Literature

Ένα μυστηριώδες θαλάσσιο τέρας περιπλανιέται στους ωκεανούς το έτος 1866. Θορυβημένη η αμερικανική κυβέρνηση, οργανώνει ειδική αποστολή εντοπισμού και εξόντωσης του τέρατος με αρχηγό έναν Γάλλο θαλάσσιο βιολόγο. Όταν η αποστολή συναντάει το κήτος ανοιχτά της Ιαπωνίας, η καταδίωξή του καταλήγει σε πανωλεθρία. Τότε είναι που τα εναπομείναντα μέλη της αποστολής συνειδητοποιούν ότι δεν πρόκειται για τέρας, αλλά για υποβρύχιο. Ένας θαυμαστός υποθαλάσσιος κόσμος ανοίγεται μπροστά στα μάτια τους, ενώ η εμφάνιση του κάπτεν Νέμο, του κυβερνήτη του «Ναυτίλου» (όπως ονομάζεται το υποβρύχιο), θα φέρει νέα δεδομένα στη ζωή των μελών της αποστολής αλλά και στο πώς βλέπουν τον κόσμο γύρω τους. Οι 20.000 λεύγες θεωρούνται από τις πιο συναρπαστικές μυθοπλαστικές περιπέτειες και από τα σπουδαιότερα μυθιστορήματα που γράφτηκαν ποτέ. Λέγεται πως αυτό το βιβλίο μαζί με το Από τη Γη στη Σελήνη έκαναν τον μεγάλο Αμερικανό αστρονόμο Έντουιν Χαμπλ να εγκαταλείψει τη νομική και να ασχοληθεί με την αστρονομία και την κοσμολογία. Πέρα από τη λογοτεχνική αξία του, το βιβλίο έχει ξεχωρίσει για τα τεχνολογικά, επιστημονικά, πραγματολογικά στοιχεία του, που είναι μπροστά από την εποχή τους, για τους πολιτικούς υπαινιγμούς εκ μέρους του συγγραφέα (έχει λεχθεί πως ασκεί κριτική στην αποικιοκρατία σε πολύ πρώιμο στάδιο), όπως επίσης για μια υπόγεια οικολογική ανησυχία που φαίνεται να εκφράζει ο Βερν μέσα από το πρόσωπο του Νέμο.

17 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ Η μοιρασιά ήταν εύκολη. Αυτός, κράτησε τη συλλογή "Μπλεκ", τα πορτραίτα του Φαγιούμ, το νούμερο του τηλεφώνου. Εκείνος, το πικ απ και τα βινύλια του Μάιλς. Τα έπιπλα τα πούλησαν. Ό,τι απέμεινε -κουζινικά, χαλιά, σεντόνια, από το σούπερ-μάρκετ πλάι κουπόνια- τα δώσανε στην οικογένεια στον πρώτο. Αυτό ήταν, λοιπόν. Ή, μάλλον, τόσο. Απέναντι, στον κάδο, μία γάτα ανακατεύει κομματιασμένες φωτογραφίες από το πρώτο τους ταξίδι.

Το Αμπιστάν, μια αχανής αυτοκρατορία, πήρε το όνομά του από τον προφήτη Άμπι, "απεσταλμένο" του Γιαλάχ επί Γης. Το σύστημά της βασίζεται στην αμνησία και την υποταγή στον έναν και μοναδικό θεό. Η θρησκεία είναι ο αδιαμφισβήτητος νόμος. Απαγορεύεται κάθε προσωπική σκέψη, ενώ το πανταχού παρόν σύστημα παρακολούθησης ανακαλύπτει κάθε ιδέα ή πράξη που αποκλίνει. Επισήμως, όλος ο λαός ζει μέσα στην ευτυχία της ακλόνητης πίστης. Το παρελθόν είναι απαγορευμένο. Γνωστός είναι μόνο ο νικηφόρος "Μεγάλος Ιερός Πόλεμος" κατά του "Εχθρού" που οδήγησε στη δημιουργία "της Γης των πιστών". Ο κεντρικός ήρωας, ο Ατί, αμφισβητεί τις βεβαιότητες που έχουν επιβληθεί και ξεκινά μια έρευνα για να ανακαλύψει έναν λαό αποστατών που ζουν σε γκέτο χωρίς θρησκεία... Ο Μπουαλέμ Σανσάλ είναι μια από τις σημαντικότερες φωνές της σύγχρονης λογοτεχνίας. Μέσα από τη συναρπαστική του διήγηση γεμάτη αθώες ειρωνείες, διασκεδαστικές αλλά και δυσάρεστες εκπλήξεις, ακολουθεί τα χνάρια του Όργουελ και γελοιοποιεί την υποκρισία και το παραστράτημα του θρησκευτικού φανατισμού που απειλεί τη δημοκρατία. Το παρόν βιβλίο τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας για το 2015 και επελέγη ως το καλύτερο της χρονιάς από το γαλλικό περιοδικό Lire.

Στο πρώτο του θεατρικό έργο, ο Bernhard Schlink στήνει ένα ευφυές διανοητικό παιχνίδι στο παρόν. Η τελευταία μέρα του σχολείου στη Γερμανία πέφτει στις 20 Ιουλίου — επέτειο της απόπειρας δολοφονίας του Αδόλφου Χίτλερ το 1944. Την προηγούμενη μέρα, το δεξιό κόμμα Γερμανική Δράση, με τον χαρισματικό νεαρό ηγέτη του, κερδίζει το 37% των ψήφων στις εκλογές. Στο μάθημα Ιστορίας, οι τελειόφοιτοι ενός λυκείου ξεκινούν μια έντονη συζήτηση με τον καθηγητή τους: Δεν θα έπρεπε η απόπειρα δολοφονίας να είχε γίνει το 1931, τότε που ο Χίτλερ δεν είχε ανέβει ακόμα στην εξουσία και δεν ήταν τόσο προστατευμένος; Είναι προτιμότερο να κρατήσει κανείς τα χέρια του καθαρά ή να τα λερώσει για έναν σκοπό που θεωρεί ιερό; Με λόγο άμεσο και αιχμηρό, ο συγγραφέας του best seller Διαβάζοντας στη Χάννα ξεδιπλώνει τον προβληματισμό του παραδίδοντας ένα μάθημα ήθους και υπευθυνότητας μέσα από την ατομική συνειδητοποίηση, σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις, όπου το ιστορικό παρελθόν αναδύεται απειλητικό.

Μια όσο γίνεται πληρέστερη εικόνα του πολυσύνθετου και πολυώνυμου πεζογραφικού έργου του Έντγκαρ Άλαν Πόε, του μεγάλου παρεξηγημένου των αμερικανικών γραμμάτων, παρέχει η παρούσα έκδοση. Πεζογραφήματα που εντάσσονται στις ενότητες: Τρόμος / Φανταστικό / Μυστήριο / Περιπέτεια / Επιστημονική φαντασία / Σάτιρα καθώς και το διάσημο ποίημα "Το κοράκι" συνθέτουν αυτή την ανθολογία, που συμπληρώνεται με κατατοπιστικές εισαγωγές στα περιεχόμενα έργα και εκτενείς σημειώσεις.

Η γλώσσα είναι κάτι που πάντοτε με συνέπαιρνε. Η γλώσσα είναι ένα πράγμα που με διέφθειρε. Η γλώσσα είναι κάτι που μου χάρισε μορφή. Η γλώσσα είναι κάτι που κατέστρεψε την μορφή μου. Γι' αυτόν τον λόγο είμαι ποιητής, πιθανότατα διότι είμαι πολύ ευαίσθητος με την γλώσσα - σωστή ή λάθος, της κλείνω το μάτι. Αδιαφορώ και περιφρονώ την γραμματική, η οποία πνέει τα λοίσθια, μα είμαι μέγας αναγνώστης των λεξικών και αν η ορθογραφία μου δεν είναι και τόσο σίγουρη, είναι γιατί δίνω ιδιαίτερη προσοχή στην προφορά, στην ιδιοσυγκρασία της ζωντανής γλώσσας. Εν αρχή δεν υπήρξε η λέξη, μα η φράση, ο χρωματισμός της φωνής. Άκουσε το τραγούδι των πουλιών!

Μπλεζ Σαντράρ

24 στιγμιότυπα, 24 καρέ, 24 στάσεις, όσες και σε ένα φωτογραφικό φιλμ. Όσες και οι στάσεις του ηλεκτρικού σιδηρόδρομου της Αθήνας. 24 αυτοτελείς, ημιτελείς, μετέωρες και συνεχιζόμενες ιστορίες, που εκτυλίσσονται μέσα και έξω από τα βαγόνια και τους σταθμούς.

Είναι μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα στην κορύφωση της κρίσης και οι απεργίες έχουν παραλύσει την πόλη – τα ταξί έχουν ανεβάσει χειρόφρενο και τα βενζινάδικα παραμένουν κλειστά για μέρες. Στα γεμάτα βαγόνια συνυπάρχουν τακτικοί επιβάτες με εκείνους που μπαίνουν για πρώτη φορά στο τρένο, εκπρόσωποι της μεσαίας τάξης με νεόπτωχους, γιατροί με ανέργους, στελέχη με μετανάστες, αλλά και άνθρωποι που επιβιβάστηκαν κατά τύχη ή δεν έχουν καν ιδέα πώς έφτασαν μέχρι εκεί. Οι ιστορίες τους φαινομενικά κινούνται παράλληλα όπως οι συρμοί της αντίθετης κατεύθυνσης, αλλά σε πολλά σημεία τέμνονται όπως οι ράγες. Στο φόντο, 24 ανώνυμες φωνές παρεμβάλλονται στις ιστορίες ως άλλος χορός του δράματος. Καμιά τους όμως δεν κερδίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, εκτός από αυτή του κορυφαίου, που ξεχωρίζει στο φινάλε. Το 24 ξεκινά ως μια κατάβαση στην πόλη πάνω στις σταθερές ράγες και εξελίσσεται σε μια φρενήρη περιπλάνηση στον κόσμο. Τον κόσμο που κινείται γρήγορα, που μεταβάλλεται διαρκώς, που μεταμορφώνεται, μεταμορφώνοντας κι εμάς τους ίδιους. Το 24 είναι μια σπονδυλωτή συλλογή διηγημάτων που επιχειρεί να απαθανατίσει τις μεταμορφώσεις αυτές. Μέχρι να τελειώσουν οι 24 στάσεις του φιλμ.

Άλλωστε τα γερατειά δεν είναι άλλο παρά να βλέπεις δίχως φόβο το παρελθόν σου. Ο Γκόρκη έλεγε πως δεν θυμάται να διάβασε άλλο έργο με τόσο βάθος. Στο έργο αυτό ο συγγραφέας μάς αποκαλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της περίεργης και ανήσυχης ψυχής του. Ο κριτικός Ρενέ Λαλού έγραψε: «εδώ ο συγγραφέας μελετάει με καταπληκτική επιτυχία το πιο λεπτό πρόβλημα, μέσα στην ατμόσφαιρα της διακριτικής αυστηρότητας και της φλογερής ποιητικότητας που τον χαρακτηρίζει». Η κλασική νουβέλα του 1927 γραμμένη από τον μεγάλο Αυστριακό συγγραφέα σκιαγραφεί το βαθιά συγκινητικό πορτραίτο μιας γυναίκας που συνειδητοποιεί ότι πρέπει να εξαργυρώσει ένα βαρύ τίμημα αν θέλει να ζήσει το πάθος. Ηρωίδα μια γυναίκα η οποία έχασε τον άντρα της και χρόνια αργότερα ερωτεύεται παράφορα ένα Πολωνό διπλωμάτη, εθισμένο στα τυχερά παιχνίδια. Και ο χρόνος μιας ημέρας γίνεται ολόκληρη η ζωή της. Είκοσι τέσσερα χρόνια μετά θα τολμήσει για πρώτη φορά να μιλήσει για εκείνες τις είκοσι τέσσερις ώρες που την στιγμάτισαν για πάντα.

Απ' ότι επλάστη ωραίο θέλουμε καρπό, να 'ναι το ρόδο του αθάντο στη φύση, κι όταν ο ώριμος πεθαίνει, τρυφερό να έχει απόγονο τη μνήμη του ν' αφήσει. [...]

Σε μετάφραση Κ. Γ. Καρυωτάκη Στον τόμο αυτό συγκεντρώσαμε το σύνολο των ποιητικών μεταφράσεων του Κ. Γ. Καρυωτάκη. Για τη συγκέντρωση αυτή, χρησιμοποιήσαμε τα πρωτότυπα των δύο ποιητικών του συλλογών, "Νηπενθή", Αθήνα 1921 και "Ελεγεία και Σάτιρες" Αθήνα 1972, που περιλαμβάνουν τα είκοσι πέντε από τα τριάντα ένα "ευρισκόμενα" ποιήματά του. (Όπως είναι γνωστό στην πρώτη του ποιητική συλλογή: "Ο πόνος του ανθρώπου και των πραγμάτων", Αθήνα 1919, δεν περιέλαβε καμία μετάφραση). Χρησιμοποιήσαμε επίσης τις δύο σημαντικότερες συγκεντρωτικές εκδόσεις έργων του, που κυκλοφόρησαν μετά το θάνατό του. Όπως γνωρίζουμε η πρώτη κυκλοφόρησε δέκα χρόνια μετά το τραγικό τέλος του, το 1938, με τίτλο "Άπαντα: Έμμετρα και πεζά", με επιμέλεια του στενού φίλου του ποιητή Χαρίλαου Σακελλαριάδη και τη συμβολή του Τέλλου Άγρα και Κλεώνα Παράσχου, στους οποίους οφείλουμε τις καλύτερες, ίσως, μέχρι σήμερα προσεγγίσεις του έργου του. [...] (Από την παρουσίαση της έκδοσης) "Για πολλές από τις μεταφράσεις του Καρυωτάκη θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι τα ίδια τα πρωτότυπα ή και μια άλλη τους μορφή παραπλήσια πού προηγείται κάποτε της τελειωτικής. Ο θαυμασμός μου γι' αυτές είναι τόσος, που δεν διστάζω καθόλου να υποστηρίξω πως ο τίτλος του ποιητή θα του ανήκε χωρίς άλλο κι αν ακόμη δεν έγραφε δικά του ποιήματα, μα περιοριζότανε σ' αυτές μόνο." Τίμος Μαλάνος "Αν, οπωσδήποτε μελετήσωμε, έστω και επιπόλαια το έργο του, βλέπομε ότι την ποιητική του τέχνη του εδίδαξαν κυρίως οι ξένοι. Οι Γάλλοι πρώτοι, οι ποιηταί της Αναγεννήσεως, οι προκλασικοί, από τον Frangois Villon ως τον Mathurin Regnier, έπειτα οι μεταρωμαντικοί, οι συμβολισταί, από τον Jules Laforgue έως τον Laurent Tailhade, του οποίου η εξυπνότατη, φαίνεται σατιρική ποίησις μένει εντελώς άγνωστη στην Ελλάδα. Από τις πάμπολλες μεταφράσεις πού περιέχουν τα βιβλία του, κι οι όποιες άλλως τε είναι από τις άριστες ελληνικές μεταφράσεις, μεταφράσεις δημιουργικές, φαίνεται πόσον ό Καρυωτάκης εντρυφούσε στους ξένους ποιητάς και πόσο τούς αφομοίωνε." Τέλλος Άγρας "...αξίζει να πω δύο-τρία λόγια και για τις μεταφράσεις του Καρυωτάκη. Είναι όλες σχεδόν άψο-γες και μερικές αριστουργηματικές. Αισθάνεται κανείς ότι τις έκανε πραγματικός ποιητής και καλλιτέχνης, εντελώς κύριος των εκφραστικών του μέσων. Και αυτό είναι [ο] Καρυωτάκης. Με τη νέα του συλλογή, την καλύτερη απ' την εποχή πού εξεδόθησαν οι Νοσταλγίες του Ουράνη, μπαίνει, όχι μόνον στην εντελώς πρώτη σειρά των ποιητών της γενεάς μας, αλλά και στην πρώτη σειρά όλων εν γένει των σύγχρονων ελλήνων ποιητών." Κλέων Παράσχος