Literature

Ο Antonio Machado τον ονόμασε "άγγελο της αληθινής ποίησης" και ο Damaso Alonso "έναν μεγάλο ποιητή με φωνή μοναδική" που με το έργο του "εγκαινιάζεται η μοντέρνα ισπανική ποίηση". Ο Pablo Neruda από την μεριά του, γράφει γι’ αυτόν, τους παρακάτω στίχους:

"Γλυκιά φωνή μεγάλη, καρδιά θλιμμένη!...
Της δυστυχίας ήλιε, αφέντη της βροχής!"

Γιος της Ανδαλουσιανής γης ο Gustavo Adolfo Becquer έζησε μια ζωή σκληρή, γεμάτη κακουχίες, μια ζωή που σμίλεψε τον χαρακτήρα του, προικίζοντάς τον με την ευαισθησία και την πνευματικότητα που αποπνέουν οι στίχοι του. Η σκληρή πραγματικότητα της ζωής του, πολύ συχνά τον οδηγεί στην αναζήτηση καταφυγίου στον κόσμο της φαντασίας και των ονείρων, έναν κόσμο που τροφοδοτείται διαρκώς από την ζώσα δύναμη του έρωτα. Του έρωτα ως θεμελίου, τόσο των ανθρωπίνων σχέσεων (εξιδανίκευση της γυναίκας), όσο και της σχέσης με το Θείο (εξιδανίκευση του Θεού). Δημιουργεί έτσι έναν κόσμο φανταστικό και συνάμα γοητευτικό, όπου αναμιγνύονται όνειρο και πραγματικότητα, συνειδητό και ασυνείδητο, ζωή και ποίηση: "Μου είναι πολύ δύσκολο να γνωρίζω ποια πράγματα έχω ονειρευτεί και ποια μου έχουν αληθινά συμβεί".

(Περουλής Σακελλαρίδης, από τον Πρόλογο)

«… Ας περάσουμε τώρα από τον ζωολογικό κήπο της πραγματικότητας στον ζωολογικό κήπο της μυθολογίας – στον κήπο, δηλαδή, που δεν τον κατοικούν λιοντάρια αλλά Σφίγγες, κένταυροι και γρύπες. Οι κάτοικοι του δεύτερου αυτού ζωολογικού κήπου θα μπορούσαν να είχαν υπερβεί κατά πολύ σε πλήθος τους κατοίκους του πρώτου, δεδομένου ότι ένα τέρας δεν είναι παρά ένας συνδυασμός από μέλη πραγματικών όντων, οι δυνατότητες παραλλαγής των οποίων θα μπορούσαν να αγγίξουν το άπειρο. Στον κένταυρο έχουμε μια μείξη αλόγου με άνθρωπο· στον Μινώταυρο, ταύρου με άνθρωπο (ο Δάντης τον φαντάστηκε να έχει πρόσωπο αλόγου και σώμα ταύρου). Φαίνεται, λοιπόν, πως έτσι θα μπορούσαμε να παραγάγουμε εξελικτικά τέρατα –συνδυασμούς δηλαδή ψαριών, πουλιών και ερπετών– σε ατέλειωτη ποικιλία, την οποία μόνο η ανία ή η αποστροφή θα μπορούσαν να περιορίσουν. Αυτά όμως δε γίνονται· τα τέρατά μας, δόξα τω Θεώ, θα είναι θνησιγενή. Ο Φλομπέρ, στις τελευταίες σελίδες του Πειρασμού του Αγίου Αντωνίου, συγκέντρωσε ένα πλήθος μεσαιωνικών και κλασικών τεράτων και προσπάθησε –έτσι τουλάχιστον υποστηρίζουν οι σχολιαστές του– να επινοήσει μερικά καινούρια· το αποτέλεσμα δεν είναι και πολύ εντυπωσιακό, και ελάχιστα απ’ αυτά τα τέρατα διεγείρουν πραγματικά τη φαντασία μας. Όποιος ρίξει μια ματιά στις σελίδες αυτού του εγχειριδίου, δε θ’ αργήσει να καταλάβει ότι η μυθική ζωολογία είναι κατά πολύ φτωχότερη από τη ζωολογία του Δημιουργού. Όσο αγνοούμε τη σημασία του δράκοντα, άλλο τόσο αγνοούμε και τη σημασία του σύμπαντος· αν και στην εικόνα του δράκοντα υπάρχει κάτι που γοητεύει την ανθρώπινη φαντασία· αυτός είναι και ο λόγος που τον συναντάμε σε τελείως διαφορετικούς τόπους και χρόνους. Ο δράκοντας, δηλαδή, είναι ένα τέρας κατά κάποιο τρόπο αναγκαίο και όχι τυχαίο ή εφήμερο, όπως λ.χ. η τρικέφαλη χίμαιρα ή ο κατώβλεπας. Βέβαια, έχουμε πλήρη συνείδηση ότι το βιβλίο αυτό, που ίσως να ’ναι και το πρώτο αυτής της κατηγορίας, δεν εξαντλεί το σύνολο των φανταστικών ζώων. Αναδιφώντας τις κλασικές και ανατολικές λογοτεχνίες, μείναμε με την αίσθηση ότι το θέμα μας δεν εξαντλείται ποτέ».

Δεν μας θυμάμαι να μιλάμε για κάτι πέρα από τα χέλια και πώς να τα πιάσεις, εκεί κάτω στο ρέμα. Βασικά, δεν θυμάμαι να μιλάμε καθόλου. Ίσως επειδή ποτέ δεν μιλούσαμε. Έτσι ξεκινά Το βιβλίο των χελιών του Patrik Svensson, ένα βιβλίο για το ψάρεμα των χελιών, τη σχέση του συγγραφέα με τον πατέρα του, αλλά και ένα συναρπαστικό χρονικό της πολιτιστικής, μυθολογικής και επιστημονικής ζωής του χελιού, του πιο μυστηριώδους ψαριού στον κόσμο. Ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για το χέλι, Anguilla Anguilla, ακόμα και σήμερα, και στην εποχή της επιστημονικής ανάπτυξης και της γνώσης, αυτή η αίσθηση του μυστηρίου μας συναρπάζει. Δεν ξέρουμε καν πώς φτάνουν ως τη θάλασσα των Σαργασσών όπου υποτίθεται ότι αναπαράγονται, και ουδείς ποτέ έχει δει χέλια να ζευγαρώνουν. Εξερευνώντας τα χέλια στη λογοτεχνία, την ιστορία της επιστήμης καθώς και στη σύγχρονη θαλάσσια βιολογία, βλέπουμε αυτό το παράξενο ζώο από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Σε αυτή την εξερεύνηση, μαθαίνουμε επίσης για την ανθρώπινη μοίρα, τις απαρχές μας, το πεπρωμένο μας, τη ζωή και τον θάνατο, μέσα από μια γραφή που συνδυάζει απομνημονεύματα και φυσιολατρία στην καλύτερη εκδοχή τους. Ο συγγραφέας καταλήγει ότι «γράφοντας ένα βιβλίο για τα χέλια, μ’ ένα τρόπο γύρισα σπίτι».

Έξι μήνες μετά τον θάνατο της συζύγου και των δύο γιων του σε αεροπορικό δυστύχημα, ο καθηγητής Ντέιβιντ Τσίμερ ζει βυθισμένος στη θλίψη. Τότε, παρακολουθώντας τηλεόραση ένα βράδυ, το απόσπασμα μιας χαμένης ταινίας του Έκτορ Μαν, ενός κωμικού του βωβού κινηματογράφου, κεντρίζει το ενδιαφέρον του. Η ολοένα και μεγαλύτερη εμμονή του με το μυστήριο της αληθινής ιστορίας του Μαν θα οδηγήσει τον Τσίμερ σε ένα παράξενο και τρομακτικό ταξίδι στον γεμάτο σκιές κόσμο του ψέματος, των ψευδαισθήσεων και του απροσδόκητου έρωτα... Γραμμένο με καθηλωτική ένταση και ακρίβεια, το συγκλονιστικό αυτό μυθιστόρημα καταβυθίζει τον αναγνώστη σε ένα σύμπαν όπου το κωμικό και το τραγικό, η πραγματικότητα και η φαντασία, η βιαιότητα και η τρυφερότητα γίνονται ένα.

Ο Ρίλκε έζησε ως καλλιτέχνης μοναχός και δημιούργησε ένα είδος αισθητικής θεολογίας. Το δημιούργημά του «Το Ωρολόγιον» (Das Stundenbuch) είναι το Βιβλίο-Προσευχή.[…] Το «Ωρολόγιον» είναι υφασμένο από μοναξιά, τρίσβαθη γαλήνη, υπομονή, πόθο για το Μεγάλο (das Große) και το απόκρημνο δύσκολο, πέσιμο και ανόρθωση, υπακοή στην παραγωγική ώρα και ευγνωμοσύνη, καθώς είναι πλημμυρισμένο από τις αναστάσιμες καμπάνες και τις κατανυκτικές Εικόνες της Ρωσίας. Παρέμεινε για όλη του τη ζωή το μέγιστο και ανυπέρβλητο έργο του. Όμως, συνέχισε να πλάθει ιερουργώντας τον επόμενο βλωμό του άρτου της ποίησής του, αναμένοντας την ανταπόκριση της απόλυτης αγάπης. […] Η ευγνωμοσύνη του και η ευγνωμοσύνη μας είθε να μας πλημμυρίζουν, διαβάζοντας «Το Ωρολόγιον».

Η νεαρή αρχαιολόγος Άγκνες Μαρτί μετακομίζει από τη Βαρκελώνη στο Λονδίνο ψάχνοντας δουλειά. Λίγο αφότου φτάσει στην πόλη, ενώ περπατάει στο Τεμπλ, μια ξαφνική νεροποντή την αναγκάζει να αναζητήσει καταφύγιο στο Moonlight Books, ένα πολύ ιδιαίτερο βιβλιοπωλείο. Ο ιδιοκτήτης ψάχνει υπάλληλο· η Άγκνες γοητεύεται από την ιδιαίτερη προσωπικότητά του και αποφασίζει να δεχτεί τη θέση. Ο καιρός περνάει και η Άγκνες αρχίζει να μαθαίνει τον στριφνό χαρακτήρα του αφεντικού της και τις εκκεντρικότητες των τακτικών πελατών, του χαρισματικού αγοριού που θέλει να γίνει αστροναύτης, της κυρίας με τα βιολετί μαλλιά. Νιώθει να παρασύρεται από τη μαγεία αυτού του αξιαγάπητου βιβλιοπωλείου. Ώσπου μια μέρα, ένα πολύτιμο βιβλίο εξαφανίζεται. Ο επιθεωρητής Τζον Λόκγουντ αναλαμβάνει να ερευνήσει την υπόθεση, διαταράσσοντας την ηρεμία και τη γαλήνη της Άγκνες.

Φανταστείτε ότι ορισμένοι άνθρωποι μπορούν να επηρεάσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας όταν διαβάζετε ή όταν σας διαβάζουν εκείνοι ένα βιβλίο δυνατά. Ότι μπορούν να σας σαγηνέψουν με τις πιο φανταστικές ιστορίες, αλλά και να σας χειραγωγήσουν να σκεφτείτε ακριβώς αυτό που επιθυμούν εκείνοι. Φανταστείτε ότι τα παλιά βιβλία κρύβουν ισχυρές δυνάμεις, που απλώς περιμένουν να αφυπνιστούν... Όταν ο Λούκα Καμπέλι πεθαίνει ξαφνικά και βίαια, ο γιος του, ο δικηγόρος Γιον, κληρονομεί το παλαιοβιβλιοπωλείο "Libri di Luca" στην Κοπεγχάγη. Ο Γιον δεν έχει δει τον πατέρα του εδώ και είκοσι χρόνια, ύστερα από την αυτοκτονία της μητέρας του. Μετά την κηδεία του Λούκα, ο Γιον μυείται σε ένα μυστικό στο υπόγειο του παλαιοβιβλιοπωλείου: Ο Λούκα ήταν ηγέτης της Εταιρείας Βιβλιόφιλων και των αποκαλούμενων Λετόρων - ανθρώπων με ιδιαίτερες δυνάμεις, που τους επιτρέπουν να επηρεάζουν τον κόσμο μέσω της ανάγνωσης. Όταν ακολουθεί μια απόπειρα εμπρησμού του "Libri di Luca", είναι προφανές ότι κάποιος χρησιμοποιεί τον θάνατο του Λούκα ως αφορμή για να σφετεριστεί την εξουσία στην Εταιρεία Βιβλιόφιλων. Ο Γιον και η Κατερίνα, βοηθός του Λούκα, αναλαμβάνουν να ξεδιαλύνουν το μυστήριο. Αλλά ποιος από τους Λέτορες είναι ο προδότης; Ο μυστικοπαθής μεγιστάνας Κότμαν; Ο επιχειρηματίας πελάτης του Γιον, Ρέμα; Ή κάποιος άλλος άγνωστος; "Η Κοπεγχάγη, μυστηριώδης και γοητευτική, είναι το φόντο του νέου παγκόσμιου εκδοτικού φαινομένου, που ανάγει σε ύψιστη δύναμη τη δύναμη της ανάγνωσης!". (Vanity Fair) "Ένας κόσμος όπου η ανάγνωση μπορεί να γίνει το πιο ισχυρό όπλο. Ένα σύγχρονο παραμύθι με άρωμα προαιώνιων βιβλίων". (L`Unit) "Με μια κίνηση το Βιβλιοπωλείο των σκιών εκθρόνισε τον Στίβεν Κινγκ και τον Νταν Μπράουν". (Il Sole)

Αυτό τον χειμώνα αποδράστε σ’ ένα ζεστό εορταστικό βιβλιοπωλείο και κάντε ένα μαγικό δώρο στον εαυτό σας! Η Κάρμεν δούλευε ανέκαθεν στο τοπικό πολυκατάστημα. Έτσι, όταν το υπέροχο παλιό κτίριο έκλεισε τις πόρτες του για πάντα, βρέθηκε ξεκρέμαστη. Μόλις η αδερφή της, η Σοφία, της προτείνει μέσω της μητέρας τους δουλειά σ’ ένα χαριτωμένο μικρό βιβλιοπωλείο στο Εδιμβούργο και διαμονή στο ελεύθερο δωμάτιο του σπιτιού της, η Κάρμεν διστάζει. Ήταν πάντα πολύ επιφυλακτική ως προς το να δεχτεί βοήθεια. Ωστόσο δεν έχει πολλές εναλλακτικές, οπότε θα βρεθεί στη χιονισμένη πόλη έναν μήνα πριν από τα Χριστούγεννα. Αυτό που η Σοφία δεν της είπε για το μικρό βιβλιοπωλείο είναι ότι «ξεψυχάει» οικονομικά και ότι, αν η Κάρμεν δεν καταφέρει να κάνει τη διαφορά πριν από τα Χριστούγεννα, ο ιδιοκτήτης του θα αναγκαστεί να το πουλήσει. Χωρίς να το ομολογεί σε κανέναν, η Σοφία είναι σίγουρη πως θα χρειαστεί ένα θαύμα για να σωθεί το κατάστημα, αλλά ίσως αυτά τα Χριστούγεννα η Κάρμεν τούς εκπλήξει…

"Η κωμόπολη ήταν μικρή, χειρότερη και από χωριό. Ζούσαν σε αυτήν σχεδόν αποκλειστικά γέροι, οι οποίοι πέθαιναν τόσο σπάνια, ώστε καταντούσε ενοχλητικό. Το νοσοκομείο και οι φυλακές χρειάζονταν ελάχιστα φέρετρα. Με άλλα λόγια, οι δουλειές πήγαιναν χάλια". Ο Γιάκοβ Ιβάνοφ κερδίζει όπως όπως τα προς το ζην κατασκευάζοντας φέρετρα σε μια μικρή πόλη όπου οι κάτοικοι δεν πεθαίνουν αρκετά συχνά - κατά τη γνώμη του Ιβάνοφ, τουλάχιστον. Εκτός από τα φέρετρα, έχει και άλλο ένα μικρό έσοδο, από το βιολί του. Τον καλούν κάθε τόσο να παίξει σε γάμους με μια εβραϊκή ορχήστρα. Ο Γιάκοβ παίζει πολύ καλά το βιολί, ειδικά τα ρωσικά τραγούδια. Εβδομηντάρης, με μόνη του έγνοια τις αναποδιές της δουλειάς του, ζει χωρίς να δίνει σημασία στον περίγυρό του. Μόνο όταν αποβιώσει η διακριτική σύζυγός του και πέσει ο ίδιος άρρωστος, μόνο τότε θα μάθει ξανά να παρατηρεί τον κόσμο. Κι αναρωτιέται: "Γιατί τελικά οι άνθρωποι εμποδίζουν ο ένας τον άλλον να ζήσει;" Το "Βιολί του Ρότσιλντ" είναι το χρονικό μιας εξιλέωσης στο κατώφλι του θανάτου, ένα παραμύθι όπου η μεταμέλεια δεν είναι παρά πικρία και γεννά ενίοτε την επιθυμία της σωτηρίας.