Livres

Ιστορίες γι' αυτό που λείπει κι αυτό που χάνεται, γι’ αυτό που μένει κι αυτό που περισσεύει, με αίμα που σταματά με τον καπνό, λάσπη που απλώνεται γύρω από τις ψυχές και με χρήμα που δεν γεννάει. Στον κόσμο του Δημήτρη Νόλλα οι εικόνες άλλοτε αποκτούν διαύγεια για να απεικονίσουν με ευκρίνεια τα μόνιμα θέματά του, τον ξένο, τη μοναξιά, την αγάπη, τον καπνό που όλα τα μπορεί, το γύρισμα του νου, τον τόπο, την ταυτότητα ως μνήμη, το τυχαίο και το μοιραίο· κι άλλοτε διπλοτυπώνονται για να αναπαραστήσουν την πολύπλοκη σχέση των πραγμάτων και των ανθρώπων αλλά και όλα τα επίπεδα ενός κόσμου που είναι αμετάκλητα επίγειος όσο και ανοιχτός σε μια μεταφυσική πνοή, που ενταγμένη στα κείμενά του μοιάζει αυτονόητη. Απλώς μετατοπίζει λίγο το χώρο, το χρόνο, τα πράγματα, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα που, συχνά, ακόμη κι όταν μοιάζει ατμόσφαιρα παραμυθιού κρύβει μέσα της μια απειλή ή μια τύψη. Όλα αυτά, τα πάντα επίκαιρα και σήμερα περισσότερο παρά ποτέ, με γνώση της αδυναμίας του ανθρώπου και τρυφεράδα μαζί, με λεπτό χιούμορ, με λόγο καίριο και ολοζώντανο επειδή ακριβώς δεν δέχεται το χαλινάρι. Τ.Δ.

Μια ζωή σε ένα βιβλίο; Δεν είναι δυνατό…Τι να πρωτοπείς, τι να αφήσεις έξω, πώς να δώσεις στον άλλο να καταλάβει την απερίγραπτη χαρά και στιγμιαία ευτυχία μιας μεγάλης επιτυχίας, αλλά και τη βαθιά στεναχώρια και θλίψη μιας αποτυχίας, ιδιωτικής ή επαγγελματικής; Και στο κάτω κάτω, γιατί να το κάνεις;Όλα αυτά σκεφτόμουν όσο δουλεύαμε σ’ αυτό το βιβλίο με τον Μάκη Προβατά, που η συνεργασία του ήταν sinequanon. Σιγά σιγά έπεισα τον εαυτό μου για τη χρησιμότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος. Είχα την τύχη να ζήσω σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίοδο για την ιστορία της Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων και της Κοσμολογίας και με σκληρή δουλειά κατόρθωσα να συνεισφέρω στην πρόοδο της επιστήμης και να βάλω ένα λιθαράκι για την καλύτερη κατανόηση του Σύμπαντος. Η τροχιά μου ήταν «επιστημονικά κοσμοπολίτικη» ? «πολλών δ' ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω» – και ίσως η εμπειρία αυτή να έχει κάποιο ενδιαφέρον και κάποια χρησιμότητα για τον αναγνώστη. Για να δει κανείς την πραγματική στόφα της επιστήμης, ακαλλώπιστη και αδρή…Έγιναν 43 δίωρες, πολλές φορές και τρίωρες, συναντήσεις του Δ. Ν. με τον Μ. Π., στις οποίες περιγράφηκαν τα πάντα γύρω από τη ζωή του, την επιστήμη του, τη σκέψη του, τις τέχνες, τους δικούς του φόρους τιμής… Όλα από την αρχή: «Το όνομά μου δεν είναι Νανόπουλος…» 

Στον Τροπικό του Αιγόκερω ο Χένρι Μίλερ μεταφέρει τα πάθη και το παιχνίδι του με την αλήθεια, με το εφήμερο και με την εναντίωση στη φθορά, στις Ηνωμένες Πολιτείες, γυρίζοντας πίσω στα παιδικά του χρόνια, στην εφηβεία, στην πρώτη του νιότη, στα χρόνια προτού εγκαταλείψει την Αμερική. Αφηνιασμένος αλλά και εχέφρων, αποφασισμένος να ρουφήξει το μεδούλι της ζωής, να μασουλήσει την ψίχα της ψυχής, να ζήσει μια ζωή πλήρη εντέλει, άνευ όρων και ορίων, ο Μίλερ επιδίδεται στη διαλεκτική ανάμεσα στο ένδον σκάπτε και στο άδραξε τη μέρα. Ζει την κάθε στιγμή σαν να είναι μοναδική - και είναι άλλωστε. Ζει τραγουδώντας στεντόρεια το τραγούδι που ξεγελάει το χρόνο. -

Βαθιά μέσα στη γη, κάτω από ηφαίστεια και λίμνες, μέσα από τούνελ και σπηλιές, βρίσκεται η Υπογειάνα: ένας κόσμος γεμάτος πολύχρωμα πετρώματα, ποτάμια από λάβα και περίεργους κατοίκους όπως Μπερμπς, Φαταούλες, Νεροσταλίδες και Σπηλαιογίγαντες! Μα τι σημασία θα είχαν όλα αυτά για εμάς, αν μια μέρα, σε μια παράξενη συγκυρία του χρόνου και της στιγμής, ένα μικρό πετραδάκι, ο Στόουν, δε χανόταν στα μέρη αυτά; Ψάχνοντας να ανακαλύψει από πού προέρχεται, πώς δημιουργήθηκε και πού είναι το σπίτι του, ξεκινάει μια περιπετειώδη, συναρπαστική περιπλάνηση στον άγνωστο αυτόν κόσμο, κάνοντας πολλούς φίλους, αλλά και... πονηρούς εχθρούς!

Προκλήσεις και προοπτικές στη μέση ηλικία

Η Μαρία Ιορδανίδου, η συγγραφέας της Λωξάντρας που την αγάπησε το πανελλήνιο και που κυκλοφορεί με επιτυχία και σε άλλες γλώσσες - πιο πρόσφατες και ιδιαιτέρως επιτυχείς η γαλλική και η ιταλική μετάφραση - γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1897 από μητέρα Πολίτισσα (Ευφροσύνη Μάγκου) και από πατέρα Υδραίο (Νικολάκης Κριεζής). [...] Σήμερα η χαρισματική συγγραφέας εξακολουθεί να σαγηνεύει το αναγνωστικό κοινό. Ίσως γιατί, ζωντανεύοντας έναν ολόκληρο κόσμο που ξεκινά από την πολίτικη ρωμιοσύνη, τα βιβλία της αποπνέουν τη γενναιοδωρία και τη χαρά της ζωής που χαρακτήριζαν και την ίδια. [...] (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Είναι το τέταρτο από τα πέντε βιβλία της Μαρίας Ιορδανίδου και κυκλοφόρησε το 1979. Μπορεί να διαβαστεί ως ιστορική μαρτυρία και ταυτόχρονα ως καταγραφή της προσωπικής ιστορίας της συγγραφέα κατά τη διάρκεια της κατοχής και του Eμφυλίου. Ξεκινά με την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα και το φόβο της αφηγήτριας μήπως συλληφθεί εξαιτίας της εργασίας της στη Σοβιετική Πρεσβεία. Αυτό δίνει την αφορμή για να παρουσιαστούν αναδρομικά περιστατικά και καταστάσεις σχετικές με τη δουλειά της στην πρεσβεία. Ο φόβος της σύλληψης επαληθεύεται και ακολουθεί η φυλάκισή της στις φυλακές Λάρισας και Τρικάλων από όπου θα αφεθεί ελεύθερη το Φλεβάρη του 1942. [...] Η επιστροφή στην Αθήνα κατά το δύσκολο χειμώνα που έμεινε στην ιστορία για την εξαντλητική πείνα που οδήγησε πολλούς στο θάνατο δίνει πολύ χαρακτηριστικές εικόνες από αυτό το δράμα. Επίσης η δράση των Γερμανοτσολιάδων που σε πολλές περιπτώσεις υπήρξαν χειρότεροι από τους κατακτητές. Περιγράφονται τα χρόνια της Κατοχής ως την απελευθέρωση και τον ερχομό της εξόριστης κυβέρνησης υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου. Ακολουθούν τα Δεκεμβριανά και ο Εμφύλιος. Οι εικόνες δίνονται μόνο με τη δική τους δραματικότητα, εκτελέσεις, διώξεις, εξορίες, δράση παρακρατικών, έλεγχος του τύπου. Ικαρία, Μακρόνησος, Γιούρα, κλπ, κλπ. Ακολουθεί και σύντομη αναφορά στη δεκαετία του '50 με χαρακτηριστικότερη έμφαση στα γεγονότα του '55 στην Κωνσταντινούπολη. Η συγγραφέας συχνά αναλογίζεται τη ζωή της, τα σημαντικά γεγονότα, όπως o Α΄ Παγκόσμιος, η ρωσική επανάσταση, η κατοχή, ο Εμφύλιος. Ζωή γεμάτη περιπλανήσεις και νέους τόπους, νέα πρόσωπα.

Kαλώς τονε... Tι; Συγγραφέας; Δηλαδή; A; γράφεις βιβλία. Xάρηκα πολύ. Tους έχω σε μεγάλη υπόληψη αυτούς που γράφουνε βιβλία-μιλάω σοβαρά. Kάτσε, λοιπόν. Nα, σ εκείνο το πεζούλι, δεν περισσεύει άλλη καρέγλα... Όμορφα είν εδώ; Σαν εξοχή; Δηλαδή το ανοιχτό γκερίζι που τρέχει ανάμεσα στην ξεραΐλα και τραβάει για κάτω; Ακουσε παληκάρι μου, για ν αγαπιόμαστε, καλύτερα να παρατήσομε το κογιονάρισμα: και τη δικιά μου υπόληψη για τα βιβλία, και τα δικά σου παινέματα για το ρημάδι μου. Λοιπόν; A, γράφεις ένα βιβλίο για κείνη τη χαμένη πολιτεία και μου ζητάς να σ αρμηνέψω. Ακουσε. Πάνε από τότε κάπου σαράντα χρόνια, σωστά σαράντα χρόνια. Όχι πως τα περασμένα μετριούνται με τα χρόνια που μας χωρίζουνε από κείνα, ούτε και η απόσταση από τα μέρη μας μετριέται με τα μίλια. Για τον έναν, είναι και τα δυο τόσο μακρυά, σα να μην υπήρξανε ποτέ. O άλλος, τα χει πάντα μπροστά του ζωντάνα, λες κ είναι τούτη η ώρα. Aνάλογα με το αίσθημά μας είναι και τα δυο. Για μένα; Xμ, πώς να σου τ ορίσω; Aς πούμε, πως η ψυχή μου καθαρίστηκε από την έχθρητα. Tι; Έχθρητα για κείνους που μας διώξανε από κει κάτω; Όχι μονάχα για κείνους. Aκόμα και γι αυτούς που είχαν έρθει.

Μεταπολεμικό Σίντεϊ, η Ζόι και ο Ράσελ, γόνοι αστικής οικογένειας, δέχονται στον κύκλο τους τον Στίβεν και την ʼννα, ορφανά αδέλφια που επιβιώνουν δύσκολα. Η Ζόι, λίγο πριν φύγει για σπουδές στο Παρίσι, γοητεύεται από τον Στίβεν. Η 'Αννα καταπιέζει τα αισθήματά της για τον Ράσελ, ο οποίος παντρεύεται τον νεανικό του έρωτα, τη Λίλι. Παρά τις διαφορετικές πορείες των προσώπων, οι ισχυροί δεσμοί θα επηρεάσουν καταλυτικά τη ζωή όλων τους.
Από τον «θηλυκό Σκοτ Φιτζέραλντ της Αυστραλίας» (The Guardian) ένα μυθιστόρημα με θέμα την αγάπη, την οικογένεια, την τυραννία, την ελευθερία (Washington Post). Η Ελίζαμπεθ Χάροουερ «με ευαισθησία ισάξια της Jane Austen», αν και μιλά για απλά καθημερινά γεγονότα, στην ουσία, περιγράφει «κάτι μεγάλο: η ίδια η ζωή» (Le Figaro).

Το βιβλίο αυτό γεννήθηκε μετά από κάποιες πολυήμερες περιπλανήσεις στην Κίνα και γράφτηκε με τον αφηγηματικό λόγο του ξεναγού που πολλά είδε, περισσότερα έψαξε και τώρα θέλει να τα μοιραστεί με όσους ταξιδεύουν νοερά σε μακρινούς προορισμούς. Στους σημερινούς δρόμους της Κίνας ο επισκέπτης βιώνει πράγματα συγκλονιστικά. Αυτοκράτορες, μανδαρίνοι και επαναστάτες ζωντανεύουν στις αίθουσες των παλαιών ανακτόρων μαζί με φιλόσοφους και ευαίσθητους ζωγράφους, ενώ οι άνθρωποι του καθημερινού μόχθου αντιμάχονται τους μυθικούς δράκοντες των υδάτων στα πλωτά ποτάμια. Ατελείωτα εκατομμύρια λαού κινούνται πάνω στο κορμί της χώρας τους με ζωντάνια, πείσμα και απέραντη υπομονή, προσπαθώντας να καλύψουν την όποια απόσταση από τα δυτικά πρότυπα με άλματα ευπείθειας και τεχνολογίας. [...]