Eduardo Galeano

«Αν είχε γράψει η Εύα τη Γένεση, πώς να ήταν άραγε η πρώτη νύχτα έρωτα του ανθρώπινου γένους; Η Εύα θα άρχιζε δηλώνοντας πως δεν είχε γεννηθεί από κανένα παΐδι, ότι δεν γνώριζε κανέναν όφι, ότι δεν πρόσφερε μήλα σε κανένα, και ότι ο Θεός δεν της είπε ποτέ ότι θα κοιλοπονάει στη γέννα, κι ότι ο άντρας θα είναι το αφεντικό. Όλα αυτά είναι σκέτα ψέματα, δηλώσεις του Αδάμ στον Τύπο».
Οι "Γυναίκες" είναι ο ύστατος αποχαιρετισμός του Εδουάρδο Γκαλεάνο στους αναγνώστες του, αποχαιρετισμός εσπευσμένος, μια και ο ίδιος δεν πρόλαβε να δει τυπωμένο το βιβλίο του πριν φύγει από τούτο τον κόσμο. Πρόλαβε τουλάχιστον να ετοιμάσει αυτή την ανθολογία - φόρο τιμής στη Γυναίκα, που τόσο κεντρική θέση είχε στη σκέψη, στο έργο και στη ζωή του γενικότερα. Με τη χαρακτηριστική του ποιητική πρόζα, μιλάει για γυναίκες που άφησαν το δικό τους στίγμα στην ιστορία, ανασύρει από τη λήθη συλλογικά κατορθώματα γυναικών, μιλάει για τις ρίζες του μισογυνισμού, για γυναίκες που αψήφησαν την κυρίαρχη ανδρική ερμηνεία της πραγματικότητας. Και όπως η γυναίκα με την οποία ξεκινά το βιβλίο, η Σεχραζάντ από τις "Χίλιες και μια νύχτες", αφηγείται ιστορίες στον βασιλιά για να μην τη σκοτώσει, έτσι και ο Γκαλεάνο, ένας μάγος της γλώσσας, αφηγείται τις ιστορίες του για να μην αφήσουμε τη μνήμη να πεθάνει, γιατί η μνήμη χτίζει το μέλλον.

"Πριν από εκατόν τριάντα χρόνια η Αλίκη, αφού επισκέφθηκε τη χώρα των θαυμάτων, μπήκε σ’ έναν καθρέφτη για να ανακαλύψει τον κόσμο από την ανάποδη. Αν η Αλίκη ξαναγεννιόταν στις μέρες μας, δεν θα χρειαζόταν να περάσει πίσω από τον καθρέφτη, θα ήταν αρκετό να ρίξει μια ματιά έξω από το παράθυρο". Με το συγκλονιστικό βιβλίο του "Ένας κόσμος ανάποδα", στην αναθεωρημένη μετάφραση της Γεωργίας Ζακοπούλου, ο πολυβραβευμένος Ουρουγουανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Εδουάρδο Γκαλεάνο, αποφασίζει να μας ξαναστείλει στο σχολείο. Σε ένα σχολείο που αποκαλύπτει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες και καυστικό χιούμορ την ανεστραμμένη πραγματικότητα του σύγχρονου κόσμου, όπου τα αριστερά βρίσκονται δεξιά, τα πάνω κάτω και τα εμπρός πίσω.

Η "Ανάσταση του παπαγάλου" είναι μια μικρή ιστορία που πρωτοδημοσιεύτηκε από τον μεγάλο Ουρουγουανό συγγραφέα Εδουάρδο Γκαλεάνο στο βιβλίο του "Οι λέξεις ταξιδεύουν" (στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Πάπυρος 2013). Με τον δικό του, μοναδικό τρόπο, να λέει πολλά με λίγα λόγια, ο Γκαλεάνο αφηγείται την ιστορία ενός παπαγάλου που πέφτει σε μια χύτρα και πεθαίνει, μα που ένας αγγειοπλάστης τον ανασταίνει, με υλικά το συναίσθημα, την αγάπη. Ο ταπεινός αγγειοπλάστης φτιάχνει εντέλει ένα πλάσμα πολύχρωμο, και η ιστορία του γίνεται ένας ύμνος στη ζωή, στην ανθρώπινη δημιουργικότητα, που με την απλότητα και την αμεσότητά του μαγεύει τους μικρούς και μεγάλους αναγνώστες.

Εναλλάσσοντας ρεπορτάζ, προσωπογραφικές βινιέτες, συνεντεύξεις, οδοιπορικά και λαϊκές αφηγήσεις, με μια γραφή που τη διαποτίζει άλλοτε ο θυμός, η οδύνη, η ειρωνεία και άλλοτε το χιούμορ, ο Γκαλεάνο αποτίει φόρο τιμής στο κουράγιο και την αποφασιστικότητα εκείνων που δεν έπαψαν να πιστεύουν στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, και αγωνίστηκαν γι’ αυτήν.

Οι "Mέρες και νύχτες αγάπης και πολέμου" είναι ίσως το μοναδικό αυτοβιογραφικό βιβλίο του εμβληματικού Ουρουγουανού συγγραφέα, ένα είδος -συνομιλίας με τη μνήμη του- όπως χαρακτηριστικά λέει ο ίδιος.

«Δεν μας χαρίζει γέλιο ο έρωτας, όταν φτάνει στα βάθη του ταξιδιού του, στα ύψη της πτήσης του: στα βάθη, στα ύψη, μας αποσπά βογκητά και στεναγμούς, φωνές πόνου, ακόμη κι αν είναι πόνος χαρούμενος, και, αν το καλοσκεφτεί κανείς, δεν υπάρχει τίποτε το παράξενο, γιατί η γέννηση είναι μια χαρά που πονάει. Μικρό θάνατο αποκαλούν στη Γαλλία την κορύφωση του αγκαλιάσματος, που μας ενώνει θραύοντάς μας και μας βρίσκει χάνοντάς μας και μας αρχίζει τελειώνοντάς μας. Μικρό θάνατο τον αποκαλούν μέγας όμως, παμμέγιστος πρέπει να είναι, αν μας γεννάει σκοτώνοντάς μας.» Οι μεγάλοι συγγραφείς ισορροπούν επάνω σε τεντωμένο σκοινί και ριψοκινδυνεύουν με την κάθε τους λέξη. Στη Μνήμη της φωτιάς, ο Γκαλεάνο υπήρξε ένας θριαμβευτής ακροβάτης. Στο Βιβλίο των Εναγκαλισμών, αφήνει κατά μέρος το τεντωμένο σκοινί και ανυψώνει στον αέρα τον Άλαν Ράιαν, την Ουάσινγκτον Ποστ, τις Ηνωμένες Πολιτείες... Εορτασμοί, συμβάντα, προφητείες, χρονικά, όνειρα, μνήμες και λησμοσύνη, απολαυστικές σύντομες αφηγήσεις, στις οποίες μιλούν ακόμη και οι τοίχοι. Ένα βιβλίο διπλά εικονογραφημένο: στο φωτεινό βλέμμα του Γκαλεάνο προστίθενται και τα χαρακτικά του. Το Βιβλίο των Εναγκαλισμών είναι μια τέλεια σύνθεση της πλέον εμπνευσμένης πνευματικής ονειροπόλησης του συγγραφέα του. Διαβάστε μία ιστορία την ημέρα και θα είστε ευτυχής τον μισό χρόνο. Διαβάστε μία ιστορία την ημέρα και θα είστε θλιμμένος τον υπόλοιπο μισό...