Πολιτική

Η μελέτη του Κλάους Ντέρε Ακροδεξιά ανταρσία και αριστερή πολιτική είχε αφετηρία τη διάλεξη του συγγραφέα "Εργατικό κίνημα από τα δεξιά; Τα αίτια μιας φαντασιακής εξέγερσης" τον Δεκέμβριο του 2019 στην Αθήνα. Ο Κλάους Ντέρε ήταν προσκεκλημένος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς ως ομιλητής στη 13η ετήσια διάλεξη στη μνήμη του μαρξιστή διανοητή Νίκου Πουλαντζά και εκεί είχα τη χαρά να τον προλογίσω. Όταν δόθηκε η διάλεξη, η διατύπωση "Ακροδεξιά ανταρσία" φαινόταν ίσως υπερβολική. Έναν χρόνο μετά, έπειτα από τα γεγονότα της Ουάσιγκτον, με την εισβολή του ακροδεξιού όχλου στο Καπιτώλιο, απεικονίζει ακριβώς την ακροδεξιά απειλή για τη δημοκρατία.

Κατά κανόνα, τα προβλήματα λύνονται. Αν το προσφυγικό ήταν πρόβλημα, θα είχε λύση. Δεν έχει, όμως. Είναι εντελώς μάταιο να αντιμετωπίζουμε ως πρόβλημα ένα φαινόμενο. Τέτοιο είναι και το προσφυγικό: ένα κοινωνικό φαινόμενο που γεννά προβλήματα - λιγότερα ή περισσότερα, ανάλογα με το πώς το διαχειριζόμαστε. Επιχειρώντας να εντάξουμε ιστορικά το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα στη μακρά και μέση διάρκειά του στην Ελλάδα, επιχειρούμε ουσιαστικά να εμβαθύνουμε τις αξιολογήσεις μας, να διασώσουμε την ευθυκρισία και την προνοητικότητά μας από τον πανικό που προκαλούν οι φρενήρεις ρυθμοί των γεγονότων. Να απομαγεύσουμε τη στιγμή από τα πάθη της. Σε αυτές τις δύσκολες και αγωνιώδεις στιγμές, το παρόν βιβλίο γράφτηκε με σκοπό να προσφέρει επιχειρήματα σε όσους πιστεύουν ότι το προσφυγικό και το μεταναστευτικό είναι ζητήματα με τα οποία η ελληνική κοινωνία -είτε της αρέσει είτε όχι- θα πρέπει να μάθει να ζει, χωρίς εξωραϊσμούς και δαιμονοποιήσεις. Από αυτή την άποψη, θέλει πρωτίστως να υπηρετήσει την αρετή της επίγνωσης: της επίγνωσης ως μοναδικής προϋπόθεσης για να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο.

Ανεπιθύμητος για τις βαυαρικές αρχές και μακριά από την πολιτική ζωή του τόπου, ο "πρωθυπουργός" του Ιωάννη Καποδίστρια, ο Νικόλαος Σπηλιάδης, αφιέρωσε τον ύστερο βίο του στη συγγραφή των απομνημονευμάτων του. Στα 1838, ωστόσο, στη σκιά της απολυταρχίας του Όθωνα και στο απόγειο της εκστρατείας αποδόμησης της υστεροφημίας του Κυβερνήτη, ο Σπηλιάδης επιστράτευσε τη γραφίδα του για να αναιρέσει το αντικαποδιστριακό κατηγορητήριο που είχε εξαπολύσει ο επιφανέστερος ίσως πολέμιος της Ελληνικής Πολιτείας (1828-1832), ο Βαυαρός φιλέλληνας Friedrich Thiersch. Πρωταρχική έγνοια του Σπηλιάδη ήταν να αποκαταστήσει την υπόληψη του "μπαρμπα-Γιάννη", απαντώντας, μεταξύ άλλων, στις συκοφαντίες γύρω από τη διπλωματική στρατηγική του η οποία συνδεόταν με το όραμα που είχε για τη μελλοντική εδραίωση της ελληνικής κυριαρχίας στην ευρύτερη περιοχή· την ανταπόκρισή του στο λαϊκό αίτημα περί διανομής της γης, το οποίο φαίνεται ότι συσχέτιζε με το φλέγον πολιτειακό ζήτημα· τις αντιλήψεις του αναφορικά με τη θέση της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς στη νεοελληνική ταυτότητα· τη στάση του απέναντι στην αντιπολίτευση και τα εγχώρια ολιγαρχικά συμφέροντα· καθώς και τις διαθέσεις του απέναντι στην προοπτική πολιτειακής συμβίωσης με τον Όθωνα. Εκατόν ογδόντα χρόνια ύστερα από τη συγγραφή του στα γαλλικά, το μέχρι σήμερα ανέκδοτο πόνημα του Σπηλιάδη προσφέρεται για πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό - μεταφρασμένο από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και με εκτενή ιστορικό σχολιασμό και πρόλογο.

[...] Λέγεται συχνά πως: "Ο ρόλος μας είναι προδιαγεγραμμένος. Τη στιγμή που ο λαός θα πάρει τους δρόμους το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να στρέψουμε τον αγώνα προς τις πράξεις". Πολύ καλά λοιπόν! Αλλά οι μάζες πρέπει να ξέρουν ποιοι είμαστε· οι αναρχικοί θα πρέπει να έχουν το θάρρος να εμπλέκονται στον αγώνα· και όλα αυτά απαιτούν να έχουμε αφιερώσει από πριν πολύ χρόνο προς αυτή την κατεύθυνση".
"Αν σταθούμε και σκεφτούμε πως μπορούν να αγωνιστούν οι εργάτες ενάντια στους εκμεταλλευτές τους, θα δούμε πως δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να γείρει την πλάστιγγα υπέρ τους περισσότερο, από ότι οι τεράστιες εργατικές ενώσεις που αγκαλιάζουν εκατομμύρια προλετάριων στον αγώνα ενάντια στα χιλιάδες και εκατομμύρια αποθέματα χρυσού που κατέχουν οι εκμεταλλευτές. Αυτό που χρειάζεται σήμερα περισσότερο απ' όλα είναι άνθρωποι· άνθρωποι έτοιμοι να ριχτούν στη μάχη ενάντια στον εχθρό, έτοιμοι να τον οδηγήσουν στο τελευταίο του καταφύγιο.
Και πρέπει να εξασφαλίσουμε πως τέτοιοι άνθρωποι θα συναντηθούν, θα ενωθούν μεταξύ τους και θα υποστηρίξουν ο ένας τον άλλο.
Οφείλουν να έρθουν σε επαφή πάνω απ' όλα μέσα στα συνδικάτα τους· χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξει αμοιβαία εμπιστοσύνη. Και χωρίς αμοιβαία εμπιστοσύνη, δεν υπάρχει θάρρος, παρά μόνο ήττα! [...]

1500 ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ 100+6 ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΔΙΑΛΟΓΩΝ 35 ΣΠΑΝΙΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ: «Ο ΑΛΛΟΣ ΑΝΤΡΕΑΣ!» ΕΝΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ 1 ΗΧΗΤΙΚΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΜΕ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΛΑΛΑ Ένας Άλλος Αντρέας! Είστε αλαζόνας; • Είστε ένας γοητευτικός ψεύτης; • Υπήρξατε άνθρωπος των Aμερικανών; • Προδώσατε τον Καστοριάδη και την υπόλοιπη παρέα τότε; • Γιατί δίνετε το χέρι σας στον Μητσοτάκη, αν πιστεύετε αυτά που πιστεύετε γι’ αυτόν; • Πότε αρχίσατε να εκτιμάτε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή; • Το ξέρατε ότι ένας από τους πιο κοντινούς σας συνεργάτες χρηματιζόταν; • Τυφλώνει το Δωμάτιο της Εξουσίας; • Ποια θεωρείτε την μεγαλύτερη ήττα της ζωής σας; • Έχετε ποτέ χρηματιστεί; • Θα ξανακάνατε το νεύμα που κάνατε στην πόρτα του αεροπλάνου στην Δήμητρα; • Αδικήσατε την Μαργαρίτα; • Πληρώσατε τα πάθη σας; • Θα στέλνατε πολιτικούς αντιπάλους σας στο ειδικό δικαστήριο; • Προσπαθήσατε να ελέγξετε τα ΜΜΕ; • Σε τι διαφέρατε από τον πατέρα σας; • Ο πατέρας σας ήταν αντικομμουνιστής; • Ο Μαρξισμός στην εφαρμογή πέθανε; • Πιστεύατε ότι ίσχυαν τα συνθήματα «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο Συνδικάτο» και «Έξω οι Βάσεις του Θανάτου» όταν τα λέγατε; • Έχετε δύο εαυτούς; Ο ένας με γραβάτα, ο άλλος με ζιβάγκο; • Στις δύσκολες στιγμές του τόπου ήσασταν απών; • Αν είχε κερδίσει η Αριστερά τον Εμφύλιο, πιστεύετε ότι θα ζούσαμε σε μιαν άλλη Ελλάδα; Αυτά και 1480 ακόμα ερωτήματα απαντά ο Αντρέας Γ. Παπανδρέου στις συνομιλίες που είχε με τον Θανάση Λάλα. Μια αποκαλυπτική αυτοβιογραφία ενός από τους σημαντικότερους πρωταγωνιστές της μεταπολιτευτικής Ελλάδας.

Και τότε συνέβη το ασύλληπτο: Είχε ανέβει στον ημιώροφο που έκανε σαν μικρό εσωτερικό μπαλκόνι, και με έναν φακό, αλλά δυνατό φακό, σαν γεννήτρια ή κάτι τέτοιο, άρχισε να με φωτίζει. Το φως έπεφτε πάνω μου εκτυφλωτικό, σαν τη λάμπα του ανακριτή. Στο άλλο χέρι κρατούσε μια ντουντούκα, απ’ αυτές που έχουν οι γύφτοι και φωνάζουν «καρπούζιααα!», και άρχισε να με καθοδηγεί: «Κάνε δυο βήματα δεξιά, προς το φως, ακολούθησε το φως και βγάλε τον στηθόδεσμο. Δυο βήματα δεξιά και βγάλε τον στηθόδεσμο. Τον στηθόδεσμο». Επειδή έλεγε στηθόδεσμο, και όχι σουτιέν, δεν πανικοβλήθηκα εντελώς. Η λέξη στηθόδεσμος με κράτησε έξω από τον πανικό. Πόσο τρομακτικός μπορεί να είναι κάποιος που λέει «στηθόδεσμο»; Εκεί που νομίζεις ότι γνωρίζεις τα πάντα για τους άντρες, συναντάς τον Ντουντούκα, τον Καστράτο, τον μικρό βεδουίνο, τον Boy George και χωρίς να το καταλάβεις έχεις βρεθεί στο Ανδρολίβαδο.

Ένας σκοτεινός πρωταγωνιστής και ένα σκοτεινό φαινόμενο σφραγίζουν την εποχή μας. Ο πρωταγωνιστής είναι ο πρόεδρος της μοναδικής πλέον υπερδύναμης και ηγέτιδας του δημοκρατικού στρατοπέδου, Ντόναλντ Τραμπ. Το φαινόμενο είναι η δυναμική του ακροδεξιού λαϊκισμού που επικράτησε στην Αμερική και κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη. Το 1989 έδινε την εντύπωση πως οι δημοκρατίες θα πολλαπλασιάζονταν. Πως οι αξίες τους θα κυριαρχούσαν. Όμως η κρίση της πολιτικής παγκοσμίως, ο κλυδωνισμός των καπιταλιστικών οικονομιών το 2008, οι βαθιές ανισότητες αλλά και η αυθαιρεσία των ισχυρών οδήγησαν σε έναν άνομο κόσμο. Από εκεί θα ξεπηδούσαν οι τοξίνες της «εποχής Τραμπ». Ο Τραμπ βρήκε στρωμένο χαλί. Μέσα από το ράγισμα των φιλελεύθερων αξιών, ελέω των προκατόχων του. Μέσα από την κρίση των πολιτικών συστημάτων της Αμερικής και της Ευρώπης. Τη συσσωρευμένη οργή των «ξεχασμένων» της κοινωνίας. Με τα ατομικά δικαιώματα να υποχωρούν παντού. Με τον ιό της ανομίας να εκτρέφει τους ποικιλόμορφους «Τραμπ» της εποχής μας.

Ιδρυτική πράξη της τρομοκρατίας στην Ελλάδα αποτελεί το απόρρητο παράρτημα που συνόδευε τη συμφωνία για την εγκατάσταση των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα (1955), με το οποίο η χώρα μας ανέλαβε την υποχρέωση να εφαρμόσει την τρομοκρατική ΝΑΤΟϊκή "Επιχείρηση Stay Behind", που στα καθ΄ ημάς εξειδικεύτηκε με την κωδική ονομασία "Κόκκινη Προβιά". Ο πυρήνας του επτασφράγιστου αυτού "Παραρτήματος" -που εξακολουθεί να παραμένει αυστηρά απόρρητο επί μισό αιώνα- αποκαλύφθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου, με δήλωσή του, το 1990: "Η παρακρατική οργάνωση Κόκκινη Προβιά δημιουργήθηκε το 1955, ως αποτέλεσμα ενός μυστικού παραρτήματος της συμφωνίας με βάση την οποία εγκαταστάθηκαν οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα" ("Ιντιπέντεντ", 16-11-1990). Αυτό το παράνομο παραστρατιωτικό και παρακρατικό δίκτυο έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στις εσωτερικές -και όχι μόνο- πολιτικές εξελίξεις σε όλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και ήταν ο εμπνευστής, ο οργανωτής, ο καθοδηγητής και, κατά περίπτωση, ο ηθικός ή φυσικός αυτουργός σε όλες τις τρομοκρατικές ενέργειες που συγκλόνισαν τη χώρα κατά τη μεταπολεμική περίοδο.

Ένας διάλογος για την επιτελεστικότητα, την αναγνώριση, την τρωτότητα, την αντίσταση και την πολιτική της συγκίνησης, που γίνεται τραγικά επίκαιρος στο πλαίσιο των καθεστώτων ασφαλειοποίησης, της στρατιωτικής και οικονομικής βίας, του ρατσισμού και της νεοφιλελεύθερης κυβερνολογικής.

Το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο του αναρχοχριστιανισμού αντλεί τόσο από τις αξίες του αναρχισμού όσο και από εκείνες του Χριστιανισμού. Μάλιστα, όσον αφορά τις τελευταίες, υπάρχει μια πληθώρα χωρίων στην Βίβλο που για τους αναρχοχριστιανούς καταδεικνύουν την άρρηκτη σχέση των δύο θεωρήσεων. Η προστασία των αδυνάτων, η αντιεξουσιαστικότητα, η ανυπακοή στην πολιτική εξουσία, η κατάργηση του νόμου και των κανόνων στο όνομα της ελευθερίας και της αγάπης, η περιφρόνηση του χρήματος, η αλληλεγγύη, το ξεσκέπασμα των υποκριτών και των εξουσιαστών, η αυτοδιαχείριση, η χριστιανική κομμούνα, η κατάργηση των διακρίσεων ανάμεσα στους ανθρώπους, αποτελούν θεμέλιους λίθους για το ρεύμα του αναρχοχριστιανισμού. Από την άλλη πλευρά, αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον πώς τόσο ο κλασικός αναρχισμός όσο και ο μεταμοντέρνος δύνανται να συνδεθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό με τον Χριστιανισμό. Συγγραφείς: Alexandre Christoyannopoulos, Matthew S. Adams, Nekeisha Alexis-Baker, Χρίστος Ηλιόπουλος