Εμμανουήλ Ροΐδη κείμενα για την Αθήνα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896

Το 1896 ζητήθηκε από τον Ροΐδη να γράψει κείμενα για την πόλη που φιλοξενούσε τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πρόκειται για κείμενα δημοσιογραφικά στα οποία ωστόσο διακρίνουμε το απαράμιλλο ύφος και την καυστική σάτιρα του αιρετικού συγγραφέα. Ο Ροΐδης περιδιαβάζει την πόλη και παρατηρεί την καθημερινή ζωή των κατοίκων της με μάτι διεισδυτικό και απροκατάληπτο. Η ανάγνωση της πόλης αποκαλύπτει μιαν άλλη πραγματικότητα, εντελώς διαφορετική από εκείνη που απαιτούσε η εθνική υπερηφάνεια με αφορμή τη διοργάνωση των Αγώνων από τη μικρή και φτωχή Ελλάδα. Είναι αλήθεια ότι η δυσφορία για την πόλη που ζούμε κρύβει συχνά την τρυφερή εξάρτησή μας από αυτή και την απεριόριστη ανοχή μας στις προδοσίες της. Γιατί μια πόλη δεν είναι μόνο αυτό που βλέπει το μάτι και διακινεί η καθημερινότητα, είναι ένα βαθύτερο και κρίσιμο «κατοικείν», το οποίο θεμελιώνει το μύθο του βίου και συντηρεί τη διάρκεια της μνήμης. Για πολλούς η Αθήνα ήταν και είναι η πόλη των ονείρων ακόμα και όταν την απαρνούνται, για άλλους είναι η μαγική πόλη που έχασαν και από τότε μάταια αναζητούν. Όπως και αν έχει το πράγμα, η σκωπτική αφήγηση του Ροΐδη δικαιώνει διαχρονικά το αριστοτελικό: "το Αθήνησιν διατρίβειν εργώδες".