Κομφούκιος

Ο δούκας του Σε ρώτησε τον Τζονγκ Γιόου για τον Κομφούκιο και ο Τζονγκ Γιόου δεν του απάντησε. Ο Δάσκαλος είπε: "Θα μπορούσες να του πεις πως είναι απλώς ένας άνθρωπος που από τον ζήλο του να αποκτήσει γνώση ξεχνάει να φάει που, όταν την αποκτά, από τη χαρά του ξεχνάει τις στενοχώριες του και δεν αντιλαμβάνεται τα γηρατειά που πλησιάζουν". Ανάλεκτα, VII.18 Συμβουλές, αποφθέγματα, αλλά και αφηγήσεις περιστατικών από τη ζωή του Κομφούκιου να συνθέτουν μια διδασκαλία που απαντά στα μεγάλα, διαχρονικά ερωτήματα της ζωής και μετά από τόσους αιώνες παραμένει συγκλονιστικά επίκαιρη. Τα "Ανάλεκτα" του Κομφούκιου, ένα από τα πιο εμβληματικά και πολυμελετημένα βιβλία σε Ανατολή και Δύση, που εμπεριέχουν το απόσταγμα της σοφίας του σπουδαιότερου φιλοσόφου της Κίνας, όπως καταγράφηκε από τους μαθητές του πριν από 2.500 χρόνια, σε νέα μετάφραση (από αγγλικά και γερμανικά) της Δέσποινας Κανελλοπούλου.

Τα δύο από τα Τέσσερα Βιβλία της κομφουκιανικής Γραμματείας που παρουσιάζονται σήμερα στον Έλληνα αναγνώστη δεν ξεπερνούν μαζί μερικές δεκάδες σελίδες. Ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά αξιολογεί ο A. Plaks, στην μακρόχρονη κι αδιάσπαστη διαδρομή της σινικής πνευματικότητας άσκησαν τόσο βαθειά κι εκτεταμένη επιρροή στους ανθρώπους της Άπω Ανατολής, ώστε δικαιολογημένα μπορούν να συγκριθούν, από την άποψη αυτή, με τα μεγάλα θρησκευτικά και φιλοσοφικά κείμενα του δυτικού κόσμου. Στην ιστορική αυτή διαδρομή τους τα δύο κείμενα απέκτησαν κυρίως παιδευτική σημασία καθώς αποτέλεσαν τον βασικό κορμό της διαπαιδαγώγησης των νέων, αλλά και κύριο βοήθημα της προετοιμασίας των λογίων για τους Αυτοκρατορικούς διαγωνισμούς και στις τρεις βαθμίδες. Παράλληλα, αποδείχτηκαν μία από τις βασικές πηγές του εκτεταμένου «σώματος» των ερμηνευτικών Σχολίων αλλά και παρακαταθήκη εννοιών και ορολογίας για τα μεταγενέστερα κομφουκιανικά κείμενα (ιδιαίτερα στις περιόδους Τιγκ και Σόγκ). Όταν, τέλος (κυρίως το κείμενο Da Xue, είναι αλήθεια), σημαντική αναφορά ακόμη και για τους λογίους που στις αρχές του 20ού αιώνα αντιτάχθηκαν στον πυρήνα της σινικής παράδοσης, καταγγέλλοντας τον "φεουδαρχικό" και "αντιεπιστημονικό" της χαρακτήρα. Με αίσθημα ικανοποίησης και χαράς η Ίνδικτος παρουσιάζει στον αναγνώστη την απόδοση αυτών των δύο σημαντικών κειμένων της κομφουκιανικής Γραμματείας στα ελληνικά. Απόδοση που οφείλουμε στον Σωτήρη Χαλικιά που με περισσή επιμέλεια και κόπο κατάφερε, μετά τα Ανάλεκτα και το Βιβλίο του Μέγγιου, να ολοκληρώσει το φιλόδοξο, και συνάμα τόσο απαιτητικό, εγχείρημα της απόδοσης στη γλώσσα μας αυτές τις ξεχωριστές, αλλά και τόσο ενδιαφέρουσας, θεώρησης του ανθρώπου και του κόσμου, όπως είναι αυτά που εμπεριέχεται στα Τέσσερα Βιβλία.