Jean-Michel Guenassia

non-exchangeable & non-refundable

Ils étaient les piliers du Club des incorrigibles optimistes. Dans l'arrière-salle du Balto, place Denfert-Rochereau à Paris, une poignée de réfugiés du bloc de l'Est s'adonnait avec passion aux échecs sous le regard du tout jeune Michel Marini. On était en 1959. Que sont leurs rêves devenus ? Michel, à dix-sept ans, est maintenant prêt à tout mettre en oeuvre pour rejoindre Camille, partie vivre dans un kibboutz en Israël. Igor, lui, veut retrouver en URSS la trace de sa famille disparue et trahie. Franck, resté en Algérie après sa désertion, préfère consacrer sa vie à changer le monde. Un récit picaresque et moderne qui marie désillusion et dérision avec un irrésistible allant. Claire Julliard, L'Obs. Une fresque colorée, tant par la verve et la fluidité du style que par l'audace des rebondissements et la construction chorale, feuilletonesque en diable. Philippe-Jean Catinchi, Le Monde.

Απ` την Πράγα και πάλι πίσω στην Πράγα, περνώντας απ` το Παρίσι και το Αλγέρι. Η μακρά πορεία του γιατρού Γιόζεφ Κάπλαν απ` το 1910 έως το 2010. Η μποέμικη ζωή στο Παρίσι της δεκαετίας του 1930, με τις αίθουσες χορού και την "ανακάλυψη" του τάνγκο, αλλά και με όλους εκείνους που "ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο". Η τόσο ξεχωριστή ατμόσφαιρα του Αλγερίου, βγαλμένη απευθείας απ` τις σελίδες του Καμύ. Οι έρωτες του Γιόζεφ με την αισθαντική Νελλύ αλλά και με την ασυμβίβαστη Κριστίν. Η επιστροφή στην Πράγα, ο σφετερισμός της εξουσίας απ` τους κομμουνιστές το 1948, η χρεωκοπία του κομμουνιστικού οράματος. Κι όλα αυτά έως το 1966, όταν ο Ερνέστο Γκ., ο Τσε Γκεβάρα, με το ψευδώνυμο Ραμόν, έπειτα απ` την αποτυχία των επαναστατικών σχεδίων του στην Αφρική, βαριά άρρωστος, βρίσκει καταφύγιο στην Τσεχοσλοβακία, όπου και θα αναρρώσει στα χέρια του γιατρού Κάπλαν και της κόρης του, της Έλενας. Μια ζωή γεμάτη έρωτες, όνειρα και προσδοκίες, δύσκολες σχέσεις, όχι μόνο για την οικογένεια Κάπλαν, αλλά και για τους περισσότερους από εκείνους που θα διασταυρωθούν μαζί της. Ξαναβρίσκουμε εδώ ορισμένους απ` τους ήρωες της "Λέσχης των αθεράπευτα αισιόδοξων", όπως ξαναβρίσκουμε και τον αφηγηματικό οίστρο του συγγραφέα της, του Ζαν-Μισέλ Γκενασιά, ο οποίος μας παρασύρει και πάλι στη γλυκιά νοσταλγία για ανθρώπους που είδαν και έζησαν πολλά, διατρέχοντας όλον σχεδόν τον αιώνα που πέρασε.

Παρίσι, Αλγέρι, Τελ Αβίβ, Αγία Πετρούπολη: εδώ διαδραματίζεται η συνέχεια της Λέσχης των αθεράπευτα αισιόδοξων. Ξαναβρίσκουμε τον Μισέλ Μαρινί, που είναι πια δεκαεφτά ετών και έχει μόλις πάρει το απολυτήριο λυκείου. Χασομεράει στο καφέ «Cadran» της Βαστίλης, όπου παίζει φλιπεράκι καθυστερώντας τη στιγμή της εγγραφής του στο πανεπιστήμιο. Τα σχέδιά του; Να πάει να συναντήσει την Καμίγ, που αποφάσισε να ζήσει σε ένα κιμπούτς στο Ισραήλ· να ανακαλύψει τον κόσμο, εξοπλισμένος με τη Leica του· και να ξαναβρεί τη Σεσίλ, την αγαπημένη του αδελφού του, του Φρανκ. Ένθερμος κομμουνιστής, ο Φρανκ δεν επέστρεψε ποτέ από την Αλγερία μετά τη λιποταξία του, προτιμώντας να αφιερώσει τη ζωή του στο να αλλάξει τον κόσμο – ακόμα κι αν χρειαζόταν να αντικαταστήσει το κόκκινο αστέρι με το καλογερικό ράσο… Παρασυρμένοι στη δίνη των ερώτων και των μυστικών τους, οι τελευταίοι «αθεράπευτα αισιόδοξοι» έχουν όλοι στην καρδιά τους τις μεγάλες προσδοκίες εκείνης της πολυτάραχης περιόδου. Από την αποαποικιοποίηση ώς την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, από τις οφθαλμαπάτες της καταναλωτικής κοινωνίας ώς τους μυστικιστικούς πειρασμούς, ο Ζαν-Μισέλ Γκενασιά χαράσσει την εποποιία μιας ολόκληρης γενιάς, τη συγκινητική και γενναιόδωρη τοιχογραφία μιας εποχής, το αριστοτεχνικό αφήγημα των ψευδαισθήσεών μας.

Το 1890 ο Βίνσεντ βαν Γκογκ εγκαθίσταται σε μια ταπεινή πανσιόν στο χωριό Ωβέρ-συρ-Ουάζ. Συναναστρέφεται στενά τον γιατρό Γκασέ, φίλο των ιμπρεσιονιστών.

Η κόρη του γιατρού, η Μαργκερίτ Γκασέ, είναι μια κοπέλα που ασφυκτιά μέσα στο περιβάλλον οικογενειακής αλλά και γενικότερης κοινωνικής καταπίεσης που επικρατεί για τις γυναίκες εκείνη την εποχή. Θα συναντήσει τον Βαν Γκογκ και θα γίνει ερωμένη του.

Ο Γκενασιά μάς παρουσιάζει τη δική του εκδοχή για τις τελευταίες μέρες της ζωής του ζωγράφου. Και αν ο γιατρός Γκασέ δεν ήταν αγνός εραστής της τέχνης, αλλά ένας φιλοχρήματος και ματαιόδοξος έμπορος; Και αν η κόρη του ήταν ένα πρόσωπο υπερβολικά ρομαντικό και υπερβολικά παθιασμένο κι ερωτευμένο; Και αν ο Βαν Γκογκ δεν αυτοκτόνησε; Και αν ορισμένοι πίνακές του δεν φιλοτεχνήθηκαν από τον ίδιο;

Ο Γκενασιά αξιοποιεί τις πιο πρόσφατες αποκαλύψεις για τη ζωή του ζωγράφου και μπολιάζει την πραγματικότητα με την πλούσια μυθιστορηματική φαντασία του, την οποία γνωρίσαμε από τα μυθιστορήματά του "Η λέσχη των αθεράπευτα αισιόδοξων" και "Η ζωή που ονειρεύτηκε ο Ερνέστο Γκ.", που κυκλοφορούν επίσης από τις εκδόσεις Πόλις.