Ελληνικές ενώσεις στην Χαϊδελβέργη

Το ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟ αστικό κράτος κατοχυρώνει το δικαίωμα συνένωσης των πολιτών σε συλλογικότητες που αυτοί ιδρύουν ή επιλέγουν να γίνουν μέλη. Έτσι υπάρχουν πολλών ειδών συλλογικότητες, ανάλογα με το σκοπό που θέλουν να υπηρετήσουν τα μέλη τους, ο οποίος περιλαμβάνει και τον τρόπο επίτευξής του. Η έννομη τάξη επιτρέπει την πολλαπλότητα των σκοπών των συλλογικοτήτων αλλά περιορίζει και δεν νομιμοποιεί εκείνους τους τρόπους που επιδιώκουν την βίαιη ανατροπή της.
Ένα κράτος μπορεί να θέτει τους κανόνες με βάση τους οποίους θεωρεί ότι πρέπει να οργανώνεται μια συλλογικότητα (σωματείο), ώστε να λειτουργεί δημοκρατικά. Αλλά και η πράξη μιας συλλογικότητας (ένωσης) μπορεί να θέτει αυτόνομα τους κανόνες λειτουργίας της, επειδή θεωρεί ότι αυτοί βοηθούν καλύτερα την επίτευξη των στόχων της και πραγματώνουν τη δημοκρατία.
Περιεχόμενο του βιβλίου αποτελούν οργανώσεις (συλλογικότητες) που λειτουργούσαν σε μια άλλη έννομη τάξη, η οποία παρείχε στους πολίτες της το δικαίωμα της συνένωσης. Οι οργανώσεις αυτές δεν αποτελούσαν κόμματα ή συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων. Έτσι δεν ήταν εφοδιασμένες με τα πρόσθετα δικαιώματα που απολάμβαναν τα κόμματα και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις στην έννομη τάξη που δρούσαν.