Julia Kristeva

non-exchangeable & non-refundable

Το βιβλίο αυτό προέκυψε από μία διάλεξη που η Julia Kristeva έδωσε για τους μαθητές της σχολής Saint-Genevieve στις Βερσαλλίες. Ιδού πώς παρουσιάζει το περιεχόμενό του η ίδια η συγγραφέας στο εισαγωγικό της σημείωμα: `Όταν με κάλεσαν να μιλήσω περί Ψυχανάλυσης και πίστης, ένιωσα στην αρχή να κάνω πίσω. Ο συσχετισμός των δύο όρων και των δύο τομέων που αυτοί δηλώνουν, μοιάζει να συνεπάγεται τη συμφιλίωση ή την αντίθεσή τους, ενώ απεναντίας η ψυχανάλυση αντλεί την επιστημολογική της αξία και την πρακτική της αποτελεσματικότητα με τη διακήρυξη της αυτονομίας της. [...] Το θέμα της συζήτησής μας ίσως να κρύβει τον πόνο του θρησκευτικού λόγου καθώς και του ορθολογισμού, όπως και μια οποιαδήποτε δυσφορία ή ανησυχία, προσωπικού αυστηρά τύπου. Ας δοκιμάσουμε απλώς να τις δεχτούμε, και ενδεχομένως ν` ανοίξουμε τ` αυτιά μας σ` ένα άλλο νόημα.` Το δοκίμιο δομείται σταδιακά με τα εξής θέματα/κεφάλαια: Ομιλία και υποκείμενο στην ψυχανάλυση, Η αδιάσπαστη παραίσθηση, Πίστη-πίστωση, Πιστεύω, Πιστεύω εις ένα Θεόν, Η σεξουαλικότητα, Η διάλυση του αναλυτή: ποιος δεν είναι αναλύσιμος; Παιδιά και ενήλικοι, Η ψυχανάλυση είναι ένας μηδενισμός; Εκτενείς σημειώσεις της μεταφράστριας διασαφηνίζουν ψυχαναλυτικούς όρους και έννοιες που η συγγραφέας χρησιμοποιεί. [Απόσπασμα από κείμενο σε ιστοσελίδα του εκδότη]

Όταν με κάλεσαν να μιλήσω περί "Ψυχανάλυσης και πίστης", ένιωσα στην αρχή μια διάθεση να κάνω πίσω. Ο συσχετισμός των δύο όρων και των δύο τομέων που αυτοί δηλώνουν, μοιάζει να συνεπάγεται τη συμφιλίωση ή την αντίθεσή τους, ενώ η ψυχανάλυση αντλεί απεναντίας την επιστημολογική της αξία και την πρακτική της αποτελεσματικότητα με τη διακήρυξη της αυτονομίας της. [...] Ο αναλυτικός λόγος μιλάει για μια ανθρωπότητα που δέχεται να χάνει, για ν' αναγνωριστεί στην κατάσταση της καθαρής απώλειας και να ξεπληρώσει κατ' αυτό τον τρόπο τα χρέη της στον Παντοκράτορα, με σκοπό να συνάψει δεσμούς, έρωτες, εφήμερες και ελαφρές εγγυήσεις.

Η Χάννα Άρεντ (1906-1975), η Γερμανοεβραία φιλόσοφος και πολιτειολόγος, αφοσιώθηκε με το έργο της στη ζωή, το ύστατο αγαθό που απομένει μετά την κρίση των ιδεολογιών. Η ζωή που απειλείται, η ζωή που επιθυμούμε· αλλά ποια ζωή; Απέναντι στα στρατόπεδα των δύο ολοκληρωτισμών, του ναζισμού και του σταλινισμού, αντέταξε το όραμά της για μια πολιτική δράση που προσέφερε ένα καταφύγιο στην ξενότητα· μια πολιτική δράση που ορίζεται από τα εξής στοιχεία: γεννιέμαι, δίνω ζωή, συγκατατίθεμαι στη μοναδικότητα κάθε γέννησης, αναγεννιέμαι συνεχώς στη ζωή του πνεύματος. Η θεματική της ζωής, στην ευρύτητά της, προσανατολίζει τη σκέψη της Άρεντ στο σύνολο του έργου της, προσεγγίζοντας τόσο την πολιτική ιστορία όσο και την ιστορία της μεταφυσικής.

Η διακεκριμένη ψυχαναλύτρια και θεωρητικός της λογοτεχνίας Τζούλια Κρίστεβα σκιαγραφεί το πορτρέτο της γυναίκας που διερεύνησε την ουσία τόσο της πολιτικής όσο και της ανθρώπινης ύπαρξης. Όπως σημειώνει, ήταν ένα από τα πρόσωπα της εποχής μας που είχε κατακτήσει τον ευτυχή συγκερασμό του ζην και σκέπτεσθαι.