Έρνεστ Χέμινγουεϊ

Το 1918 ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ πήγε "στον πόλεμο που θα έβαζε τέλος σε όλους τους πολέμους". Κατατάχθηκε ως εθελοντής τραυματιοφορέας στα ασθενοφόρα, τραυματίστηκε και παρασημοφορήθηκε. Από τις εμπειρίες του αυτές γεννήθηκε αυτό το μυθιστόρημα, που πολλοί θεωρούν ως το αριστούργημά του. Σ' αυτό αναπλάθει με τρόπο απόλυτα πειστικό το φόβο, τη συντροφικότητα, το θάρρος του νεαρού Αμερικανού εθελοντή και των ανδρών και γυναικών που γνωρίζει στην Ιταλία. Όμως το "Αποχαιρετισμός στα όπλα" δεν είναι μονάχα ένα πολεμικό μυθιστόρημα. Σ' αυτό ο Χέμινγουεϊ πλάθει μια ιστορία αγάπης βαθιά τραγική, παθιασμένη και ασυμβίβαστη - η συνισταμένη των τριών μεγάλων ερώτων του συγγραφέα στα χρόνια 1918-1929. Πέρα όμως και ανεξάρτητα από τα καθαρά αυτοβιογραφικά στοιχεία που περιέχονται στο βιβλίο του αυτό, το μυθιστόρημα σφύζει από πάθος και συγκλονιστικά συναισθήματα, που βρίσκουν το ιδεώδες σκηνικό τους στην Ιταλία, στα ταραγμένα και αδυσώπητα χρόνια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Ένας νεαρός Αμερικανός εθελοντής στο Ιταλικό Υγειονομικό Σώμα κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, συναντά στο μέτωπο και ερωτεύεται την Κάθριν Μπάρκλεϋ, μια βρετανίδα νοσοκόμο. Τα γεγονότα σύντομα οδηγούν στην απομυθοποίηση του πολέμου· τραυματίζεται στο γόνατο από το θραύσμα μιας οβίδας και αργότερα κατά τη διάρκεια μιας γενικής υποχώρησης κινδυνεύει να εκτελεστεί από την Ιταλική Στρατιωτική Αστυνομία. Έτσι αποφασίζει να δραπετεύσει και το σκάει με την Κάθριν στην Ελβετία... Ο "Αποχαιρετισμός στα όπλα" είναι μια αξεπέραστη περιγραφή του πολέμου, εμπνευσμένος από τις εμπειρίες του ίδιου του Χέμινγουέι. Περιγράφει το φόβο, το χάος, τη φιλία και τη δύναμη με μια ολοκληρωτική καταδίκη του πολέμου. Όμως ο "Αποχαιρετισμός στα όπλα" είναι και μια ερωτική ιστορία, ένα ατέλειωτο δράμα, ένα ακατανίκητο πάθος.

Βασισμένο στις εμπειρίες του από τον Ισπανικό Εμφύλιο, το "Για ποιον χτυπά η καμπάνα" θεωρήθηκε από τους βιβλιοκριτικούς ως το κορυφαίο έργο του συγγραφέα και ένα από τα καλύτερα πολεμικά μυθιστορήματα όλων των εποχών. Περιγράφει τέσσερις μέρες από τη ζωή του ήρωα και πρωταγωνιστή Ρόμπερτ Τζόρνταν, ενός Αμερικανού που έχει σταλεί με την ιδιότητα του δυναμιτιστή, για να ανατινάξει μια στρατηγικής σημασίας γέφυρα. Τέσσερις μονάχα μέρες, στα τέλη της άνοιξης του 1937 στην Ισπανία, και συγκεκριμένα στα δάση γύρω από τη Σεγκόβια. Στη διάρκεια αυτών των κρίσιμων ημερών, ο Τζόρνταν βιώνει συγκλονιστικά τον έρωτα στο πρόσωπο της πανέμορφης και βασανισμένης Μαρίας, το φόβο και την αγωνία σε μια σπαρασσόμενη από τον Εμφύλιο χώρα, την αφοσίωση και τη φιλία, αλλά και τη δεισιδαιμονία στα πρόσωπα των Ισπανών ανταρτών. Παντού γύρω του ελλοχεύει ο θάνατος, που δίνει σε όλα τα συναισθήματα μια ολότελα διαφορετική διάσταση και ένταση.

Η ακτινοβολία του Χέμινγουεϊ ως συγγραφέα, προτού τιμηθεί με το Βραβείο Νόμπελ, ήταν τόσο μεγάλη που μοιραία επισκίασε δύο άλλες ιδιότητές του με τις οποίες επίσης είχε αποκτήσει διεθνή φήμη. Πριν γίνει ο δημοφιλής μυθιστοριογράφος, ένας σύγχρονος κλασικός, υπήρξε διακεκριμένος πολεμικός ανταποκριτής και στρατιωτικός αναλυτής. Με τούτο τον τόμο, τον τρίτο και τελευταίο στη σειρά, ολοκληρώνεται η έκδοση των δημοσιογραφικών του κειμένων που καλύπτουν μια πυκνή σε γεγονότα δεκαπενταετία, την περίοδο 1941-1956, τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα μεταπολεμικά χρόνια. Τον παρακολουθούμε από τα πεδία των μαχών ως τις ακτές της αγαπημένης του Κούβας. Από τις διεισδυτικές ανταποκρίσεις του, όταν βρισκόταν στην Άπω Ανατολή, περνάμε στην ατμοσφαιρική περιγραφή της Απόβασης στη Νορμανδία. Από την εμπειρία της πτήσης με βομβαρδιστικό αεροπλάνο μεταφερόμαστε στη Μάχη του Παρισιού και αμέσως μετά γινόμαστε μάρτυρες της αντεπίθεσης των συμμαχικών δυνάμεων σε γερμανικό έδαφος. Και από το απαιτητικό ψάρεμα του ιστιοφόρου ξιφία στ' ανοιχτά της Αβάνας, πάνω στην περίφημη "Πιλάρ", φτάνουμε στην απίστευτη περιπέτεια που έζησε μες στην αφρικανική ζούγκλα, τότε που διάβασε, όντας ζωντανός, τις νεκρολογίες που γράφτηκαν για εκείνον.

Οι αναμνήσεις του Χέμινγουεϊ από την περίοδο της παραμονής του στο Παρίσι τη δεκαετία του 20, όταν ακόμα ήταν ένας άγνωστος δημοσιογράφος, είναι το βασικό θέμα αυτού του βιβλίου-χρονικού που ο νομπελίστας συγγραφέας έγραψε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Εκτός όμως από αυτοβιογραφικό χρονικό το "Μια κινητή γιορτή" είναι ταυτόχρονα και χρονικό μιας ολόκληρης (ανέμελης αλλά και εξαιρετικά γόνιμης από λογοτεχνική άποψη) εποχής, στο οποίο παρελαύνουν μεγάλα λογοτεχνικά ονόματα όπως αυτά του Τζέιμς Τζόις, του Έζρα Πάουντ, του Σκοτ Φιτζέραλντ, της Γερτρούδης Στάιν. Από τους αναγκαστικούς σταθμούς στη μελέτη και την κατανόηση του έργου του μεγάλου Αμερικανού λογοτέχνη.

Δημοσιευμένα για πρώτη φορά το 1970, εννέα χρόνια μετά τον θάνατο του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, τα Νησιά της Καραϊβικής αφηγούνται την ιστορία ενός καλλιτέχνη και τυχοδιώκτη - ενός ανθρώπου που μοιάζει πολύ στον ίδιο τον συγγραφέα. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1930, το μυθιστόρημα παρακολουθεί τη ζωή του Τόμας Χάντσον, περιγράφοντας τόσο τις εμπειρίες του ως ζωγράφου στο νησί Μπίμινι στο «Ρεύμα του Κόλπου», όσο και τη δράση του κατά των υποβρυχίων ανοιχτά των ακτών της Κούβας στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όμως το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου διαδραματίζεται σ’ ένα μπαρ της Αβάνας, όπου μια σειρά από αξέχαστους χαρακτήρες –μεταξύ αυτών και μια γερασμένη πόρνη που ανήκει στα πλέον ζωηρά δημιουργήματα του συγγραφέα– επιδίδεται σε απολαυστικούς διαλόγους. Σε τούτη την εξωτική, σαγηνευτική ιστορία ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ βρίσκεται στο απόγειο της λογοτεχνικής του ωριμότητας. Ο ίδιος συνέβαλε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο συγγραφέα του εικοστού αιώνα στην αλλαγή ύφους της αγγλοσαξονικής πεζογραφίας και για το έργο του αυτό τιμήθηκε το 1954 με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Ο Σαντιάγο, ένας γέρος μοναχικός ψαράς που οι άλλοι θεωρούν γρουσούζη, θα δώσει τη μεγαλύτερη κι ίσως την τελευταία μάχη του με τον μεγάλο ξιφία στα ανοιχτά της Κούβας. Θα χρησιμοποιήσει όλη τη μαστοριά, το μυαλό και την τέχνη του. Τρεις μέρες θα κρατήσει η μάχη κι ο Σαντιάγο θα νικήσει. Όταν αργά την τρίτη νύχτα, θα μπει στο λιμάνι, δίπλα στη μικρή του βάρκα θα πλέει μονάχα το άσπρο κόκαλο από το τεράστιο ψάρι που καταβρόχθισαν στη διαδρομή τους οι καρχαρίες. Μια σημαντική στιγμή της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ένα από τα αξεπέραστα έργα του μεγάλου νομπελίστα συγγραφέα, το σπουδαιότερο ίσως κείμενο που γράφτηκε ποτέ για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση.