Η ρουφήχτρα

«Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, ο Κολομβιανός Χοσέ Εουστάσιο Ριβέρα καινοτομεί γράφοντας κι εκδίδοντας ένα μυθιστόρημα που, αφενός, συνταιριάζει με θαυμαστό τρόπο διαφορετικά λογοτεχνικά είδη, ρεύματα και κινήματα και, αφετέρου, προοιωνίζεται κεκτημένα της σύγχρονης λογοτεχνίας τα οποία βρίσκονταν, την εποχή εκείνη, στα γεννοφάσκια τους. Μυθιστόρημα «της γης» (novela de la tierra / novela telúrica), όπως ονομάστηκε ένα ισπανοαμερικάνικο αφηγηματικό είδος από τη Ρουφήχτρα κι έπειτα, με πολλά στοιχεία από τη λογοτεχνία «της αυτοχθονίας» (literatura indigenista), έργο κοινωνικής καταγγελίας, περιπετειώδες οδοιπορικό στα χνάρια των ρομαντικών, μοντερνιστικό «ποιητικό» μυθιστόρημα, μακρινό δισέγγονο του αναγεννησιακού ισπανικού «τυχοδιωκτικού μυθιστορήματος» (novela picaresca),φροϋδική καταγραφή της προοδευτικής τρέλας ενός ανθρώπου με τη μέθοδο των υπερρεαλιστών: η Ρουφήχτρα είναι όλα αυτά μαζί, και η δυσκολία κατάταξής της, η συνθετότητα της θεματικής της και η ειδολογική ασάφεια είναι άμεσα συνυφασμένες με την αφηγηματική τεχνική που υιοθετεί ο συγγραφέας της – και αντανακλώνται σε αυτήν».