August Strindberg

Αμέσως μετά τη Σονάτα των φαντασμάτων, ο Στρίντμπεργκ ξεκίνησε να γράφει το Toten-insel, έχοντας ως σημείο αναφοράς τη θεατρική εικονογράφηση της μεταθανάτιας ζωής. Παραπέμποντας πάντοτε στον μνημειώδη πίνακα του Bocklin, η απεικόνιση της "ζωής" μετά το ορόσημο της στιγμής του θανάτου αποτελεί το κεντρικό μοτίβο του έργου. Η ζωή επέκεινα, όπως αυτή σκιαγραφείται θεατρικά από τον Στρίντμπεργκ στο Toten-insel, που μεταφράζεται για πρώτη στη γλώσσα μας, ακολουθεί σε αδρές γραμμές τις απόψεις του θεοσοφιστή Swedenborg, σφραγίζεται, όμως, από τις αγωνίες της άχαρης και σκληρής καθημερινότητας της ζωής, που δεν παύουν να καταδιώκουν τον νεκρό ακόμα και μετά θάνατον.

Η χαρά της ζωής, πιστεύω, κρύβεται στους έντονους και σκληρούς αγώνες και νιώθω ικανοποίηση όταν μαθαίνω, όταν διδάσκομαι κάτι. Γι’ αυτό επέλεξα μια ασυνήθιστη περίπτωση, ωστόσο διδακτική και που αποτελεί εξαίρεση, μεγάλη εξαίρεση, που επιβεβαιώνει τον κανόνα και θα πλήξει τους λάτρεις του μπανάλ. Εκείνο όμως που πραγματικά θα αναστατώσει το απλοϊκό μυαλό είναι πως η υπόθεσή μου δεν είναι απλή και οι ερμηνείες ποικίλλουν. Κάθε περιστατικό της ζωής - και αυτό είναι μια πρόσφατη ανακάλυψη!- ανάγεται σε μια σειρά από αιτίες, περισσότερο ή λιγότερο συγκεκαλυμμένες.

Ίψεν ή Στρίντμπεργκ; Ποια η σχέση του εδώ Κουκλόσπιτου με το φερώνυμο δράμα του Νορβηγού αντίτεχνού του; "Το βιβλίο αυτό δεν καταπίνεται", λέει ο καπετάνιος Γιάλλ στη γυναίκα του, που του στέλνει να διαβάση το θεατρικό Νόρα -τα "καμώματα" της Νόρας για το λιβελλογράφο Στρίντμπεργκ- και, χωρίς πολλά-πολλά, το απορρίπτει!
Στο σύντομο διήγημά του, ο Σουηδός αρχιμάστορας του λόγου ξετυλίγει μια καθημερνή ιστορία ενός αντρόγυνου, σχολιάζοντας ταυτόχρονα με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο τις "φεμινιστικές" θέσεις του Ίψεν -τι "υψηλά" ενδιαφέροντα και πράσιν' άλογα!- κι αντιπροτείνοντας όμως τη δική του, γήινη Οπτική των πραγμάτων, που... κοντεύει να ξεχαστή. Η απόγευση ενός λογοτεχνικώτατα γραμμένου λίβελλου θα συναρπάση αρκετούς αναγνώστες - κι όχι μόνο του αντρικού φύλου!
Ωμός πραγματιστής, με κοφτό γράψιμο, ο μεγάλος μοντερνιστής θεατρικός και συγγραφέας, πρόδρομος του καφκικού ύφους, δεν αφήνει τίποτα σε χλωρό κλαρί.

Θρασείς, προκλητικές, διασκεδαστικές, ανατρεπτικές ή απελπισμένες, οι επιχειρούμενες απαντήσεις στις πολλαπλές ερωτήσεις περί ηθικής και κοινωνίας που περιλαμβάνονται σε αυτή τη μικρή κατήχηση αποκρύπτουν, κάτω από το σαρδόνιο ύφος τους, τον αμφιλεγόμενο άνθρωπο, τον αντιρρησία συγγραφέα και τον πληγωμένο σύζυγο που υπήρξε ο Στρίντμπεργκ. Διότι το μικρό όσο και βίαιο αυτό έργο συνοψίζει όλα εκείνα με τα οποία συγκρούστηκε ο μεγάλος Σουηδός συγγραφέας κατά τη διάρκεια της βασανισμένης ζωής του.

Τα τρία ελληνοκεντρικά διηγήματα από το έργο του πρωτοπόρου δραματουργού Ιστορικές Μινιατούρες συνθέτουν αυτή την έκδοση: Το Ημικύκλιο των Αθηνών, Αλκιβιάδης, Σωκράτης, με σκηνικό την Αθήνα του Χρυσού Αιώνα και ως πρωταγωνιστές διάσημες προσωπικότητες που αναδείχθηκαν εκεί.