Greece

Εντυπώσεις δυο γάλλων περιηγητών: Μάξιμος Δυκάν, Γουσταύος Φλωμπέρ Ο Μπάμπης Άννινος σε αυτό το βιβλίο, περιγράφει το ταξίδι δυο νέων φιλελλήνων, του Μάξιμου Δυκάν και του Γουσταύου Φλωμπέρ, όπως αυτό προκύπτει μέσα από τις Φιλολογικές Αναμνήσεις του πρώτου και τις σημειώσεις του δευτέρου, κατά τα μέσα του 19ου αιώνα στην Ελλάδα και ειδικότερα στην Αθήνα, δίνοντας μια πολύ σαφή εικόνα της εποχής, διανθισμένη από τις φιλολογικές και λογοτεχνικές αναφορές των δυο διάσημων συγγραφέων, καθώς και διάφορα ενδιαφέροντα βιογραφικά τους στοιχεία που συνέλλεξε ο δημιουργός, ενσωματώνοντας τα σε μια άρτια ενότητα που σκοπό της έχει να ενημερώσει και να ψυχαγωγήσει τον αναγνώστη, παρασύροντας τον σε μια Αθήνα άλλων εποχών.

Ποιά είναι η δική μας αντίδραση απέναντι στην αρχαία τραγωδία; [...] Ο Ναπολέων είχε πει στον Γκαίτε πως ό,τι ήταν το πεπρωμένο για τον αρχαίο κόσμο ήταν η πολιτική για τον νεότερο, και ο Μπενζαμέν Κονστάν έλεγε πως η σημασία του υπερφυσικού στην αρχαία τραγωδία θα μπορούσε να μεταφερθεί στο νεότερο θέατρο μόνο με πολιτικούς όρους. [...] Η αρχαία τραγωδία αρνείται να παρουσιάσει ανθρώπινα όντα ιδανικά εναρμονισμένα με τον κόσμο τους, και δεν έχει χώρο για έναν κόσμο ο οποίος, αν γινόταν επαρκώς κατανοητός, θα μπορούσε να μας διδάξει πώς να εναρμονιστούμε με αυτόν. Υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα σε αυτό που είναι ο τραγικός ήρωας [...] και στους τρόπους με τους οποίους επενεργεί πάνω του αυτός ο κόσμος. Σε ορισμένες περιπτώσεις το χάσμα αυτό μπορούμε να το αντιληφθούμε με όρους σύγκρουσης ανάμεσα σε ανθρώπινους σκοπούς διαφορετικούς μεταξύ τους. Σε άλλες περιπτώσεις δεν μπορούμε να αντιληφθούμε πλήρως και δεν ελέγχεται. Αυτό μπορεί να ισχύει εξίσου για την κοινωνική πραγματικότητα και για έναν κόσμο που περιέχει υπερφυσικές πραγματικότητες. Η αλληλεπίδραση του ήρωα [...] με δυνάμεις, δομές ή καταστάσεις που μπορούν να τον καταστρέψουν μπορεί να διατηρεί τη σημασία της χωρίς την παρουσία θεών ή χρησμών.

Το βιβλίο «Σοφοκλής Αντιγόνη» του Ι. Μπάρμπα περιλαμβάνει κείμενο κατά τις εκδόσεις Oxford, φιλολογική μετάφραση, σχόλια ποικίλα και ερμηνευτική προσέγγιση μορφής και περιεχομένου. Η τραγωδία αυτή και ο «Οιδίπους Τύραννος» θεωρούνται ως οι σημαντικότερες του Σοφοκλή.
Η τραγωδία αρχίζει με τον διάλογο και τη σύγκρουση των δύο αδελφών, της Αντιγόνης και της Ισμήνης. Η Αντιγόνη μετά την ενημέρωση της αδελφής της ζητεί τη συνδρομή αυτής. Η παράκλησή της όμως δεν εισακούεται. Και απέρχεται οργισμένη.
Ακολουθεί η εμφάνιση του Κρέοντα και η σύγκρουσή του με την Αντιγόνη, αφού έχει προηγηθεί ο ενταφιασμός του Πολυνείκη από την Αντιγόνη. Η Αντιγόνη υψώνεται στην αναμέτρησή της με το εγωπαθή Κρέοντα.
Αυτός δεν σέβεται κανένα. Ούτε τον μάντη Τειρεσία ούτε τον γιο του Αίμονα ούτε άλλον κανένα. Εξαιτίας του εγωισμού του τα πράγματα οδηγούνται στην καταστροφή. Η Αντιγόνη, ο αγαπημένος της Αίμων, η σύζυγος του Κρέοντα πεθαίνουν. Ο χορός και ο θεατής οδύρονται για τα τραγικά συμβάντα. Ο Κρέων τιμωρήθηκε για την τύφλωση των παθών του. Γιατί όμως τόσος θρήνος;
Οι αναγνώστες θα παρακολουθήσουν από κοντά τη σύγκρουση των χαρακτήρων. Και θα διδαχθούν

Η απολογία του Σωκράτη στη σημαντικότερη πνευματική Δίκη των αιώνων απ' την πέννα του κορυφαίου μαθητή του, του Πλάτωνα. Η ουσιαστική δικαίωση του φιλοσόφου που ώρισε την πορεία της Σκέψης εσαεί, και το ανέκκλητο γεγονός της θανατικής του καταδίκης: Τραγικές αντινομίες που βασανίζουν κ' ύστερα από δυόμιση χιλιετίες τις συνειδήσεις, μ' επακόλουθο να συγκροτούνται ακόμα "υποδειγματικά" δικαστήρια ανά τον κόσμο, με την ελπίδα μιας δικαιότερης επιτέλους ετυμηγορίας... Μπρος στο κριτήριο, ο Σωκράτης υπερασπίστηκε ανυποχώρητος τις Αλήθειες του, επιμένοντας ότι "την ώρα της πράξης ένα μόνο να κοιτάη κανείς, αν δίκαια ή άδικα ενεργή κι όχι να λογαριάζη τα ρίσκα της ζωής ή το θάνατον, με μόνο οδηγό τον Ορθό Λόγο - άλλο που κατά βάθος το 'ξερε και το φώναζε ανοιχτά, πως: "Η κακογλωσσιά κι ο φθόνος θα με φάνε, που κ' ένα σωρό ενάρετους ανθρώπους φάγαν και θενά φάνε - σιγά σ' εμένανε μη σταματήσουν"! Μια μοναδική ευκαιρία προσπέλασης της αρχαίας πηγής, με παράλληλη νεοελληνική απόδοση, αναλυτικά σχόλια για την κατανόηση των ύψιστων φιλοσοφικών νοημάτων που αποκαλύπτονται, κ' εμπεριστατωμένη εισαγωγή για τη μορφή του Σωκράτη, τις ιδέες του, καθώς και τα νομικά, δικονομικά και φιλολογικά ζητήματα που θέτει η Απολογία.

Η δίκη του Σωκράτη αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός που δε σημάδεψε μόνο την πολιτική ιστορία της Αθήνας. Δημιουργώντας, ή μάλλον ολοκληρώνοντας, το μύθο του Σωκράτη οδήγησε στη δημιουργία ενός νέου λογοτεχνικού είδους, των σωκρατικών διαλόγων, διαλόγων με πρωταγωνιστή το Σωκράτη. Ταυτόχρονα, η δίκη αυτή, ωθώντας στη φιλοσοφία τον Πλάτωνα, επηρέασε βαθιά την ιστορία αυτού που ονομάζουμε δυτική φιλοσοφία. Στην Απολογία ο Πλάτωνας παρουσιάζει τον αυτοϋπερασπιστικό λόγο του δασκάλου του, που όπως μας λέει, τον άκουσε ο ίδιος. Στον Κρίτωνα ο Σωκράτης, θεωρώντας ότι αδικήθηκε από τους ανθρώπους και όχι από τους νόμους της Αθήνας, εξηγεί στο στενό του φίλο γιατί η απόδρασή του θα ήταν αντίθετη στο δίκαιο και μένει στη θέση του για να εκτελεστεί.

Το βιβλίο Λάμβδα —το οποίο εκδίδεται εδώ κριτικά, εξηγείται και μεταφράζεται— αποτελεί την κορύφωση της πραγματείας Μετά τα φυσικά, αφού σε αυτό ο Αριστοτέλης μάς δίνει γνώση αναφορικά με τη θεϊκή πρώτη αρχή, από την οποία, όπως ο ίδιος λέει, εξαρτάται ο ουρανός και η φύση. Ύστερα από μια μακρά διερεύνηση για το πώς μπορούμε να οδηγηθούμε στην ανακάλυψη μιας αυθύπαρκτης αιώνιας και αμετάβλητης ουσίας, ο Αριστοτέλης μάς διδάσκει στο βιβλίο Λάμβδα ποιες και πόσες είναι αυτές οι θεϊκές ουσίες. Μας οδηγεί από τα ουράνια σώματα, τα οποία είναι υπεύθυνα για την εύρυθμη και ατελεύτητη γένεση των φθαρτών ουσιών, στις ψυχές τους, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τις αιώνιες κινήσεις τους, και από τις ψυχές των ουράνιων ουσιών μας οδηγεί στις ακίνητες αιώνιες ουσίες, δηλαδή στις αυθύπαρκτες νοήσεις, η πρώτη από τις οποίες είναι το Αγαθό καθαυτό, η έσχατη τελική αιτία και η αρχή της αιτιακής κοσμικής αλυσίδας.

H επικαιρότητα που απόκτησε στις μέρες μας ο Αλέξανδρος, λόγω και των εξαγγελθεισών κινηματογραφικών υπερπαραγωγών για αναπαράσταση της ζωής του μέγιστου των Ελλήνων και της πορείας του από το Δίον και την Πέλλα ως τα βάθη της Ασίας, δημιούργησε την ευθύνη στην Ελλάδα να γνωρίσει ο κάθε ενδιαφερόμενος το Μακεδόνα στρατηλάτη από τις αρχαιοελληνικές πηγές και όχι από τα φημολογούμενα που, πολλές φορές, είναι παραχαράξεις και παρερμηνείες.

Ο 1ος τόμος καλύπτει τα τρία από τα εφτά βιβλία του Αρριανού, ενώ το έργο θα ολοκληρωθεί με δύο ακόμη τόμους από τον ίδιο συγγραφέα που έχει εντρυφήσει επί πολύ στην ιστορία της Μακεδονίας, από τη μη ιστορημένη εποχή ακόμη, με ανεπανάληπτο πρωταγωνιστή τον Μεγαλέξανδρο.

Το νέο βιβλίο του Θεόδωρου Παπακώστα (aka Archaeostoryteller) είναι ένα ταξίδι που σαν roller coaster πετάγεται από τη μια άκρη της αρχαιότητας στην άλλη. Οι εβδομήντα εννιά ιστορίες που απλώνονται στα πέντε κεφάλαια του βιβλίου αποτελούν μία συναρπαστική εναλλαγή συναισθημάτων και εικόνων. Κάθε κεφάλαιο κι ένα στάδιο μέχρι την αποδοχή, γιατί αυτά που βιώνουμε για να αποδεχτούμε το ατομικό παρελθόν, ίσως είναι το κλειδί και για το συλλογικό μας παρελθόν. Μέσα από τις αφηγήσεις του Archaeostoryteller για διάσημους και παντελώς άγνωστους ανθρώπους συνειδητοποιούμε ότι, όσο άγνωστοι κι αν είμαστε μεταξύ μας, μας συνδέει η ανθρώπινη εμπειρία. Κι αυτό μπορεί να συμβεί και μέσα σε ένα ταξί. Πέντε άτομα, διαφορετικά μεταξύ τους, συζητούν και ταξιδεύουν μαζί σε μια διαδρομή από τη μια άκρη της πόλης στην άλλη και ταυτόχρονα σε όλα τα μήκη και πλάτη του αρχαίου κόσμου. Ιστορίες μυθολογίας, σκλαβιάς και δεισιδαιμονίας, γλυπτικής, ζωγραφικής, θεάτρου και διασκέδασης, ιστορίες για την ποίηση, τη φιλοσοφία και, το σημαντικότερο όλων, τον έρωτα. Είχε αγαπημένο εργολάβο ο Περικλής; Υπήρχε «Σπάρτακος» λίγο πριν από τον Σπάρτακο; Υπήρχε «Όμηρος» πολύ πριν από τον Όμηρο; Πότε άρχισαν να κυκλοφορούν γυμνόστηθες οι Μινωίτισσες στην Κνωσό; Πώς βίωσε το body shaming ο Ηρακλής; Είχε η αρχαία Αθήνα στοιχειωμένα σπίτια; Ghostbuster είχε; (Spoiler alert: είχε.) Ένας παράνομος έρωτας στη Σπάρτη, ένας γάιδαρος σομελιέ στη Χαλκιδική κι ένα φλεγόμενο βέλος που πετάχτηκε μέσα στο Αιγαίο, έσκισε το σκοτάδι και έσωσε ζωές. Ο αρχαίος κόσμος ξεδιπλώνεται σαν καλειδοσκόπιο, αποκαλύπτοντάς μας αυτό που πάντα ψάχνουμε σκάβοντας στο χώμα: τον ίδιο μας τον εαυτό.