Κατίνα Παπά

Πρέπει να περάσεις ένα στενό δρομάκο για να μπεις. Ο δρομάκος έχει μικρομάγαζα δεξιά και αριστερά: ένα ραφτάδικο, ένα συμβολαιογραφείο, ένα καφενείο. Δυό σιδερένια τραπεζάκια, με τέσσερις στριμωγμένες καρέκλες το καθένα πάνω στο στενό πεζοδρόμιο, δίνουνε κάποια ζωή και λίγη δροσιά στον σκονισμένο δρομάκο εξαιτίας του νερού που αδειάζει ακατάπαυτα από τα ποτήρια το μικρό γκαρσόνι για να μη τα κουβαλάει μέσα μισογεμάτα ή και ανάγγιχτα, όπως τ' αφήνουνε οι πελάτες. Αλλά, και χωρίς αυτό, το πεζοδρόμιο είναι δροσερό, γιατί ο ίδιος ο καφετζής το καταβρέχει κάθε τόσο. Βγαίνει αυτοπροσώπως, με την άσπρη ποδιά του ζωσμένη σφιχτά ολόγυρα στη μέση του και μακριά ίσα με τον αστράγαλό του, κρατώντας ψηλά με το δεξί του χέρι μια στάμνα ξέχειλη νερό. Τούτο το νερό το χύνει από ψηλά πάνω στη δεξιά του παλάμη, που την κουνάει με τεντωμένα τα δάχτυλα πολύ επιτήδεια δεξιά και αριστερά, με τρόπο που το νερό να χύνεται ανάμεσα από τα δάχτυλά του σαν από κρησάρα. Έτσι καταβρέχεται, πρωί - μεσημέρι - βράδυ, σαν από ψεκαστήρα το πεζοδρομάκι και ο σκονισμένος δρόμος, και ακριβώς κάτω από τα δυό παράθυρα με τους πράσινους μπερντέδες.

Με τα διηγήματα `Στη συκαμιά από κάτω` (1935) η Κατίνα Γ. Παπά αποτυπώνει, με κατανόηση και αγάπη, λιτότητα και διαύγεια, την καθημερινή ζωή των ανθρώπων του χωριού, κυρίως, η οποία ξεδιπλώνεται σε στενή σχέση με μια παρθενική φύση. Την ιδιαίτερη προτίμησή της κερδίζουν τα παιδιά και οι γέροντες. Η συγγραφέας καταφάσκει στη ζωή, χωρίς να αποκρύπτει τη σκοτεινή όψη της, και πιστεύει στην αξία του ανθρώπου, αλλά χωρίς αφέλεια. Μέσα σε ένα τέτοιο πνευματικό κλίμα, τα βάσανα και ο μόχθος του ανθρώπου χάνουν την τραχύτητά τους και αποκτούν μια γεύση σχεδόν γλυκιά, και μόνο ο θάνατος μένει πάντα πικρός και αδυσώπητος.