Γιώργος Σεφέρης

Ο τόμος περιλαμβάνει τα ημερολόγια ΛΟΝΔΙΝΟ Β', ΒΗΡΥΤΟΣ (Ι), ΒΗΡΥΤΟΣ (ΙΙ). Όταν άρχισε ο Σεφέρης να γράφει το πρώτο, είχε τοποθετηθεί στην ελληνική πρεσβεία του Λονδίνου ως σύμβουλος. Την 1η Μαρτίου 1951, ενώ βρισκόταν στην Αθήνα, σημείωνε: "15 τ' Απρίλη πρέπει να είμαι στο Λονδίνο. Οχτώ μήνες χαμένοι, κι έχει ο Θεός". Όμως, στις 27 Μαΐου, σε κάποια δεξίωση του Stephen Spender προς τιμήν του Auden, γνώρισε τον Eliot καρπός της γνωριμίας οι "Σελίδες από ένα ημερολόγιο" που πρώτη φορά δημοσιεύτηκαν στις Εποχές, όταν ο "γέρος αετός" είχε πια πετάξει. Αρχές Ιουνίου ο Σ. επήγε στο Cambridge για να ιδεί "λίγους φίλους και τον Γιώργο Σαββίδη, για πρώτη φορά ύστερα από χρόνια αλληλογραφίας". Εκείνο το απόγεμα συνάντησε τον Morgan Forster και το βράδυ εδείπνησαν μαζί με τη Μαρώ Σεφέρη και τον Σαββίδη σ' ένα στενόμακρο ινδικό εστιατόριο. Τον Σεπτέμβριο, με εντολή της υπηρεσίας, σύντομο ταξίδι στο Βέλγιο, για να αντιπροσωπεύσει την Ελλάδα σε ένα ποιητικό συνέδριο όπου "γύρευαν να βρουν τον ορισμό της Ευρώπης, τον ορισμό της ποίησης" όπως έλεγε λίγο αργότερα στον Eliot.

Ο Γιώργος Σεφέρης χρησιμοποιεί τον όρο μεταγραφή για να δηλώσει την ενδογλωσσική μετάφραση, δηλ. τη μεταφορά παλαιοτέρων κειμένων της γλώσσας μας στα νεοελληνικά. Αρκετά δείγματα της μεταγραφικής ενασχόλησης του ποιητή που υπάρχουν ήδη στο δημοσιευμένο έργο του φυσικά περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση. Πιο συγκεκριμένα αναδημοσιεύονται:
α) από τις Δοκιμές Β’ τα δύο μεταγραμμένα αποσπάσματα από το ζ' και ω' της Οδύσσειας, το απόσπασμα από τον Ίωνα και το 94ο απόσπασμα του Ηράκλειτου,
β) από τις Μέρες του 1945-1951 τα δύο αποσπάσματα από το δ' της Οδύσσειας,
γ) από τις Μέρες Γ’ τα τρία επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας,
δ) από τις Μέρες Α’ το απόσπασμα από το ΙΙ βιβλίο του Απουλήιου, ο Χρυσός Γάιδαρος.
Όλα τα άλλα κείμενα παρουσιάζονται εδώ για πρώτη φορά.

Η νέα έκδοση του τόμου Ποιήματα, περιλαμβάνει τα σεφερικά ποιήματα που είχε το ομότιτλο βιβλίο που κυκλοφορούσε από το 1972 έως σήμερα. Επιπλέον συσσωματώνονται στη νέα αυτή έκδοση, για πρώτη φορά, τα ποιήματα από το Τετράδιο Γυμνασμάτων β’. Ο επιμελητής του τόμου Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ακολούθησε τις εκδοτικές αρχές του Γ.Π.Σαββίδη, όπως είναι διατυπωμένες στις μέχρι σήμερα εκδόσει των Ποιημάτων και του Τετραδίου Γυμνασμάτων β. Οι σημειώσεις του Γ.Π.Σαββίδη, αναθεωρήθηκαν και έγιναν μόνον οι απαραίτητες προσθήκες, διαγραφές, συγχωνεύσεις και ενοποιησεις. Η νέα έκδοση των σεφερικών ποιημάτων συμπίπτει με την επέτειο των πενήντα χρόνων από τη βράβευση του ποιητή με το Νόμπελ. Οι αναγνώστες του Σεφέρη, παλαιότεροι αλλά και νεότεροι, έχουν τώρα την ευκαιρία να επικοινωνήσουν με την κύρια ποιητική παραγωγή του και να συνεκτιμήσουν τις ποικίλες διακλαδώσεις του άλλοτε υπαινικτικού και άλλοτε απροσδόκητα παιγνιώδους χαρακτήρα της.

...Περισσότερα για το περιέχομενο του οδοιπορικού θα μάθει ο αναγνώστης διαβάζοντας το βιβλίο. Σημειώνω μοναχά μια σεφερική παρατήρηση: «Ούτε είναι γνωστό πότε άρχισαν να λαξεύουν τα μοναστήρια. Ίσως στα χρόνια του Άι-Βασίλη, και συνέχισαν ώς τους καιρούς των αραβικών επιδρομών και πέρα». Σχεδόν παντού στους τοίχους των πετροκομμένων μοναστηριών, η επίκληση «Κύριε, βοήθει!». Τα χρόνια του Άι-Βασίλη πέφτουν στον 4ο αιώνα μ.Χ. και οι επιδρομές συνεχίζονται πολλούς αιώνες αργότερα. [...] Πώς μπορεί να υπάρχει αντιστοιχία ή σύγκριση ανάμεσα στους πληθυσμούς μιας σημερινής καταναλωτικής κοινωνίας και τους πληθυσμούς της φοβέρας και της σκλαβιάς των πρώτων χριστιανικών αιώνων, τους αφημένους στο έλεος των διαδοχικών επιδρομέων τους. Κάτω από ένα στερέωμα αδιάφορο μέσα σε ένα αινιγματικό και μαθηματικά απροσμέτρητο σύμπαν. Αν σκεφτόμαστε λίγο περισσότερο, θα βλέπαμε πως και οι δύο πληθυσμοί -και ο καλοζωισμένος και ο άλλος- βρίσκονται στην ίδια, τελικά, θέση