Με τον Βύρωνα και τον Ανδρούτσο

Ο Τρελώνη, συμπολεμιστής και σύντροφος του Οδυσσέα Ανδρούτσου, έζησε στο πετσί του τα γεγονότα στην επαναστατημένη Ρούμελη από το 1823 και μετά, τις εμφύλιες διαμάχες και τις ίντριγκες, και γνώρισε από πρώτο χέρι τους πρωταγωνιστές όσο και τους απλούς μαχητές. Οι μαρτυρίες του, που εκδίδονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αποτελούν πολύτιμη ιστορική πηγή, όχι μόνο για την Ελληνική Επανάσταση, αλλά και για τα ευρωπαϊκά πράγματα και τον πρώιμο επαναστατικό Ρομαντισμό, που διαπότιζε το πνευματικό κλίμα της εποχής. Τα Απομνημονεύματα του Τρελώνη είναι δύο βιβλία μαζί. Στο πρώτο μέρος αφηγείται τη ζωή του με τα ιερά τέρατα της αγγλικής λογοτεχνίας (του `κύκλο της Πίζας`), τον Βύρωνα, την Μαίρη Σέλλεϋ, συγγραφέα του Φρανκενστάιν, τον Πέρσυ Σέλλεϋ κ.α. Ο Τρελώνη και ο Βύρων ήρθαν μαζί στην επαναστατημένη Ελλάδα, εγκαταλείποντας την Ιταλία μετά τον θάνατο του φίλου τους ποιητή Σέλλεϋ. Ο Βύρων έμεινε στο Μεσολόγγι, ο Τρελώνη έγινε δεξί χέρι του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Όποιος γνωρίζει πόσο καχύποπτος και οξυδερκής ήταν ο Οδυσσέας, μπορεί με σιγουριά να εικάσει το ποιόν του Έντουαρντ Τρελώνη. Τα καλύτερά του διαπιστευτήρια είναι η απόλυτη εμπιστοσύνη, η αγάπη και η εκτίμηση με την οποία περιέβαλε τον φίλο του ο Έλληνας επαναστάτης. Οι συμπατριώτες του Άγγλοι σχεδόν τον μίσησαν: η στενή φιλία του με τον Σέλλεϋ και τον Βύρωνα του επέτρεπε να γνωρίζει και να γράφει αλήθειες που ανέτρεπαν τη στερεότυπη ανώδυνη εικόνα που θέλησαν να καθιερώσουν οι συντηρητικοί ταγοί της Γηραιάς Αλβιώνος. Εξάλλου, δεν του συγχώρεσαν το ότι έδρασε στην Ελλάδα αυτόβουλα, ως επαναστάτης, και όχι ως πράκτορας των εγγλέζικων συμφερόντων.