Αχμέτ Ουμίτ

"Αποκαλύφθηκε απόπειρα δολοφονίας, η οποία θα εκτελείτο στις 16 Ιουνίου κατά την άφιξή µου στη Σµύρνη· οι πιο σηµαντικοί δράστες συνελήφθησαν επ’ αυτοφώρω και κρατούνται. Οι συλληφθέντες προέβησαν σε αποκαλύψεις. Ο Σαρή Εφέ, ο οποίος βρίσκεται µεταξύ των οργανωτών, αναζητείται. Αναµφίβολα, ο Σαρή Εφέ ανήκει σε κάποια οργάνωση της Ιστανµπούλ και έχει συνεργάτες".

Από το κωδικοποιηµένο µήνυµα του Προέδρου της Δηµοκρατίας Μουσταφά Κεµάλ στον αστυνοµικό διευθυντή της Ιστανµπούλ, Εκρέµ µπέη: "Ο Κεράτιος κάτω από τις πλαγιές του Κασίµπασα κυλούσε κατάλευκος σαν γάλα. Πάνω του µερικά σκάφη σαν σταχτιές κηλίδες... Θυµήθηκα την ήρεµη θάλασσα της Θεσσαλονίκης, το ατέλειωτο γαλάζιο που εκτείνεται από τον κόλπο προς τα ανοιχτά... Το µπαλκόνι του σπιτιού στη Θεσσαλονίκη νοµίζω πως ήταν πολύ µεγαλύτερο από το µπαλκόνι αυτού του δωµατίου... Στενοχωριέµαι όταν γράφω "νοµίζω". Πώς µπορεί κάποιος να ξεχάσει την πόλη όπου γεννήθηκε, το σπίτι όπου µεγάλωσε; Φυσικά και δεν µπορεί, ωστόσο ο χρόνος σβήνει µία µία τις αναµνήσεις".

Βρισκόµαστε στο µελαγχολικό φθινόπωρο του 1926. Η Οθωµανική Αυτοκρατορία έχει καταρρεύσει ενώ η νεαρή Δηµοκρατία προσπαθεί να ορθοποδήσει. Ένας άντρας βρίσκεται στο κέντρο όλης αυτής της αναταραχής. Ο Σεχσουβάρ Σαµί... Ο άνθρωπος που βρισκόταν στις πρώτες γραµµές της Ένωσης και Προόδου, ο κουρασµένος πλέον κοµιτατζής. Μια ανελέητη µηχανορραφία φαίνεται να εξυφαίνεται γύρω του, ενώ πάντα το ίδιο ερώτηµα κατατρώγει το µυαλό του: Το κράτος είναι ιερό ή ο άνθρωπος;

"... Ο θάνατος ξεκινά µε τη απώλεια των πόλεών µας". Δε θυµάµαι ποιος είπε αυτή τη φράση, αλλά δυστυχώς είναι σωστή... Σωστή µεν, αλλά ελλιπής. Ο θάνατος ξεκινά µε την απώλεια των πόλεών µας και ολοκληρώνεται µε την απώλεια της πατρίδας µας".

Ένα έγκληµα παραµονή Πρωτοχρονιάς... Το πτώµα ενός ωραίου νέου άντρα στα πίσω σοκάκια µιας γωνιάς του Πέρα, στην καρδιά της Πόλης, που κάποτε ήταν η πιο περιζήτητη γειτονιά της. Το αίµα του βάφει κόκκινο το φρέσκο χιόνι. Το πιο ωραίο θύµα, ίσως και το πιο µοχθηρό... Μια φοβερή αλήθεια που τη φέρνουν στην επιφάνεια σκοτεινά µυστικά. Άντρες θύµατα της περηφάνιας τους, γυναίκες που υποχρεώνονται να ζήσουν τη ζωή αυτών των αντρών. Σε αυτό το άντρο των εγκληµάτων, σε αυτό τον κήπο της κακίας, σε αυτή την αγορά όπου πουλιέται η ανθρώπινη σάρκα, ένας άντρας που προσπαθεί να κρατήσει την αγνότητά του... «Γυναίκες…» λέει µια φωνή απ’ τα βάθη της ψυχής του. «Με τις γυναίκες δεν µπορείς να παίζεις... Μπορεί να έχεις την εντύπωση ότι παίζεις, αλλά κάποια στιγµή καταλαβαίνεις ότι εσύ ο ίδιος έγινες παιχνιδάκι». Στο οδόστρωµα εµφανίζονται τα πρόσωπα των γυναικών της ζωής του. Μία προς µία οι εικόνες τους περνούν κάτω απ’ τα πόδια του. Όλες οι γυναίκες έχουν σκυµµένο κεφάλι και θλιµµένα µάτια. Όλες είναι λυπηµένες. Αδιαφορεί. Προχωράει πατώντας πάνω τους σαν να ’ναι µια λακκούβα µε νερό. Όµως σε λίγο τα πρόσωπα εµφανίζονται και πάλι. «Γυναίκες…» ακούει ξανά την ίδια φωνή. «Απ’ τις γυναίκες δε γλιτώνεις ποτέ? τα φαντάσµατά τους θα σε ακολουθούν σ’ όλη σου τη ζωή». "Όπως ο Στιγκ Λάρσον ανέδειξε τη Στοκχόλµη σε εµβληµατικό τόπο της λογοτεχνίας, έτσι κι ο Ουµίτ µε το βιβλίο αυτό δίνει νέα λογοτεχνική πνοή στην ιστορική συνοικία του Πέρα για τον εικοστό πρώτο αιώνα". εφ. Zaman

Ένας άντρας που επί χρόνια περιµένει την ίδια γυναίκα. Ο ΜουστάκΣερχαζίν, ο τελευταίος απόγονος της οικογένειας Σερχαζίν. Μια ζωή που θυσιάστηκε σ’ έναν υπέροχο έρωτα. Και µία φιλόδοξη γυναίκα που αφιέρωσε τη ζωή της στην οθωµανική ιστορία. Μια καριέρα γεµάτη επιτυχίες. Μία καθηγήτρια που δολοφονείται µ’ έναν χαρτοκόπτη, στου οποίου τη λαβή είναι χαραγµένη η βούλα του Μωάµεθ του Πορθητή. Μια δολοφονία µε ερωτικά κίνητρα; Ή µήπως µια µηχανορραφία που τα πλοκάµια της εκτείνονται µέχρι τον ύποπτο θάνατο του µεγάλουηγεµόνα; Ένα ασυνήθιστο ταξίδι στην εποχή που το οθωµανικό κράτος µετατρέπεται σε αυτοκρατορία, στις ηµέρες που είναι γεµάτεςθριάµβους και προδοσίες. Και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού η προαιώνια ερώτηση που διαρκώς ηχεί στα αυτιά µας: Ιστορία είναι ό,τι βιώθηκε στο παρελθόν ή αυτά που διηγούνται οι ιστορικοί; Και ο σουλτάνος Μωάµεθ ο Πορθητής. Ο άρχοντας Μουράτ, υιός Μωάµεθ και ο άρχοντας Μωάµεθ, υιός Μουράτ, η κυριαρχία του οποίου απλώνεται σε δύο θάλασσες και δύο στεριές. Η σκιά του Δηµιουργού επί της γης. Ο σουλτάνος που κυρίευσε την Κωνσταντινούπολη, ο φυσικός κληρονόµος του Βυζαντίου· ένας ισχυρός ηγεµόνας που φλέγεται από τη λαχτάρα να δηµιουργήσει ένα νέο έθνος, το οποίο αποτελείται από διαφορετικές θρησκείες, διαφορετικές γλώσσες, διαφορετικές φυλές. Έφιπποι που καλπάζουν στις απέραντες πεδιάδες. Κλαγγές σπαθιών, πολεµικές ιαχές, κραυγές τρόµου. Πόλεις που κυριεύονται η µία πίσω από την άλλη, κράτη που καταρρέουν το ένα πίσω από το άλλο, πύργοι ατελείωτοι που συνεχώς αλλάζουν χέρια. Και το πεπρωµένο που δεν αλλάζει ποτέ. Ο άνθρωπος που πίνει το ηδύποτο του θανάτου. Και ο ύποπτος θάνατος του Μωάµεθ του Πορθητή. Και οι δύο πρίγκιπες γιοι του. Το παλάτι που χωρίζεται στα δύο, το κράτος που χωρίζεται στα δύο και ο λαός που δεν ξέρει τίποτε απ’ όλα αυτά. Και καθώς διαρκεί ο αιµατηρόςαλληλοσπαραγµός των δύο πριγκίπων, το νεκρό σώµα του σουλτάνου που λησµονιέται σ’ ένα δωµάτιο του παλατιού...

Είδα τον πόνο. Είδα αργά αργά να συρρικνώνεται η ίριδα στο µέσον των µατιών τους και κατόπιν να σκάει έξαφνα σαν κραυγή. Είδα τα τρεµάµενα χείλη, τα πρόσωπα που µετατράπηκαν σε µελισσοκέρι, τα βαθουλωµένα µάγουλα, τα διογκωµένα ζυγωµατικά, τις κόγχες των µατιών που βάθαιναν και θύµιζαν σπηλιά, τις αποξηραµένες γλώσσες µέσα στα στεγνά στόµατα. Και αντιλήφθηκα ότι η στιγµή κατά την οποία συνειδητοποιούµε την ύπαρξή µας είναι η στιγµή που σπαρταρούµε από τον πόνο... Φοβόµουν, διότι είδα την αρχική στιγµή όταν άνθρωπος σκοτώνει τον συνάνθρωπο, άκουσα το ουρλιαχτό της νίκης του δολοφόνου, την κραυγή φόβου του θύµατος. Ούρλιαξα κι εγώ σαν δολοφόνος κι έβγαλα την κραυγή του φόβου που βγάζει το θύµα. Μου άρεσε αυτή η κατάσταση του ανθρώπου. Ο αστυνόµος Νεβζάτ αναλαµβάνει, µαζί µε τους βοηθούς του, τον υπαστυνόµο Αλή και την υπαστυνόµο Ζεϊνέπ, να ανακαλύψει τον δολοφόνο που εξοντώνει παιδόφιλους, µέσα σ’ ένα κλίµα αναταραχής και βίας, µέσα σε µια νέα πραγµατικότητα σηµαδεµένη από το φαινόµενο της εµπορίας ανθρώπινων οργάνων, στο οποίο καταφεύγουν για να γλιτώσουν από τη µιζέρια οι Σύροι πρόσφυγες στην Τουρκία...

Μια γυναίκα διχασµένη ανάµεσα στον πόνο για τον εξαφανισµένο πατέρα της και στην αγωνία για το παιδί που πρόκειται να γεννήσει... Ένας άνθρωπος που αναζητά το νόηµα της ζωής… Μια πόλη της οποίας οι πύλες κρύβουν προαιώνια µυστήρια... Νύχτες κατά τις οποίες τα µυστήρια µετατρέπονται σε θαύµατα... Ένας ψίθυρος που έρχεται από τα βάθη επτά αιώνων… Η ευωδιαστή ανάσα των ανθρώπων που ζυγίζουν την αγάπη µε την αγάπη… Ένας έρωτας τον οποίο δεν µπορεί να εξαφανίσει ούτε ο θάνατος... Μια αγάπη που αντιστέκεται στον χρόνο… Πολύ περισσότερο από ένα θρίλερ µε καταιγιστική δράση, η Πύλη του δερβίση είναι ένα µοναδικό βιβλίο καλά κρυµµένων µυστικών: του µυστικού ενός πολύ παλιού έρωτα που αφήνει ακόµη τα σηµάδια του, του µυστικού ενός εγκλήµατος που µας πηγαίνει µέχρι επτακόσια χρόνια πίσω… Στην πέτρα υπήρχε αίµα, στον ουρανό πανσέληνος και στον κήπο µυρωδιά από χώµα. Τα δέντρα λικνίζονταν µέσα σε µια ανησυχητική ερηµιά. Ήταν η εποχή που τα χειµωνιάτικα τριαντάφυλλα πολλαπλασιάζονταν και τα κρινάκια µεγάλωναν. Επτά άτοµα είχαν εισέλθει στον κήπο… Επτά οργισµένες καρδιές, επτά µυαλά που τα είχε κυριεύσει το µίσος, επτά κοφτερά µαχαίρια. Επτά καταραµένοι άντρες χώρισαν στα επτά την ησυχία του κήπου και προχώρησαν προς την πόρτα όπου βρισκόταν το θύµα τους. Στην πέτρα υπήρχε αίµα. Στον κήπο µια ανησυχητική ερηµιά. Ο µοναδικός µάρτυρας της δολοφονίας ήταν η πανσέληνος. Δίχως να απορεί, να σκιρτά, να φοβάται, κοίταζε ανάµεσα από τα νεκρά φύλλα που κρατούσαν ακόµη οι ψηλές λεύκες. Ο νεαρότερος των επτά αντρών είχε χτυπήσει την πόρτα. Ο πιο ηλικιωµένος είχε καλέσει τον άντρα που ήταν µέσα. Και οι επτά ταυτόχρονα είχαν βυθίσει τα µαχαίρια τους στον άντρα που βγήκε απ’ το σπίτι. Στην πέτρα υπήρχε αίµα, µίσος στην καρδιά των ανθρώπων, γαλήνη στην πανσέληνο…

Η ιστορία µιας φιλίας που ξεκινά από τα παιδικά χρόνια µε τη γειτονιά να είναι ο ζωτικός της χώρος. Η γειτονιά δεν είναι άλλη από τη συνοικία Μπέγιογλου, το Πέρα, την καρδιά της Πόλης. Οι τρεις φίλοι, ο µετρηµένος Σελίµ, ο φοβισµένος Νιχάτ, ο πανέξυπνος και επιπόλαιος Κενάν. Η παλιά φιλία αποτελεί το σηµείο όπου συναντιούνται τρεις διαφορετικές προσωπικότητες, τρεις διαφορετικοί τρόποι ζωής. Πρώτα γνωρίζουµε τους φίλους, γινόµαστε µάρτυρες της ζωής τους. Έχουµε την εντύπωση πως όλα θα κυλήσουν έτσι οµαλά. Νοµίζουµε πως η ζωή θα κυλάει στον κανονικό ρυθµό της. Ώσπου κάποια µέρα µια έκθεση φωτογραφίας αλλάζει τη ζωή τους...

Τον ξύπνησε μια μυρωδιά που έκαιγε τον λαιμό του. Τη γνώριζε αυτή τη μυρωδιά. Ήταν η μυρωδιά μιας εκκλησίας που ήταν χρόνια κλειστή. Η μυρωδιά των καντηλιών, των μαρμάρων που φθείρονταν, της πέτρας που αποσαθρωνόταν, του ξύλου που σάπιζε, των σελίδων που έλιωναν, των πτωμάτων που εξαϋλώνονταν. Θα έπρεπε κανονικά να νιώσει φρίκη, ωστόσο απλώς κοίταξε τριγύρω του. Παρατήρησε μια μαύρη κηλίδα που σάλευε ελαφρώς. Μια κηλίδα χωρίς συγκεκριμένο σχήμα... Μια κατάμαυρη σιλουέτα... Χαμογέλασε στην κηλίδα. - "Μορ Γκαμπριέλ" ψιθύρισε. Η κηλίδα πλησίασε, όταν πλησίασε απόκτησε σχήμα ανθρώπου. Ένας άνθρωπος τυλιγμένος στα μαύρα. Ο άνθρωπος ήρθε κοντά του, ψιθύρισε στο αυτί του. - "Με γνώρισες;" Ένας άνδρας δολοφονημένος μ' ένα μαχαίρι με λαβή σε σχήμα σταυρού. Ένα Ευαγγέλιο με λέξεις υπογραμμισμένες με αίμα. Ένα ταξίδι από την Ιστανμπούλ στα βάθη της Ανατολίας. Παμπάλαιες εκκλησίες, οι ρίζες του χριστιανισμού στην περιοχή, ένα περιβόλι από φυλές και πολιτισμούς: Ασσύριοι, Νουσαϊρί, Ρωμιοί, Τούρκοι, Κούρδοι, όλοι οι λαοί που μετέτρεψαν σε χώρα αυτά τα εδάφη... Ένα συναρπαστικό και πολυεπίπεδο μυθιστόρημα από έναν μεγάλο σύγχρονο Τούρκο συγγραφέα.

"Αγναντεύαμε την πόλη απ' τη θάλασσα. Η Ιστανμπούλ ήταν σκεπασμένη με ομίχλη... Κι η θάλασσα το ίδιο... Σκεπασμένο με ομίχλη και το σκάφος μας... Αυτό που διακρίναμε ήταν οι μιναρέδες του Σουλταναχμέτ, ο τρούλος της Αγια-Σοφιάς, οι πύργοι του Τόπκαπι. Η πόλη έδινε την εντύπωση ότι ποτέ δεν είχε λεηλατηθεί, ποτέ δεν είχε καταστραφεί, ποτέ δεν είχε μολυνθεί. Η φύση είχε σκεπάσει με μια κατάλευκη ομίχλη ό,τι άσχημο υπήρχε στην πόλη. Σαν ένα στιγμιαίο όραμα λίγο πριν ανατείλει ο ήλιος... Σαν ένα μαγικό νέφος... Μια παραμυθένια εικόνα... Σαν μια ολοκαίνουρια αρχή... Νέα, ελπιδοφόρα, όμορφη... Αγναντεύαμε την πόλη απ' τη θάλασσα..." Ένα πτώμα ξαπλωμένο στη βάση του ανδριάντα του Ατατούρκ στο Σαράιμπουρνου. Στην παλάμη του ένα αρχαίο νόμισμα... Ωστόσο ούτε το πτώμα είναι το τελευταίο θύμα ούτε το νόμισμα το τελευταίο αρχαίο κέρμα. Επτά θύματα, επτά μονάρχες, επτά νομίσματα, επτά ιστορικά σημεία της Πόλης. Η μοναδική αλήθεια: η μακραίωνη ιστορία μιας πόλης μαγικής και αινιγματικής, της πόλης των πόλεων... Ένα μυθιστόρημα-ποταμός, όπου τα πάθη των ανθρώπων συναντούν την ιστορία, όπου η περιπέτεια κλιμακώνεται μαζί με τη συγκίνηση, ένα μεγάλο σύγχρονο παραμύθι που ξεκινά απ' το Βυζάντιο και την Κωνσταντινούπολη και φτάνει μέχρι τη σημερινή μητρόπολη Ιστανμπούλ των μεγάλων αντιθέσεων, ένα λογοτεχνικό μπεστ σέλερ που έχει μαγέψει περισσότερους από 300.000 αναγνώστες στην Τουρκία...

Ήµουν ένας αχρείος που έζησε την εποχή των τυράννων. Ένας αχρείος που οι θεοί τον κατάντησαν δειλό. Ο πιο αξιολύπητος απ’ όλους τους αχρείους, ο πιο αποκρουστικός. Ένας ύπουλος παλατιανός γραφέας, που έτρεφε την καρδιά του µε κολακεία, το µυαλό του µε µίσος. Ένας διπρόσωπος άνθρωπος των τελετών, που ακολουθούσε πιστά τις εντολές του βασιλιά των Χάττι, κρύβοντας τον βαθύ του πόνο πίσω από µια µάσκα ευτυχίας πιο αδιαπέραστη κι απ’ ορείχαλκο, το αριστοκρατικό µίσος που είχε κουρνιάσει στο σώµα του κάτω από τα αρχοντικά ρούχα. Ο πιο αναξιοπρεπής άνθρωπος της γης. Επέλεξε να µείνει σιωπηλός, µε τα χέρια σταυρωµένα στο στήθος µε επισηµότητα, όπως απαιτούσε η αφοσίωση στον βασιλιά του, όταν η γυναίκα που αγαπούσε πέθαινε από αγάπη. Η ντροπή των αντρών. Ο πιο ελεεινός από τους ακόλαστους που, αντί να προτιµήσει το µεγαλείο του θανάτου από έρωτα, δεν δίστασε να καταφύγει στην επιβλητική σκιά της ασήµαντης οντότητάς του, που µεγάλωνε ολοένα πίσω από τους πέτρινους τοίχους του παλατιού. Εγώ, ο Πατασάνα, ο αρχιγραφέας του παλατιού, που κολυµπάω ανάµεσα στους νεκρούς. Αυτός που οι θεοί έγραψαν στο µέτωπό µου: «Θα σπαρταράει από τους πόνους ως την αιωνιότητα».

Η απόπειρα δολοφονίας ενός πράκτορα των τουρκικών µυστικών υπηρεσιών φέρνει στο φως έναν έρωτα σφοδρό και καταστροφικό, το σκοτάδι όµως επιµένει καθώς η Ρωµιά σπιτονοικοκυρά της νεαρής ερωµένης του, που έχει εξαφανιστεί, δέχεται επίσης επίθεση. Οι ανακρίσεις επικεντρώνονται στον χώρο της αριστερής διανόησης...

Ο Σεντάτ είναι πράκτορας αφοσιωµένος στη δουλειά του. Το κενό στη ζωή του δεν το γεµίζουν η γυναίκα του και τα παιδιά του. Ερωτεύεται τη Μινέ κι ο έρωτάς του γι’ αυτή γίνεται σφοδρός και καταστροφικός. Ένας απαγορευµένος έρωτας, ίντριγκες στο εσωτερικό της υπηρεσίας συλλογής πληροφοριών, συγκρούσεις ανάµεσα στους στρατιωτικούς και στη µυστική αστυνοµία, κυνηγητό µε κοµµένη την ανάσα στα σκοτεινά σοκάκια, θάνατοι που δεν δηλώθηκαν, ζωές που καταστράφηκαν.

Αν και το κεντρικό θέµα του βιβλίου είναι ο θάνατος και η ενοχή που συντρίβουν κι εκµηδενίζουν τον άνθρωπο, οι δευτερεύουσες ιστορίες δίνουν µια άλλη διάσταση στο µυθιστόρηµα που αφορά τη µοίρα των λαών που ζουν σήµερα στην Κωνσταντινούπολη. Η κυρία Ελένη κι η Μαρία, δύο από τους τελευταίους Ρωµιούς της Πόλης που επιλέγονται από τους γείτονές τους ως θύµατα, ο Νέτζο ο Μπάσταρδος που εµπορεύεται µικρά παιδιά, ο πατροκτόνος και συζυγοκτόνος Τζουµά, ο διανοούµενος Σινάν, ο ποιητής Φαχρί ζουν στις υποβαθµισµένες παλιές ρωµαίικες γειτονιές –άλλοι µε το εφιαλτικό σήµερα κι άλλοι µε τις αναµνήσεις τους– το τέλος µιας εποχής που βλέπουµε να συντελείται, µε τρόπο συγκλονιστικό, µπροστά στα µάτια µας.