45 υπό σκιάν, γραμμένο σ' ένα πλοίο το 1934, είναι από τα πρώτα μυθιστορήματα που υπέγραψε ο Σιμενόν με το πραγματικό του όνομα στην αρχή της πλουσιότατης συγγραφικής του πορείας. "Το πλοίο κοιμόταν. Πλησιάζοντας στην Τενερίφη η άπνοια ήταν πλήρης και η θάλασσα, αρυτίδωτη, ανεβοκατέβαινε σε μεγάλα βουβά κύματα που έρχονταν από μια φουσκοθαλασσιά στα ανοιχτά του Ατλαντικού. Ο λαμπτήρας ήταν σβηστός. Ο αέρας που ερχόταν απ' έξω σκόρπιζε σε όλες τις γωνιές της καμπίνας τις βαριές αναθυμιάσεις του οπίου. Αλλά εκείνο που μετρούσε, ήταν άλλο. Ο Ντοναντιέ, ξαπλωμένος ανάσκελα στην κουκέτα, είχε το βλέμμα καρφωμένο στον γαλάζιο δίσκο του φινιστρινιού. Ανέπνεε; Είχε σφυγμό; Ζούσε μιαν άλλη ζωή κι όχι τη δική του. Ζούσε δέκα ζωές, εκατό ζωές ή μάλλον μια πολλαπλή ζωή, εκείνην του πλοίου ολόκληρου. Το σκηνικό το γνώριζε. Δεν ήταν πια νύχτα αφρικανική αλλά μια νύχτα σχεδόν μεσογειακή. Και οι επιβάτες εξάλλου έμειναν ως αργά συζητώντας στο κατάστρωμα του μπαρ. Μισή ώρα αργότερα, ο Ντοναντιέ άκουσε ψιθύρους και συγκρατημένα γελάκια και ήξερε ότι επρόκειτο για την κυρία Μπασσό που αναζητούσε τις σκοτεινές γωνιές του πλοίου παρέα με κάποιον από τους υπολοχαγούς. Μπορούσε να προβλέψει ότι το ζευγάρι θα κατέληγε στο πάνω κατάστρωμα με τις ναυαγοσωστικές λέμβους, γιατί όλα τα ταξίδια μοιάζουν μεταξύ τους, και οι ίδιοι άνθρωποι κάνουν τα ίδια πράγματα στους ίδους χώρους.

Vols, suicides, meurtres et disparitions étranges, tel est le quotidien du célèbre commissaire Maigret. Observateur et fin psychologue, Maigret n'a nul besoin de techniciens de scène de crime et autres experts ; il lui suffit de se laisser guider par son instinct et sa connaissance de l'homme. Des bars de Pigalle aux pensions de famille, des appartements bourgeois aux squares parisiens, chaque nouvelle enquête est pour lui une manière de s'immerger dans la comédie humaine.

Suicide ? Meurtre ? Un froid matin de janvier, un jeune homme est retrouvé mort sur la voie ferrée près de Saint-Aubin-les-Marais, en Vendée. Pour rendre service à un ami, le commissaire Maigret accepte de quitter Paris pour essayer d'y voir plus clair. Mais il n'est pas le seul à mener l'enquête : un ancien policier devenu détective privé, l'inspecteur Cadavre, s'intéresse lui aussi de très près à cette affaire...

L'Amérique du Sud, cela peut faire rêver. Le canal de Panama... les Antilles... la jeune puissance américaine qui grandit, la fortune possible et l'exotisme des paysages, l'excitation de l'aventure, le risque de croiser d'anciens forçats de Cayenne... Cela peut aussi devenir l'enfer : une mort lente sous les tropiques. Joseph, fiancé depuis deux ans et marié depuis peu, débarque à Panama dans la zone du Canal. Il croyait faire escale et se retrouve bloqué. La compagnie qui l'embauchait a fait faillite. Plus de ressources. Pas d'argent. Joseph ne sait plus que faire. Son épouse, si jeune, le regarde autrement. Que sait-il d'elle finalement ? Que sait-elle de lui ? Entre espoir, survie et quartier réservé aux putes à matelots, quelle sera la fin ?

Non exchangeable - non refundable

ΣΤΟ ΙΔΙΟΤΥΠΟ ΑΥΤΟ ΒΙΒΛΙΟ του Σιμενόν, ο ήρωάς του επιθεωρητής Ζυλ Μαιγκρέ μπαίνει σε διάλογο με τον συγγραφέα του, και πολλές φορές τού κάνει αυστηρότατη κριτική για το πώς τον παρουσιάζει. Ο ήρωας των μυθιστορημάτων κατακρίνει τον συγγραφέα του ! Παράλληλα περιγράφει επεισόδια της ζωής του ως επιθεωρητή, που πολύ συχνά είναι λιγότερο θεαματική και πιο κοινότοπη απ’ όσο την παρουσιάζει ο συγγραφέας του. Ο Σιμενόν βρίσκεται σε μεγάλα κέφια και ταυτόχρονα ξεκλειδώνει τα μυστικά της συγγραφικής του τέχνης, παίζοντας με τον διάσημο ήρωά του. Έχουμε εδώ ένα βιβλίο για τη γραφή και τη διαφοροποίηση τέχνης και πραγματικότητας : ο μυθιστορηματικός χαρακτήρας μιλάει για τον εαυτό του σαν να ήταν αληθινός, ενώ ο πραγματικός συγγραφέας γίνεται χαρακτήρας μυθοπλασίας.

"Όλα όσα είχε πει στον επιθεωρητή ήταν αλήθεια, αλλά συμβαίνει και η αλήθεια να είναι το μεγαλύτερο ψέμα. Γιατί χωρίς να διστάσει, πήγε στη γωνία του μπουλβάρ Σαιν-Μισέλ και περίμενε ένα λεωφορείο που πήγαινε στο σταθμό Γκάρ ντε Λυόν; Το έκανε χωρίς να σκεφτεί. Ούτε μια στιγμή δεν είχε πει να κάνει αυτό ή το άλλο. Μήπως άρχιζε επιτέλους η ζωή; Δεν ήξερε. Φοβόταν να θέσει στον εαυτό του την ερώτηση. Δεν ήξερε πού πήγαινε, ούτε τι θα έκανε. Είχε φύγει. Δεν υπήρχε πλέον τίποτα πίσω του. Δεν υπήρχε ακόμη τίποτα μπροστά του. Βρισκόταν απλώς μέσα στο χώρο. Μιλούσε χωρίς ν' ανοίγει το στόμα, γιατί δεν υπήρχε λόγος. Διηγιόταν την ατέλειωτη κόπωσή του πού δεν ήταν ή κόπωση τού ταξιδιού μέσα σ' ένα βαγόνι, αλλά αυτή του μεγάλου ταξιδιού του ώσπου να ανδρωθεί." Στα σαρανταοκτώ του χρόνια, κρυφά απογοητευμένος από την ύπαρξή του, ο Νορμπέρ Μόντ αποφασίζει να εγκαταλείψει τους πάντες και τα πάντα, τη γυναίκα του Τερέζ, τα παιδιά του, την επιχείρηση με τις εξαγωγές πού διατηρούσε. Διαλέγει τη ζωή τού περιπλανώμενου, τη ζωή τού περιθωρίου και της φτώχειας, και ή επιλογή αυτή τον φέρνει σύντομα σε ένα μέτριο ξενοδοχείο της Μασσαλίας. Εκεί γνωρίζει τη Ζυλί, μια νεαρή δυστυχισμένη γυναίκα πού θα τον αποτρέψει από την αυτοκτονία. Μέσα από την πιο απρόβλεπτη πορεία, ο κύριος Μόντ θα ξαναβρεί το δρόμο που τον οδηγεί προς τους άλλους και προς τη νεανική του ύπαρξη. Κανένα άλλο μυθιστόρημα δεν προσφέρει τόσο χαρακτηριστική εικόνα για το σύμπαν του Ζώρζ Σιμενόν, για την έλξη πού ασκούν πάνω του οι πιο αναιμικές φαινομενικά υπάρξεις, οι χώροι πού κρύβονται στο ημίφως, τα περιθώρια της κοινωνίας. Δεν υπάρχει ήρωας περισσότερο ιδιόμορφος και μυστηριώδης από τον κύριο Μοντ, πρόσωπο καθημερινό πού ανακαλύπτει από τα βάθη της ψυχής του τον τρόπο να ξαναγεννηθεί και να κατακτήσει την "ψυχρή" νηφαλιότητα, διώχνοντας τα φαντάσματα και τις σκιές πού τον στοίχειωναν.

Ένα Σαββατοκύριακο, στο τέλος του καλοκαιριού, ο Στηβ με τη Νάνσυ ξεκινούν για να πάρουν τα παιδιά τους από την κατασκήνωση. Η κυκλοφορία στις εθνικές οδούς είναι ασφυκτική. Εξίσου ασφυκτική όμως είναι και η ατμόσφαιρα μέσα στο αυτοκίνητο, γιατί το ζευγάρι κουβαλάει όλη την ένταση της καθημερινότητάς του. Η εμφάνιση ενός καταζητούμενου δραπέτη θα μετατρέψει το ταξίδι τους σε πραγματικό εφιάλτη. Ο Σιμενόν έγραψε τα "Κόκκινα φώτα" το 1953, την εποχή που ζούσε στις ΗΠΑ (1945-1955), και το αφιέρωσε στην κόρη του Μαρί-Ζο που μόλις είχε γεννηθεί. Τελειώνοντας τη συγγραφή του μυθιστορήματος δήλωσε: "Αισθάνομαι τόσο εξουθενωμένος, σαν να οδηγούσα επί δέκα μέρες όπως ο Στηβ, μέσα στην ίδια ασφυκτική κυκλοφορία". Είναι ένα μυθιστόρημα που συνδυάζει, με επιτυχία, σασπένς και ψυχογραφία χαρακτήρων. Είναι επίσης το μυθιστόρημα στο οποίο φαίνεται, κατεξοχήν, η διάδοση του Σιμενόν με Αμερικανούς ομότεχνούς του της σχολής του σκληρού (hartboiled) αμερικανικού μυθιστορήματος, όπως επίσης και με το όλο ύφος του φιλμ νουάρ.

Στην αρχή της υπόθεσης ο Μαιγκρέ είχε την έντονη αίσθηση πως βρισκόταν σε διακοπές. Όταν κατέβηκε απ’το τρένο, ο μισός σταθμός της Αντίμπ λουζόταν σ' έναν ήλιο τόσο εκτυφλωτικό, που τους ανθρώπους που πηγαινοέρχονταν τους έβλεπε κανείς σαν σκιές. Σκιές που φορούσαν καπελάκια ψάθινα κι άσπρα παντελόνια και βαστούσαν ρακέτες του τέννις. Ο αέρας βούιζε. Στην άκρη της αποβάθρας υπήρχαν φοίνικες, κάκτοι και πέρα από τον φωτεινό σηματοδότη απλωνόταν η γαλάζια θάλασσα. Αμέσως τον πλησίασε κάποιος. "Ο επιθεωρητής Μαιγκρέ, υποθέτω;" Ο Μαιγκρέ βρίσκεται στην Αντίμπ, κωμόπολη και θέρετρο με ωραίες βίλες στην Κυανή Ακτή, κοντά στην Νίκαια. Ένας ιδιότυπος Αυστραλός ονόματι Μπράουν, που ζούσε σε μια βίλα με την ερωμένη και την μητέρα του, έχει βρεθεί δολοφονημένος. Στο εξαθλιωμένο αλλά ατμοσφαιρικό Λίμπερτυ Μπαρ κάποιες άλλες γυναίκες διεκδικούν μια σχέση με το θύμα. Μυστικά και παράξενες ισορροπίες στη μικροκοινωνία του θερέτρου. Έχουμε την αίσθηση ότι ο Μαιγκρέ ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο να ανακαλύψει ποιος ήταν το θύμα απ’ το να αναζητήσει τον ίδιο τον δολοφόνο. Ο Μαιγκρέ σε μια από τις πρώτες διάσημες ιστορίες του, όπου αναπτύσσει τον προσωπικό του κώδικα δικαίου. Από την αρχή ο Μαιγκρέ αρνείται να κρίνει τους εγκληματίες που ψάχνει τα ίχνη τους, προτιμώντας στις περισσότερες περιπτώσεις να τους καταλάβει. Τοποθετεί τον εαυτό του στη ζωή αυτών που κυνηγάει. Χρησιμοποιεί ανορθόδοξες μεθόδους έρευνας και δεν διστάζει ενίοτε να παραβιάζει τους νόμους, αν είναι αναγκαίο. - P. Manham - The Man Who Wasn't Maigret Henry Miller: "Αγαπητέ Κύριε Σιμενόν, παρακαλώ προσθέστε το όνομα μου στη λίστα των αμέτρητων θαυμαστών σας σε όλο τον πλανήτη... Στην πραγματικότητα είστε μεγαλύτερος απ' ό,τι πιστεύει ο κόσμος".

Θυμόταν το αυτοκίνητο, το μαλακό και δροσερό δέρμα των καθισμάτων, τη βροχή στο παρμπρίζ και τα θαμπωμένα τζάμια όπου έκανε μηχανικά διάφορα σχήματα με την άκρη του δαχτύλου της. Ξανάφερνε στο νου της την πόλη, τα φώτα που συρρικνώνονταν σε κάθε σταγόνα νερού, μετά τους φάρους των αυτοκινήτων, στον αυτοκινητόδρομο. Θα μπορούσε να διηγηθεί με την παραμικρότερη λεπτομέρεια, σαν να βρισκόταν μπροστά σ’ έναν ανακριτή ή σ’ έναν γιατρό, όλα όσα συνέβησαν από τότε. […] Δεν ήξερε τί ώρα ήταν. Εδώ και τρία μερόνυχτα δεν ήξερε καθόλου την ώρα, και το φώς της ημέρας όπως και το σκοτάδι της νύχτας δεν είχαν πλέον καμία σημασία. Όλα ήταν μπερδεμένα. […] Απέναντι της, η μελαχρινή γυναίκα μιλούσε χαμηλόφωνα και έβγαζε έναν ήχο παρόμοιο με μουρμουρητό προσευχών σε εκκλησία. Άραγε εκείνη, που ήταν και γυναίκα γιατρού επιπλέον, δεν ήξερε ότι η Μπέττυ δεν έπρεπε να πιεί, ότι είχε ήδη πιει πάρα πολύ, ότι σωματικά και ψυχικά είχε φτάσει στα όριά της ; Ζούσε ήδη αλλού. Ήταν σίγουρη ότι μια καινούργια ζωή άρχιζε γι’ αυτήν, ότι είχε ήδη αρχίσει, ή σχεδόν, αλλά ήταν ακόμη εύθραυστη, ακαθόριστη. Η ΜΠΕΤΤΥ έχει διαλύσει τη συμβιβασμένη ζωή της, σχεδόν προκαλώντας την καταστροφή της. Βυθίζεται σ’ ένα τραγικό ξόδεμα με αλκοόλ και τυχαίους άντρες. Χάνει τον εαυτό της σε ένα παιχνίδι ορίων. Ώσπου μια ώριμη, γοητευτική γυναίκα, η Λωρ, την περιμαζεύει μια νύχτα σ’ ένα επαρχιακό εστιατόριο, κι αρχίζει μεταξύ τους μια παράξενη σχέση φροντίδας και εξάρτησης… Η Μπέττυ είναι από τα ωραιότερα «ψυχολογικά - σκληρά» μυθιστορήματα του Σιμενόν, όπως ο ίδιος τα αποκαλούσε. Ο μεγάλος σκηνοθέτης του γαλλικού σινεμά Claude Chabrol γύρισε μια από τις καλύτερες ταινίες του με βάση το βιβλίο, με τη Marie Trintignant και τη Stéphane Audran στους κεντρικούς ρόλους, το 1992.