Gaia Zaccagni

Η κρίση είναι μια κατάσταση που αιωρείται στο μεταίχμιο ανάμεσα σε δυο επιλογές, είναι ο παράγοντας στον οποίο εμπεριέχονται όλες οι δυνατότητες αλλαγής/ανατροπής, όλα τα σπέρματα που θα καρποφορήσουν, τα εν δυνάμει που θα οδηγήσουν προς κάποια έκβαση. Η κρίση -στις πολλαπλές της εκφάνσεις- επηρεάζει και εμπνέει τη μουσική δημιουργία από τις αρχές του 1900 μέχρι την περίοδο του Μεσοπολέμου. Τα άπειρα ρεμπέτικα τραγούδια, από τα οποία διάλεξα ένα συγκροτημένο παραδειγματικό σώμα, με άξονα τη θεματική που εντόπισα στους στίχους, αποτελούν έναν καθρέφτη της τότε ελληνικής κοινωνίας που βρέθηκε αντιμέτωπη με πολύπλευρα χτυπήματα. Τα ρεμπέτικα τραγούδια ανήκαν σε όσους αισθάνονταν τοποθετημένοι έξω από τα προκαθορισμένα όρια των καθώς πρέπει τάξεων και της υπάρχουσας τάξης πραγμάτων. Είναι τα τραγούδια των διωκόμενων, των αδικημένων, εκείνων που αφέθηκαν στο περιθώριο. Εκείνων, που σε κάθε βήμα της ζωής τους, έβλεπαν μέσα στο κοινωνικό τους υπόβαθρο, στην οικονομική τους κατάσταση, στο περιβάλλον τους, να εγείρονται μπροστά τους ως κατάρα, ανυπέρβλητα εμπόδια. Συνεπώς, με ευρύτερη έννοια, το ρεμπέτικο ως σύνολο, μπορεί να θεωρηθεί προϊόν, παράγωγο και έκφραση της κρίσης. Και ακριβώς επειδή είναι προϊόν του λαού και πραγματεύεται τα προβλήματα του λαού, δεν αγαπήθηκε από την άρχουσα τάξη και μάλιστα θεωρήθηκε κρίσιμο, επικίνδυνο και ανατρεπτικό.