Jack Kerouac

Ζούμε στον αιώνα των θαυμάτων. Η εποχή του ξέφραγκου φονιά πέρασε πιά, οι σεξομανείς μένουν εκτεθειμένοι, οι ριψοκίνδυνοι ακροβάτες σπάσαν τα μούτρα τους. Ήρθε η εποχή των θαυμάτων, όταν οι επιστήμονές μας, με τη βοήθεια και την υποκίνηση των αρχιερέων του Πενταγώνου, καθοδηγούν την αμοιβαία αλλά ολοκληρωτική καταστροφή. [...]

Τα "Οράματα τον Κόντυ" γράφτηκαν μέσα σε ένα κλίμα θηριώδους δημιουργικής έντασης η οποία εισήγαγε στα αμερικανικά γράμματα μια μεταμοντέρνα ενορατική γραφή. Η κατακλυσμιαία της ροή, η εσωτερική της συγκρότηση και τα καινοφανή της πλαίσια, κατέστησαν την πεζογραφία εφάμιλλη της ποίησης. Είναι μία εξαιρετική σύνθεση προπετασμάτων, καταποντισμών και εκμαιεύσεων που παρουσιάζονται μέσω της καύσης δύο υποτυπωδών χαρακτήρων, που είναι συνάμα η, αριστοτεχνικά δοσμένη και ιδιότυπη, φιλία του Τζακ Κέρουακ (Τζακ Ντούλουοζ) και του Νιλ Κάσαντι (Κόντυ Πόμρεϊ)· από τα τέλη της δεκαετίας του '40, καθώς και μία σειρά κειμένων που είναι αφιερωμένα στον δεύτερο. Τα "Οράματα του Κόντυ" έχουν καταχωριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα πεζά έργα που γράφτηκαν μέσα στον εικοστό αιώνα· και αυτό είναι απολύτως λογικό, όσο εξίσου λογικό είναι να χρειάζεται η λήξη μιας ακόμη χρονικής, και όπως πάντα αργοπορημένης από την πλευρά της κριτικής, προθεσμίας, για την αποκάλυψη των χαρισμάτων αυτού του τόσο ιδιόρρυθμου βιβλίου.

...αυτό είναι το νόημα τού "Στο δρόμο". Τι μας λέει ο αφηγητής του, ο Σαλ Παραντάιζ; "... Οι μόνοι που αξίζουν για μένα είναι οι τρελοί, αυτοί που τρελαίνονται για να ζήσουν, να μιλήσουν, να σωθούν, που ποθούν τα πάντα την ίδια στιγμή, αυτοί που ποτέ δεν χασμουριώνται ή δεν λένε κοινότοπα πράγματα, αλλά που καίγονται, καίγοντα, καίγονται σαν τα μυθικά κίτρινα ρωμαϊκά κεριά..." Αυτή η αναζήτηση επιβεβαίωσης φέρνει τον Σαλ στο δρόμο για το Ντένβερ και το Σαν Φραντζίσκο, το Λος Άντζελες, το Τέξας και το Μεξικό, άλλοτε με τον Ντην Μοριάρτι, τον ήρωα-άγιο φίλο του, άλλοτε μονάχο του. [...] Υπάρχουν κομμάτια του "Στο δρόμο" όπου το γράψιμο έχει τόση ομορφιά που σχεδόν σου κόβεται η ανάσα. Υπάρχει η περιγραφή μιας τσάρκας μ΄ αυτοκίνητο μέσα απ΄ όλη τη χώρα που μοιάζει πολύ με μια τσάρκα πάνω σε τραίνο που αφηγείται ο Τόμας Γουλφ στο "Του καιρού και του ποταμού". Υπάρχουν λεπτομέρειες ενός ταξιδιού στο Μεξικό (κι ένα ιντερλούδιο σ΄ ένα μεξικάνικο μπορντέλο) που είναι μαζί τρομερές, τρυφερές και αστείες. Καί, τελικά, υπάρχει μια περιγραφή τζαζ που δεν υπάρχει άλλη τέτοια στο αμερικανικό μυθιστόρημα, τόσο για τη διορατικότητά της, όσο για το στυλ και την αριστουργηματική τεχνική της. Το "Στο δρόμο" είναι ένα μεγάλο μυθιστόρημα!

Τον Απρίλιο του 1951, σε τρεις εβδομάδες, ο Τζακ Κέρουακ έγραψε την πρώτη εκδοχή του Στο δρόμο - δακτυλογραφημένη με μονό διάστημα, χωρίς παραγράφους, σε οκτώ φύλλα λεπτού χαρτιού ιχνογραφίας, τα οποία στη συνέχεια κόλλησε μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα ρολό. Το "ρολό" αποτελεί τη "χωρίς περικοπές" εκδοχή του αριστουργήματος του Κέρουακ -ακατέργαστο, άγριο και απροκάλυπτα σεξουαλικό, σε σχέση με την ξαναδουλεμένη εκδοχή που εκδόθηκε το 1957. Το αρχικό χειρόγραφο είναι το πιο χαρακτηριστικό επίτευγμα του Κέρουακ- και ένα από τα σημαντικότερα, γνωστότερα και πιο προκλητικά τεκμήρια στην ιστορία της αμερικανικής λογοτεχνίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) "[...] αυτό είναι το νόημα του Στο δρόμο. Τι μας λέει ο αφηγητής του, ο Σαλ Παραντάιζ; "Οι μόνοι που αξίζουν για μένα είναι οι τρελοί, αυτοί που τρελαίνονται να ζήσουν, να μιλήσουν, να σωθούν, που ποθούν τα πάντα την ίδια στιγμή, αυτοί που ποτέ δεν χασμουριώνται ή δεν λένε κοινότοπα πράγματα, αλλά που καίγονται, καίγονται, καίγονται σαν τα μυθικά κίτρινα ρωμαϊκά κεριά [...]". Αυτή η αναζήτηση φέρνει τον Σαλ στο δρόμο για το Ντένβερ και το Σαν Φρανσίσκο, το Λος Άντζελες, το Τέξας και το Μεξικό, άλλοτε με τον Ντιν, τον ήρωα-άγιο φίλο του, άλλοτε μονάχος του. [...] Υπάρχουν κομμάτια του Στο δρόμο όπου το γράψιμο έχει τόση ομορφιά που σχεδόν σου κόβεται η ανάσα. Υπάρχει η περιγραφή μιας τσάρκας μ` αυτοκίνητο μέσα απ` όλη τη χώρα που μοιάζει πολύ με μια τσάρκα πάνω σε τρένο που αφηγείται ο Τόμας Γουλφ στο Του καιρού και του ποταμού. Υπάρχουν λεπτομέρειες ενός ταξιδιού στο Μεξικό (κι ένα ιντερλούδιο σ` ένα μεξικάνικο μπορντέλο) που είναι μαζί τρομερές, τρυφερές και αστείες. Και, τελικά, υπάρχει μια περιγραφή τζαζ που δεν υπάρχει άλλη τέτοια στο αμερικάνικο μυθιστόρημα, είτε για τη διορατικότητά της είτε για το στυλ είτε για την αριστουργηματική τεχνική της. Το Στο δρόμο είναι ένα μεγάλο μυθιστόρημα!" (εφημ. New York Times για την πρώτη έκδοση) "Το μυθιστόρημα στο οποίο εξελίχθηκε το Στο δρόμο ήταν αναμφίβολα το βιβλίο που χρειάζονταν οι νέοι το 1957, αλλά το λιτό και ανεπιτήδευτο αρχικό χειρόγραφο είναι η ζωντανή εκδοχή της δικής μας εποχής [...].Ένα συγκλονιστικό κείμενο". (Luc Sante, The New York Times Book Review για το αρχικό χειρόγραφο)