Ελένη Σαραντίτη

Η δεκαοκτάχρονη Ειρήνη ανακαλεί στη µνήµη της τα πιο ξεχωριστά, µέχρι τότε, Χριστούγεννα της ζωής της και µε έναν ζωηρό, γεµάτο αίσθηµα µονόλογο, παρόµοιο µε εξοµολόγηση, µας τα κάνει γνωστά. Ήταν µικρούλα και στην πόλη τους όλοι ετοιµάζονταν για τη µεγάλη γιορτή. Τα σπίτια γεµάτα ευωδιές, τα µαγαζιά γεµάτα, οι φούρνοι µοσχοµύριζαν και τα παιδιά, από πόρτα σε πόρτα, έλεγαν τα κάλαντα. Ευχές κι αγκαλιάσµατα, επιστροφή των ξενιτεµένων, επισκέψεις, κι ένας ήλιος σαν καλοκαιρινός. Παραµονή Χριστουγέννων, ηµέρα χαρµόσυνη για όλους, αλλά όχι για τη Μαγδαληνή, µια γυναίκα αποµονωµένη, µε την ψυχή φορτωµένη πίκρα από αβάσταχτο πένθος. Χρόνια ολοµόναχη η Μαγδαληνή, είχε γίνει σαν αγρίµι και ήταν εχρθρική, προς τα παιδιά προπαντός. Τα Χριστούγεννα όµως εκείνα, χάρη στην Ειρήνη και την οικογένειά της, κι έπειτα από ορισµένα ενδιαφέροντα γεγονότα, η ερηµίτισσα αφέθηκε ξανά στη ζεστασιά της ανθρώπινης επαφής, αισθάνθηκε πάλι τη φιλία και την αγάπη, γιορτάζοντας κι αυτή το θαύµα της Γέννησης µα και τη δική της αναγέννηση. Μια ιστορία αγάπης, αλληλεγγύης και σεβασµού στις προσπάθειες του ανθρώπου για αξιοπρέπεια.

Καλοκαίρι στη θαλασσινή πόλη. Μια μεγάλη παρέα παιδιών ζουν τις χαρές των διακοπών ανέμελα, κολυμπώντας, παίζοντας, αλλάζοντας μυστικά, λόγια αγάπης, νέα του άγνωστου κόσμου. Αγαπημένο τους στέκι, ένας ολάνθιστος κήπος με αρχαία αγάλματα, προφυλαγμένα εκεί ως να σταλούν στο Μουσείο της Σπάρτης. Τα είχαν βρει οι μικροί φίλοι παίζοντας, βαθιά θαμμένα στην άμμο, τα είχαν καθαρίσει, τα είχαν θαυμάσει· τα αγάπησαν. Καταλάβαιναν ότι έρχονταν σταλμένα από τους μακρινούς προγόνους και ο νους τους έτρεχε, θαμπωμένος, σ’ εκείνους και στην τέχνη τους της ομορφιάς. Ρώτησαν, έμαθαν, σεβάστηκαν την ιστορία και την πατρίδα. Τα παιδιά, τα αγάλματα, η θάλασσα, το ξένοιαστο καλοκαίρι, τα διάφορα γεγονότα, τα αυριανά όνειρα, η ζωή στην ήσυχη πόλη, τα τραγούδια από τα καφενεία και τις βάρκες, οι συγγενείς ναυτικοί με τις ειδήσεις της θάλασσας, αλλά και η γνωριμία όλων με το ιερό πρόσωπο της πατρίδας που ακτινοβολούσε απλότητα και κάλλος ψυχής, προσδίδουν στο βιβλίο τη χαρά και τη χάρη που γεύτηκαν οι τυχεροί φίλοι, στην παρέα των οποίων ανήκε και η συγγραφέας.

Έζησαν περιβαλλόμενοι από την ερημιά της παγωμένης θάλασσας σε μια γη άγονη. Αιώνες πάλευαν με θηριώδεις, ατελείωτους χειμώνες ή απολάμβαναν σύντομα μα πάμφωτα καλοκαίρια. Χαίρονταν την κοινότητα· και την ισότητα. Με τους θεούς τους αισθάνονταν σχεδόν συγγενείς. Αγαπούσαν με πάθος την ελευθερία, τους θαύμαζαν για τη ρώμη τους και επρόκειτο για καλούς και συνετούς οικογενειάρχες. Αγωνίζονταν στη σφαιροβολία, στην τοξοβολία, στην κολύμβηση, στην ξιφασκία. Όταν αισθάνθηκαν να τους καλούν οι θαλάσσιοι δρόμοι, ανταποκρίθηκαν· με τα ταχύτατα, ευέλικτα πλοία τους και τις πανάρχαιες γνώσεις τους του καιρού και του υγρού στοιχείου δεν άργησαν να γίνουν οι κυρίαρχοι του υδάτινου κόσμου, όπως και σημαντικών εκτάσεων γης. Έπλευσαν όλες σχεδόν τις θάλασσες και όλους τους μεγάλους ποταμούς. Αδίστακτοι και ατρόμητοι στις επιθέσεις τους –δε γνώρισαν φόβο ποτέ–, ευπροσάρμοστοι συν τω χρόνω, ρίζωσαν στους τόπους που κατάκτησαν και αγάπησαν. Δημιούργησαν αποικίες, έγιναν άρχοντες σε χώρες της Ευρώπης, γεωκτήμονες, διοικητές, στρατηγοί, πρίγκιπες, καλλιτέχνες, βασιλείς, ιστοριογράφοι, επιστήμονες. Το 930 ίδρυσαν στην Ισλανδία το Αλθίνγκι, το παλαιότερο κοινοβούλιο στον κόσμο. Εκείνο δε που έχει εντυπωσιάσει ιστορικούς, αρχαιολόγους και κοινωνίες ολόκληρες είναι ο εποικισμός της προκολομβιανής Αμερικής από ομάδες Βίκινγκς, ήδη από τα τέλη του 9ου αιώνα...

Η Ελένη Σαραντίτη γράφει ένα βιβλίο στο οποίο, με λογοτεχνική ματιά, προσφέρει πυκνή γνώση για τη συναρπαστική ιστορία και τη δράση των Βίκινγκς, αναπλάθοντας μια άγνωστη πλευρά μιας ολόκληρης εποχής του ανθρώπινου πολιτισμού. Προϊόν μελέτης και έρευνας, το βιβλίο αναφέρεται στην προέλευση, στην καταγωγή, στον πολιτισμό, στα ταξίδια και στις επιδρομές των Βίκινγκς, αλλά και στη σκανδιναβική μυθολογία, τις έδδα και τις σάγκα – και ο αναγνώστης απομακρύνεται από τη στερεοτυπική αντιμετώπιση των Βίκινγκς ως βάρβαρου και πολεμοχαρούς λαού.