Λογοτεχνία

Το βιβλίο περιγράφει την ιστορία ενός ημιτελούς δωρικού κιονόκρανου του πρώτου μαρμάρινου Παρθενώνα και αποτελείται από δύο μέρη.

Το πρώτο παρουσιάζει σε 22 ολοσέλιδες σχεδιαστικές αναπαραστάσεις την ιστορία ενός δωρικού κιονόκρανου, βάρους περίπου 12 τόννων, από την εξόρυξη και τη λάξευσή του ως τη μεταφορά του στην Ακρόπολη.

Γίνεται μια γλαφυρή αναδρομή στις διάφορες φάσεις, από την εποχή των Περσικών πολέμων μέχρι την περάτωση του δεύτερου μαρμάρινου Παρθενώνα. Ιδιαίτερα περιγράφονται οι μέθοδοι με τις οποίες οι αρχαίοι μετακινούσαν, ανύψωναν τεράστιους λίθους και έκτιζαν τους ναούς.

Το δεύτερο μέρος αναπαριστά τα αρχαία λατομεία στην Πεντέλη, τις μεθόδους οργάνωσης, παραγωγής και διακίνησης του μαρμάρου, τα εργαλεία και τα μεταφορικά μέσα καθώς και το φυσικό τοπίο κατά μήκος της οδού από την Πεντέλη στην Αθήνα.

Μέσα από τα αποκυήματα ενός ατέρμονου υπαρξιακού μονολόγου και μιας καθιερωμένης συνάντησης για ένα τσούγκρισμα ποτηριών και απόψεων σε ένα μικρό κουτούκι, γεννιέται η ιδέα ενός μεγάλου ταξιδιού. Μια οδική περιπέτεια στα Δυτικά Βαλκάνια αλλά και στους εσωτερικούς κόσμους τριών συνοδοιπόρων φίλων, με τα σφραγισμένα τους διαβατήρια να μαρτυρούν στο τέλος της διαδρομής το πέρασμά τους από έξι διαφορετικές χώρες, κεντημένες ποικιλόμορφα με ένα μοναδικό σχέδιο από τον καθένα τους. Από μια αμέριμνη απόδραση από την παράνοια της πραγματικότητας, το ταξίδι αυτό μετατρέπεται σε μια διάσχιση μυστικών εσωτερικών διαδρομών. Ένα ταξίδι αναζήτησης της μυστικής πλευράς των πραγμάτων, μεταμορφώνοντας κομμάτια της εσωτερικής μας πραγματικότητας και φανερώνοντας υποσυνείδητες γωνίες του δικού μας ψυχισμού. «…Ταξιδεύω για να αισθάνομαι πως υπάρχω. Μεταφέρομαι από μέρα σε μέρα, όπως μετακινούμαι από πόλη σε πόλη… Όλα αυτά που βλέπω είναι όλα αυτά που με αποτελούν». Μέσα από το οδοιπορικό αυτό έρχεται η συνειδητοποίηση πως όταν επισκέπτεται κανείς πρώτη φορά έναν τόπο αυτός αποκτά μια αληθινή υπόσταση εντός του και ζωγραφίζεται με πινελιές μέσα από μικρές όμορφες στιγμές. Οι αναπάντεχες συζητήσεις με τους κατοίκους των πόλεων που επισκέπτονται, χαρίζουν στους τρεις δραπέτες μια ιστορική γνώση άμεση, βγαλμένη μέσα από τα μάτια και τα βιώματα αυτών και των προγόνων τους. Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς αν οι ταξιδιωτικές δραπετεύσεις είναι και μια διαφυγή από τον ίδιο τον θάνατο και τον φόβο του αγνώστου που αυτός εμπεριέχει. Ίσως η οργάνωση κάθε νέου ταξιδιού να μας δίνει την αίσθηση ότι ελέγχουμε το ίδιο μας το πεπρωμένο, κυριαρχώντας πάνω του. Θα ’λεγε κανείς ότι αναζητούμε και διασχίζουμε το άγνωστο για να το ξορκίσουμε και με το τέλος του κάθε ταξιδιού να μετριάσουμε τον φόβο και του δικού μας τέλους… Πάντοτε όμως, οι αποδράσεις μας αυτές είναι πιο όμορφες όταν τις μοιραζόμαστε έχοντας συνοδοιπόρους διότι «ο κόσμος μόνο όταν τον μοιράζεσαι υπάρχει».

Εκκινώντας από τον Ίωνα, τη «λιγότερο τραγική» από τις τραγωδίες του Ευριπίδη –περισσότερο θα του ταίριαζε ίσως ο χαρακτηρισμός «ειρωνικό δράμα»–, ο Χ.Α. Χωμενίδης γράφει ένα έργο που διαλαμβάνει –ανάλαφρα, μα καίρια– θεμελιώδη, διαχρονικά ζητήματα: Τις ρίζες κάθε ανθρώπου και τη σχέση του με τους γονείς του, βιωμένη ή φαντασιακή, την εξουσία και την ανάγκη της να προεκτείνεται στο μέλλον, τον γάμο ως φρίκη και ως φωλιά, τον έρωτα που φθίνει και τον πόθο που αναπάντεχα ανθίζει.

Δεκαοχτώ διηγήματα που έχουν σημείο αναφοράς το τοπίο του Παλαιού Φαλήρου. Σε πρώτο πλάνο ή υπόβαθρο ξεπροβάλλουν μέσα από διηγήσεις και όνειρα η παλαιότερη και η νέα μορφή της παραλίας, οι δρόμοι και άλλες τοποθεσίες ή κτίσματα του Φαλήρου. Ο φακός του αφηγητή άλλοτε εστιάζει σε κατοίκους που άφησαν το κοινωνικό ή ιστορικό τους στίγμα στις γειτονιές του Φαλήρου και άλλοτε παρακολουθεί επισκέπτες, περιθωριακούς, μετανάστες ή πρόσφυγες, που το ταξίδι τη ζωής τούς έβγαλε στην ακρογιαλιά του Μπάτη.

Καλοκαίρι του 1978, σ’ ένα χωριό του Έβρου. Ο Αίαντας επιστρέφει στη γενέτειρά του πιστεύοντας ότι θα αναλάβει τα στρέμματα γης που του αναλογούν. Ο πατέρας του όμως έχει ορίσει μοναδικό του κληρονόμο τον μικρό του γιο, Οδυσσέα. Εκείνον που έμεινε κοντά του, έκανε οικογένεια και δούλεψε τη γη, όσο ο μεγάλος σπούδαζε μακριά τους να γίνει φιλόλογος.

Ο Αίαντας θολωμένος από θυμό βάζει φωτιά στο πατρικό του να τους κάψει όλους στον ύπνο. Μόνο που ο άνεμος αλλάζει ρότα και τα σχέδια του δεν ευοδώνονται. Δεν του απομένει τίποτα άλλο πέρα από την αυτοχειρία. Ένας οικογενειακός εμφύλιος ξεσπά γύρω από την ταφή του σώματός του.

ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ

Αν κάποιος σε ρωτήσει ποτέ πώς ήμουν, πώς πραγματικά ήταν η Μέριλιν Μονρόε – λοιπόν, τι θα του απαντούσες;

Τον Απρίλιο του 1955, ο Τρούμαν Καπότε και η Μέριλιν Μονρόε συναντιούνται στην κηδεία μιας παλιάς ηθοποιού και βγαίνουν οι δυο τους για μια μεγάλη βόλτα στη Νέα Υόρκη. Δεκαεφτά χρόνια αργότερα, ο συγγραφέας συνομιλεί στις φυλακές του Σαν Κουέντιν με τον Μπομπ Μποσολέιγ, τον άνθρωπο που για χάρη του η Σάρον Τέιτ και άλλοι τέσσερις αθώοι δολοφονήθηκαν από την οικογένεια Μάνσον. Και στο κλείσιμο της δεκαετίας του ’70 ο Καπότε ζει μια αξέχαστη εμπειρία συνοδεύοντας μια θρησκευόμενη μαύρη καθαρίστρια που διώχνει τα βάρη της ζωής με τη βοήθεια της μαριχουάνας.

Τρεις πολύ διαφορετικές συνομιλίες και τρεις από τις πιο ξεχωριστές συγγραφικές στιγμές του Τρούμαν Καπότε, που εντυπώνονται απευθείας στο μυαλό σαν εμπιστευτικός ψίθυρος σε μια κατάμεστη αίθουσα.

«Έτσι είναι τα Σπίτια: Σε φέρνουν στον κόσμο και μετά σε αφανίζουν». Υπάρχει ένα παλιό χωριό σκαμμένο στην πέτρα της ιταλικής ενδοχώρας, το όνομά του είναι Σπίτια. Από τις βουνοκορφές έως τα παλιά τείχη και τα λιθόστρωτα σοκάκια, φωλιάζει στην καρδιά της Μαρέμμα, χτισμένο πάνω σ’ έναν κοιμισμένο γίγαντα. Όταν εκείνος αρχίζει να βρυχάται και στο χωριό επιστρέφει ένας άσωτος εγγονός, τα στόματα ανοίγουν και ένας χείμαρρος από ιστορίες απειλεί να παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά του. Ένας άντρας σκοτώνει τον δίδυμο αδερφό του και παίρνει τη θέση του. Μια γεροντοκόρη αναπολεί τον χαμένο της έρωτα συντροφιά με τη σκυλίτσα της. Μια γυναίκα εξαφανισμένη πριν από σαράντα χρόνια ζει αλυσοδεμένη σε μια μυστική καταπακτή. Ο πότης εφημέριος κλέβει τις προσφορές των πιστών. Ο γιατρός σπρώχνει στον θάνατο τους απόκληρους του χωριού. Εργάτες, μεταλλωρύχοι, αγρότες, νοικοκυρές, χαμίνια και νάνοι σέρνονται σε μια δίνη ίδιων πάντα ημερών, ο καθένας και τα φαντάσματά του. Ο καθένας και το σκοτάδι του. Ένας μικρόκοσμος με κρυμμένα μυστικά, χαμένες προσδοκίες, δεισιδαιμονίες και ανομολόγητα εγκλήματα· περιουσίες που χάνονται, σχέδια για εκδίκηση που εξυφαίνονται· κάποιοι είναι έτοιμοι να παραδώσουν το πνεύμα, άλλοι πουλάνε τα παιδιά τους, ενώ την ίδια ώρα κάποιοι επιστρέφουν για να σωθούν, αναζητούν μια καινούρια ζωή, και μερικές φορές, απρόσμενα, αγαπούν – κι αυτό αλλάζει τα πάντα. Συνδυάζοντας στοιχεία από αστυνομικό μυθιστόρημα, ψυχολογικό θρίλερ, γοτθική λογοτεχνία και σκοτεινό παραμύθι, ο Σάσα Νασπίνι ξεδιπλώνει αριστοτεχνικά την εποποιία ενός περίκλειστου κόσμου, που καταποντίζεται στο απόλυτο κακό, στα έγκατα της ίδιας της γης που τον γέννησε. «Γιατί τα Σπίτια αναπνέουν. Ασθμαίνουν. Είναι ένα λαβωμένο ζώο».

Οι ξένοι είναι κίνδυνος. Να εμπιστεύεσαι μόνο τη μαμά και τον μπαμπά. Ο Πιέτρο Τζέρμπερ δεν είναι ένας συνηθισμένος ψυχολόγος. Η ειδικότητά του είναι η ύπνωση και οι ασθενείς του είναι αποκλειστικά και μόνο παιδιά. Συχνά τραυματισμένα, σημαδεμένα από δραματικά γεγονότα ή έχοντας σημαντικές πληροφορίες θαμμένες στην εύθραυστη μνήμη τους, πληροφορίες που χρειάζονται η αστυνομία και οι δικαστές στις έρευνές τους. Ο Πιέτρο θεωρείται ο καλύτερος σε όλη τη Φλωρεντία, γνωστός και ως ο υπνωτιστής των παιδιών. Όταν δέχεται ένα τηλεφώνημα από την άλλη άκρη του κόσμου, από μια Αυστραλή συνάδελφο που του ζητά να αναλάβει μια ασθενή, ο Πιέτρο αντιδρά με αμηχανία και δυσπιστία. Γιατί η Χάννα Χολ είναι ενήλικη. Η Χάννα βασανίζεται από μια έντονη ανάμνηση, που ίσως να μην είναι πραγματική: μια ανθρωποκτονία. Και για να καταλάβει αν αυτό το θραύσμα μνήμης ανταποκρίνεται στην αλήθεια ή είναι ψευδαίσθηση, χρειάζεται απελπισμένα τον Πιέτρο Τζέρμπερ. Η ανάμνηση ανάγεται στην παιδική της ηλικία. Και ο Πιέτρο θα πρέπει να βγάλει στην επιφάνεια το κοριτσάκι που ακόμη υπάρχει μέσα της. Ένα κοριτσάκι με πολλά ονόματα, που έμενε πάντα μακριά από τους ξένους και ζούσε ευτυχισμένο με την οικογένειά του σ’ ένα μαγεμένο μέρος: στο «Σπίτι των φωνών». Εκείνο το κοριτσάκι, στα δέκα του χρόνια, υπήρξε μάρτυρας μιας δολοφονίας. Ή ίσως υπήρξε κάτι περισσότερο από αυτό. Ίσως η δολοφόνος να είναι η ίδια... «Ο Καρρίζι επαναπροσδιορίζει το ψυχολογικό θρίλερ ως κατηγορία, ανεβάζοντας την ένταση στην κλίμακα του κακού, εισχωρώντας ακόμη πιο βαθιά στο σκοτάδι της ανθρώπινης ψυχής». Severino Colombo, Corriere della Sera «Σπουδαίος. Αυτή η λέξη χαρακτηρίζει πραγματικά τις μοναδικές ικανότητες του Καρρίζι». Sergio Pent, La Stampa «Το να διαβάζεις Καρρίζι είναι σαν να βρίσκεσαι στον Παράδεισο». Ken Follett

Των τραυμάτων και των παθών, γραμμένο για την αναζήτηση των πραγματικών αξιών στη ζωή και για τον αγώνα για τη ζωή, ως αξία.