Πρόσφυγες και Προσφυγικό ζήτημα

«Το προσφυγικόν πρόβλημα το δημιουργηθέν εν Ελλάδι μετά το 1922 με παρόρμησε να προβώ εις την έρευναν των όρων, υφ' ους εγεννήθη το κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν του 1821 εμφανισθέν πρώτον προσφυγικόν ζήτημα εν τη νεωτέρα ελληνική ιστορία, ως και της εκτάσεως την οποία έλαβε τούτο. (...) Εν τη προκειμένη μελέτη προσεπάθησα να παρακολουθήσω το γεγονός της ομαδικής μετακινήσεως των κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν προσφυγικών εκείνων ελληνικών πληθυσμών και της συγχωνεύσεως των προς τους λοιπούς κατοίκους των επαναστατημένων χωρών. Την δε εν Ελλάδι πολιτείαν των εξετάζω μόνον εν σχέσει προς τας παρατηρουμένας πολιτικάς των ζυμώσεις και τας τάσεις των είτε προς τας παρατηρουμένας πολιτικάς των ζυμώσεις και τας τάσεις των είτε προς ειρηνικήν είτε και προς βίαιαν εν αυτή εγκατάστασιν. (...) Δεν παρέλειψα όμως να τοποθετήσω το θέμα μου εντός του πλαισίου του όλου αγώνος, δια να διαφωτισθεί καλύτερον η συμβολή των προσφύγων εις αυτόν». (...)