Μάκης Προβατάς

Το κριτήριο που τους διαλέξαμε ήταν απλό: Κάποτε το πνεύμα ήταν Θεός. Μετά έγινε Θεός η ημιμάθεια και η ευκολία. Έρχεται ο καιρός που το πνεύμα θα ξαναγίνει Θεός. Οι πιο πνευματικοί άνθρωποι είναι και οι πιο θαρραλέοι και γι' αυτό τιμούν τη ζωή. Μερικούς από αυτούς τους Έλληνες αναζητήσαμε. Το καθήκον της ATHENS VOICE, στα γενέθλιά της, ήταν να τιμήσει και να τιμηθεί από τέτοιους Έλληνες. Το καθήκον και ο σκοπός μου ήταν να κάνω το καλύτερο για την εφημερίδα, για τον πολιτισμό και την ευγένεια του Φώτη, για όλα τα λαμπερά πρόσωπα που εργάζονται στην ATHENS VOICE.

Ένα γενναίο βιβλίο που προσφέρει καίριες αναλύσεις πάνω στις μεγάλες τάσεις που διαμορφώνουν τον κόσμο μας, πάνω στο πώς φτάσαμε ως εδώ, πάνω στις συνέπειες των παλαιότερων πολιτικών μας επιλογών. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι η Άννα δεν περιορίζεται στην ανάλυση του παρελθόντος. Αντιθέτως, προσφέρει συγκροτημένες και απτές ιδέες για την ανανέωση της πολιτικής, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ένα βιβλίο όσο πρέπει εικονοκλαστικό, ένα βιβλίο που αρνείται πεισματικά την προσκόλληση σε ξεπερασμένα διανοητικά σχήματα. Αλλά πάνω απ' όλα, ένα βιβλίο-έκκληση για δράση, προς όλους όσοι ενδιαφέρονται για το μέλλον της Ευρώπης και της δημοκρατίας.

(Ζοζέπ Μπορρέλ, Aντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας)

Ο δημοσιογράφος Μάκης Προβατάς συνομιλεί με τη Μαρία Ευθυμίου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. O Θουκυδίδης έχει πει πως «Η Ιστορία είναι φιλοσοφία μέσω παραδειγμάτων». Ταυτόχρονα η Ιστορία είναι η ιστορία των ανθρώπων. Αυτών των εύθραυστων, θνησιγενών πλασμάτων, των εκτεθειμένων σε κάθε κίνδυνο και κάθε ανατροπή. Των ίδιων ανθρώπων, όμως, που έχουν, παράλληλα, νου, σκέψη, βούληση, αισθήματα, στοχεύσεις, ιδιοτέλεια, ανιδιοτέλεια, αίσθηση χρόνου και αίσθηση θανάτου. Και που μπορούν να επεμβαίνουν στον εαυτό τους, στη φύση και στον άλλον. Να ορίζουν και να κατανοούν, δηλαδή, τη μικρή τους ζωή.

Σε αυτό το βιβλίο προσεγγίζονται εποχές και γεγονότα, άτομα και κοινωνίες, προθέσεις και στοχεύσεις, διαψεύσεις και επιβεβαιώσεις. Οι διαδρομές αναπόφευκτα εμπλέκονται με την προσωπική ιστορία της Μαρίας Ευθυμίου, τις μνήμες ζωής και τις δυνάμεις που την οδήγησαν, με τόσο πάθος και πίστη, στη μελέτη και διδασκαλία της Ιστορίας. Μιας επιστήμης που συνδέεται με τη μνήμη και τον χρόνο – τους ακούραστους συντρόφους του ατομικού και ομαδικού ταξιδιού όλων μας. Η διαδρομή που διανύει το βιβλίο ξεκινάει από τους προϊστορικούς χρόνους και φτάνει μέχρι σήμερα. Στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου μεγάλο διάστημα... Μόνο λίγα χιλιόμετρα...

Μια ζωή σε ένα βιβλίο; Δεν είναι δυνατό…Τι να πρωτοπείς, τι να αφήσεις έξω, πώς να δώσεις στον άλλο να καταλάβει την απερίγραπτη χαρά και στιγμιαία ευτυχία μιας μεγάλης επιτυχίας, αλλά και τη βαθιά στεναχώρια και θλίψη μιας αποτυχίας, ιδιωτικής ή επαγγελματικής; Και στο κάτω κάτω, γιατί να το κάνεις;Όλα αυτά σκεφτόμουν όσο δουλεύαμε σ’ αυτό το βιβλίο με τον Μάκη Προβατά, που η συνεργασία του ήταν sinequanon. Σιγά σιγά έπεισα τον εαυτό μου για τη χρησιμότητα ενός τέτοιου εγχειρήματος. Είχα την τύχη να ζήσω σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα περίοδο για την ιστορία της Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων και της Κοσμολογίας και με σκληρή δουλειά κατόρθωσα να συνεισφέρω στην πρόοδο της επιστήμης και να βάλω ένα λιθαράκι για την καλύτερη κατανόηση του Σύμπαντος. Η τροχιά μου ήταν «επιστημονικά κοσμοπολίτικη» ? «πολλών δ' ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω» – και ίσως η εμπειρία αυτή να έχει κάποιο ενδιαφέρον και κάποια χρησιμότητα για τον αναγνώστη. Για να δει κανείς την πραγματική στόφα της επιστήμης, ακαλλώπιστη και αδρή…Έγιναν 43 δίωρες, πολλές φορές και τρίωρες, συναντήσεις του Δ. Ν. με τον Μ. Π., στις οποίες περιγράφηκαν τα πάντα γύρω από τη ζωή του, την επιστήμη του, τη σκέψη του, τις τέχνες, τους δικούς του φόρους τιμής… Όλα από την αρχή: «Το όνομά μου δεν είναι Νανόπουλος…»