Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

Απ' ότι επλάστη ωραίο θέλουμε καρπό, να 'ναι το ρόδο του αθάντο στη φύση, κι όταν ο ώριμος πεθαίνει, τρυφερό να έχει απόγονο τη μνήμη του ν' αφήσει. [...]

Ο "Άμλετ" είναι το έργο που κατεξοχήν κατοικείται από ίσκιους αγνοουμένων, είτε το έγραψε ο Σαίξπηρ για να περιθάλψει κάποιον δικό του ακριβό και ανομολόγητο αγνοούμενο είτε όχι. Μολαταύτα, όσο κι αν βλέπουμε στον Άμλετ ένα έργο πένθους από τα πιο συγκινητικά και πιο ανήσυχα στη λογοτεχνία, δεν θα καταφέρουμε ποτέ να διεισδύσουμε "στην καρδιά του μυστηρίου" του Σαίξπηρ. Δεν χρειάζεται, άλλωστε. Το φάσμα των συναισθημάτων μας για όλα όσα είναι για μας βαθύτερα από το δάκρυ θα εμπλουτίζεται πάντα από αυτή τη βαθιά δομημένη αδιαφάνεια του σαιξπηρικού ήρωα. Εκείνος θα κερδίζει τη δυσκολότερη μάχη της έκφρασης και θα πεθαίνει τον δυσκολότερο θάνατο. "Τ' άλλα είναι σιωπή". Το δικαίωμά μας σ' αυτή τη σιωπή, τη σιωπή μιας βαθύτερης κατανόησης του εαυτού μας και του άλλου, το κατέκτησε για λογαριασμό όλων μας ο Άμλετ.

Σημείωμα μεταφραστή Ο Αντώνιος και Κλεοπάτρα είναι το πρώτο έργο του Σαίξπηρ που μετέφρασα στα ελληνικά, όταν ανέλαβα το ανέβασμά του στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών το 1979. Τα χρονικά περιθώρια δεν μου είχαν επιτρέψει τότε να σεβαστώ τη δομή της τραγωδίας τόσο απόλυτα, όσο όταν αργότερα καταπιάστηκα με τις μεταφράσεις του Άμλετ και του Κοριολανού. Ξαναγυρίζοντας στο μεγαλειώδες αυτό έργο χωρίς προθεσμίες και πιέσεις, σεβάστηκα τη δραματική αρχιτεκτονική του -πιστός στο πνεύμα, αν όχι στο γράμμα- και θεώρησα ότι η αντιπαράθεση των δυο κειμένων, με την αυστηρή αντιστοιχία των αριθμημένων στίχων, αποτελεί όχι μόνο επικύρωση μιας επίμοχθης εργασίας αλλά και ουσιαστικό βοήθημα στους ερευνητές του σαιξπηρικού κόσμου. Translator's note I first tackled the translation of Antony and Cleopatra when I staged it at the Herod Atticus amphitheatre in 1979. Working with a deadline did not allow me to adhere to the structure of the text so thoroughly as I later did with Hamlet and Coriolanus. Returning to this monumental play with time as an ally, I respected its dramatic and poetic form -faithful to the spirit, if not always to the letter- and I feel that the parallel printing of the numbered verses is not only confirmation of the arduous task involved but a useful aid to students of Shakespeare's works.

Είχες τα πάντα, δεν έχεις πια τίποτα. Ποιος είναι πιο τρελός από σένα; Η παρούσα σειρά αποτελεί μια σειρά 10 βιβλίων με κλασικές ιστορίες από όλο τον κόσμο, γραμμένες εκ νέου από μερικούς από τους καλύτερους σύγχρονους συγγραφείς του κόσμου. Όμορφα εικονογραφημένες, και συνοδεύονται από ένα σημείωμα σχετικά με την προέλευση της κάθε ιστορίας. Τα βιβλία έχουν δέκα κεφάλαια, περίπου ίσου μήκους, με ένα μοτίβο και ρυθμό που τα κάνουν ιδανικά αναγνώσματα για παιδιά από 8-88 ετών. Στην σειρά κυκλοφορούν: - Δον Ζουάν - Οι λογοδοσμένοι - Συρανό ντε Μπερζεράκ - Η μύτη - Έγκλημα και τιμωρία - Γκιούλλιβερ - Πλοίαρχος Νέμο - Αντιγόνη - Γκιλγκαμές - Βασιλιάς Ληρ

Δύο ζευγάρια διδύμων, χωρισμένοι από μωρά και μεγαλωμένα οι μεν στην Έφεσο οι δε στις Συρακούσες, βρίσκονται ξαφνικά στην ίδια πόλη. Κανείς από τους τέσσερις δεν γνωρίζει πως στους ίδιους δρόμους κυκλοφορούν και τ’ αδέλφια τους. Κανείς από όσους συναντούν δεν μπορεί να τους ξεχωρίσει, μια που, εκτός από το ότι είναι ολόιδιοι, έχουν και τα ίδια ονόματα. Δύο Αντίφιλοι και δύο Δρόμιοι: το μπέρδεμα τεράστιο. Σε ποιον Αντίφιλο κάνει σκηνή η γυναίκα του Εφέσιου; Ποιος φλερτάρει την αδελφή της; Από ποια απειλείται ο Συρακούσιος Δρόμιος και γιατί;

Κύρια πηγή του έργου είναι, όπως και στο "Ημέρωμα της στρίγκλας", τις "Εύθυμες κυράδες" του Ουίνζορ μια ρωμαϊκή κωμωδία, οι "Μέναιχμοι" του Πλαύτου. Ειδικά όμως η "Κωμωδία των παρεξηγήσεων" αποτελεί, όπως τονίζει ο μεταφραστής της, "ιδιοφυή διασκευή του ρωμαϊκού προτύπου της, στην οποία ο Άγγλος επίγονος ξεπέρασε κατά πολύ τον Λατίνο πρόγονό του. "Διπλασιάζοντας το ζεύγος των διδύμων του Πλαύτου με την προσθήκη των δίδυμων υπηρετών και ενοφθαλμίζοντας στοιχεία του καιρού του στον κορμό της ρωμαϊκής κωμωδίας, όχι μόνο πολλαπλασίασε το ρεπερτόριο των πιθανών παρεξηγήσεων και των κωμικών καταστάσεων αλλά πρόσθεσε και μια διάσταση ανήσυχου βάθους, η οποία δεν υφίσταται στο λατινικό πρότυπο". Τα λογοπαίγνια, τα πειράγματα, οι αισχρολογίες εκφέρονται, συνεχίζει ο Δ. Καψάλης, "με μια δύναμη υπονόμευσης και αιφνιδιασμού που παρόμοιά της θα συναντήσουμε, στον εικοστό αιώνα πια, στις κωμωδίες των Αδελφών Μαρξ".

Μια θαυμαστή περιπέτεια με την υπογραφή Σαίξπηρ. Ένα από τα δημοφιλέστερα, στην εποχή του, έργα του ελισαβετιανού βάρδου, καρπός της ωριμότητας του. Ο Περικλής, ο πρίγκιπας της Τύρου βάζει τη ζωή του σε κίνδυνο όταν ανακαλύπτει ότι ο βασιλιάς της Αντιόχειας διατηρεί ερωτικές σχέσεις με την ίδια του την κόρη. Για να σωθεί, αρχίζει να περιπλανιέται σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και αφού βιώνει διάφορες περιπέτειες στο τέλος παντρεύεται την όμορφη Θαΐσα και αποκτά μαζί της μια κόρη, τη Μαρίνα. Τα βάσανα του όμως δεν τελειώνουν εδώ. Σε μια θαλασσοταραχή η γυναίκα του πέφτει στη θάλασσα και χάνεται. Ο Περικλής αναγκάζεται να αφήσει σε φίλους του την κορούλα του, η οποία, μετά από χρόνια, καταλήγει σε πορνείο στη Μυτιλήνη. Αιμομιξία, απόπειρες φόνου, βιασμού και εκπόρνευσης, ναυάγια, πειρατεία, νεκροφάνεια, μαγεία: ο "Περικλής" είναι μια συναρπαστική ιστορία με κοινό στοιχείο τη θάλασσα, "στοιχείο συνέχειας και ασυνέχειας, σωτηρίας και κινδύνου, ζωής και θανάτου, γέννησης και αναγέννησης", όπως γράφει στην εισαγωγή του ο μεταφραστής του, Διονύσης Καψάλης. Από τα πιο δημοφιλή έργα της ελισαβετιανής εποχής, ο "Περικλής" συνδυάζει το δραματικό με το κωμικό στοιχείο και την κοινωνική περιπέτεια με την υπαρξιακή αναζήτηση, μέσα από συνεχείς ανατροπές και εκπλήξεις.