Τόμας Χάρντυ

Σ’ αυτό το βιβλίο έχουμε δέκα αφηγήσεις κυρίων που είναι όλοι τους μέλη της ίδιας λέσχης, και καθένας τους διηγείται στη συντροφιά των υπολοίπων τον έρωτα και τα πάθη μιας κυρίας του 18ου ή 19ου αιώνα. Οι κυρίες είναι νεαρές αριστοκράτισσες. Ο έρωτάς τους και τα παρεπόμενά του (ζηλοτυπίες, διαψεύσεις, πόνος, δάκρυα, ανατροπές κτλ.) όχι πάντα αριστοκράτης. Το τέλος όμως πάντοτε απροσδόκητο και η αφήγηση λεπτοφυής. Ο Χάρντυ κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη και τον μεταφέρει με άνεση στο παρελθόν και τις ιδιαιτερότητές του. Οι αφηγήσεις δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά της εποχής και όλες μαζί εκδόθηκαν το 1891.

«Η χερσόνησος που έκοψε ο χρόνος από έναν ενιαίο ογκόλιθο και που πάνω της τοποθετούνται οι περισσότερες σκηνές απ' όσες ακολουθούν, υπήρξε για αιώνες αμνημόνευτους η πατρίδα ενός παράξενου και σχεδόν ξεχωριστού λαού, με αλλόκοτες δοξασίες και παράδοξες συνήθειες, ξεχασμένες ως επί το πλείστον σήμερα. Οι φαντασιώσεις, όπως ορισμένα κωνοφόρα δέντρα που δεν αντέχουν στις σιωπηλές παγωνιές του εσωτερικού, αλλά ευδοκιμούν στα παραθαλάσσια μέσα στις χειρότερες δυνατές καιρικές συνθήκες, μοιάζει να αναπτύσσονται εδώ φυσιολογικά, ιδίως ανάμεσα στους ντόπιους εκείνους που δεν έχουν ενεργό ενδιαφέρον για τις υποθέσεις της "Νήσου". Πρόκειται, λοιπόν, για μέρος που τείνει να παράγει έναν τύπο ανθρώπου όμοιο με τον ήρωα που σκιαγραφείται ατελώς στις σελίδες αυτές -γέννημα και θρέμμα του τόπου- και που ορισμένοι πιθανώς να αποκαλούσαν ονειροπαρμένο (αν τον τιμούσαν μέχρι του σημείου αυτού με την προσοχή τους), αλλά που άλλοι ίσως έβλεπαν μόνο σαν κάποιον που έδωσε αντικειμενική συνοχή και όνομα σε ένα αιθέριο όνειρο, λίγο πολύ κοινό, σε πιο ασαφή μορφή, σε όλους τους ανθρώπους και οπωσδήποτε καθόλου καινούργιο στους πλατωνικούς φιλοσόφους.»

Ο Γκάμπριελ Όουκ είναι βαθιά ερωτευμένος με τη δυναμική Μπαθσίμπα Έβερντιν. Και ίσως να κέρδιζε την αγάπη της, αν μια αναποδιά της τύχης δεν τον υποχρέωνε να καταλήξει ένας απλός βοσκός στη φάρμα της. Εξάλλου, ο συνετός Γκάμπριελ έχει να ανταγωνιστεί δυο ακόμη άντρες που τη διεκδικούν: τον γοητευτικό αλλά επικίνδυνο λοχία Τρόι, έναν νεαρό στρατιώτη χωρίς ηθικούς φραγμούς, και τον αξιοσέβαστο μεσήλικα κτηματία Μπόλντγουντ, στην κοιμισμένη ως τότε καρδιά του οποίου η όμορφη κοπέλα αφυπνίζει ένα άσβεστο πάθος. Κι ενώ η μοίρα των τριών επίδοξων μνηστήρων εξαρτάται από την επιλογή που θα κάνει εντέλει η Μπαθσίμπα, εκείνη ανακαλύπτει τις φοβερές συνέπειες της ανεξάρτητης μα παρορμητικής κι ευμετάβλητης φύσης της. Το Μακριά απ' το αγριεμένο πλήθος αναβάθμισε τη δημιουργική πορεία και εκτόξευσε τη φήμη του Τόμας Χάρντυ. Ο ίδιος στο συγκεκριμένο βιβλίο εισάγει επισήμως και την ιδέα του Ουέσεξ, ενός τόπου πραγματικού αλλά και μυθικού, όπου διαδραματίζονται οι ιστορίες του. Τούτο το μυθιστόρημα, που μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά, παραμένει το πλέον δημοφιλές και πολυδιαβασμένο έργο του μεγάλου Βρετανού συγγραφέα. Ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. «Ένα πράγμα θα κάνω σ' αυτή τη ζωή –ένα πράγμα μόνο– κι αυτό θα είναι να σ' αγαπώ, και να σε σκέφτομαι και να μην πάψω να σε θέλω ώσπου να πεθάνω». «Ο κορυφαίος τραγωδός μεταξύ των Άγγλων μυθιστοριογράφων». Βιρτζίνια Γουλφ «Το Μακριά απ’ το αγριεμένο πλήθος είναι το πρώτο από τα σπουδαία μυθιστορήματα που έγραψε ο Τόμας Χάρντυ, αλλά και το πρώτο όπου διατρανώνεται εκείνος ο ιδιαίτερος δραματικός τόνος που διαπερνά τις αλησμόνητες ιστορίες του». Μάργκαρετ Ντραμπλ

Η Έλλα Μάρτσμιλ, η ευφάνταστη γυναίκα της ιστορίας μας, είναι μία ευαίσθητη, παθιασμένη, και ρομαντική ύπαρξη που δημοσιεύει ποιήματά της χρησιμοποιώντας ένα αντρικό ψευδώνυμο, ενώ ο σύζυγός της ένας επιχειρηματίας, κατασκευαστής όπλων είναι το ακριβώς αντίθετο όσον αφορά την ιδιοσυγκρασία και τα ενδιαφέροντά του. Και καθώς βρίσκονται και οι δύο, με τα τρία παιδιά τους στις καλοκαιρινές διακοπές τους, η Έλλα ερωτεύεται έναν άντρα που δεν τον έχει δει ποτέ στη ζωή της, και που παρ' όλες τις απεγνωσμένες προσπάθειές της δεν τον θα συναντήσει ποτέ, αφήνοντας έτσι να εξελιχθεί η ιστορία μας προς την τραγική της κατάληξη.
Οι "Τρεις ξένοι", η δεύτερη ιστορία του βιβλίου, είναι μια ιστορία εντελώς διαφορετική, στην οποία σε αντίθεση με τη σκληρότητα και την αδικία, βλέπουμε την αλληλεγγύη, τη συμπόνια και την ανοχή των ανθρώπων του χωριού για τον τόσο σκληρά, και για ένα τόσο μικρό παράπτωμα καταδικασμένο σε θάνατο άντρα.

Όσοι είδαν τις ταινίες "Τες" και "Μακριά από το αγριεμένο πλήθος" και μαγεύτηκαν από την υπόθεσή τους, ξέρουν καλά τι σημαίνει Τόμας Χάρντυ. Αλλά αυτοί που θα διαβάσουν τα αυθεντικά γραπτά του θα γοητευτούν περισσότερο. Ο Τόμας Χάρντυ είναι βυθισμένος ολοκληρωτικά μέσα στο σύγχρονο ανθρώπινο δράμα. Εκεί, όπου μια κακή μοίρα κυνηγάει τους ανθρώπους και τους καταστρέφει. Εκεί που ο καθένας μας συγκρούεται και αναμετράται με το πεπρωμένο του. Ριζωμένος στην αγγλική ύπαιθρο, καταφέρνει με θαυμαστό τρόπο σαν ένας σωστός παραμυθάς, σαν ένας τροβαδούρος της παλιάς εποχής, να προσελκύσει το ενδιαφέρον του ακροατή του, συνδυάζοντας με μαεστρία τη δύναμη της περιγραφής του χώρου που κινούνται οι ήρωές του με την τραγική τους ζωή και την αναπόφευκτη, παράξενη, θλιβερή πολλές φορές, μα και δίκαιη τιμωρία τους. Σε όλα τα έργα του Χάρντυ τίθεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο το ερώτημα του γιατί οι περισσότεροί μας περνάμε μέσα από την ζωή σαν υπνοβάτες, υποχρεωμένοι να επαναλάβουμε στις ερωτικές μας σχέσεις τα ίδια λάθη, προξενώντας έτσι στον εαυτό μας αλλά και τους άλλους τον ίδιο πόνο, την ίδια πίκρα ή αποστροφή. Καθόλου τυχαία λοιπόν ένας τέτοιος ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής δεν μπορούσε να αφήσει αδιάφορο έναν συγγραφέα σαν τον Μαρσέλ Προυστ που με χαρακτηριστική κριτική οξυδέρκεια αναγνώρισε την σπουδαιότητά του. Διαβάζοντας Χάρντυ έρχεσαι κοντά στην ελληνική κλασική παράδοση της αρχαίας τραγωδίας και τα αισθήματα φόβου και λύτρωσης που μας προκαλεί. Αυτό και μόνο τον κατατάσσει στους μεγάλους της κλασικής αγγλικής πεζογραφίας.

Υπάρχει μια παράξενη ενορία που οι κάτοικοί της αξίζει να μαστιγωθούν. Ένας νεαρός μεθοδιστής ιερέας καταφθάνει ανυποψίαστος στο αμαρτωλό χωριό με την προσδοκία να ασκήσει απρόσκοπτα το λειτούργημά του. Όμως το πάθος του για μια γοητευτική χήρα που επιδίδεται σε σκοτεινές δραστηριότητες τον οδηγεί σε μια σφοδρή σύγκρουση με τις αρχές του και Ο παραστρατημένος εφημέριος πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στον έρωτα και στην καθαρή συνείδηση.

Μια ευφάνταστη γυναίκα μπορεί να εμπλακεί συναισθηματικά μ’ έναν άνθρωπο που δεν έχει συναντήσει ποτέ της. Η ευαίσθητη και παραμελημένη σύζυγος ενός κατασκευαστή όπλων νιώθει ότι ο νεαρός ποιητής που θαυμάζει αγγίζει την καρδιά και την ψυχή της περισσότερο απ’ ό,τι ο πατέρας των παιδιών της. Και προσπαθεί επίμονα να προσεγγίσει το μελαγχολικό άντρα με απρόβλεπτες συνέπειες.

Οι κακές γλώσσες λένε ότι η βασανισμένη γαλατού που όλοι αποκαλούν «μάγισσα» ευθύνεται για Το σακατεμένο χέρι της νιόπαντρης συζύγου του μεγαλοκτηματία της περιοχής. Ότι το «κακό μάτι» της αχρήστεψε το μέλος της νεαρής γυναίκας. Η αγχόνη θα δώσει λύση σε αυτή την υπόθεση που μοιάζει με ιστορία φαντασμάτων.

Μια δασκάλα που απεχθάνεται τη δουλειά της θα αναγκαστεί για λίγο, εγκλωβισμένη σε Μια μικρή παρένθεση, να συγκατοικήσει ταυτόχρονα και με τους δύο συζύγους της: έναν νεκρό και έναν ζωντανό.

Ο Τόμας Χάρντυ έδωσε μια επική διάσταση στο ρεαλισμό της βικτοριανής εποχής, τον εμπλούτισε με μεγάλα πάθη και ανείπωτες τραγωδίες. Ο τόμος περιλαμβάνει τέσσερις ιστορίες με αλησμόνητους χαρακτήρες, απολύτως ενδεικτικές του απαράμιλλου ύφους του.