Το παιδί στην οικογένεια

"Τα λεγόμενα προβλήματα της εκπαίδευσης, ειδικά εκείνα που αφορούν την ατομικότητα, τον χαρακτήρα και την πνευματική ανάπτυξη, έχουν τη ρίζα τους στη μόνιμη σύγκρουση ανάμεσα στο παιδί και στον ενήλικα. Τα εμπόδια που ορθώνει ο ενήλικας στον δρόμο του παιδιού είναι πολλά και σοβαρά. Και γίνονται τόσο πιο επικίνδυνα όσο περισσότερο ο ενήλικας στρέφεται στο παιδί, σχεδόν οπλίζεται εναντίον του, με δικαιωματικό τρόπο, με την επιστήμη, με την επιθυμία του να το καθοδηγήσει σύμφωνα με τις δικές του πεποιθήσεις. Επομένως, ο ενήλικας που βρίσκεται πιο κοντά στο παιδί -η μητέρα ή ο εκπαιδευτικός- αποτελεί και τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τη διάπλαση της προσωπικότητάς του. Το ζήτημα αυτής της αρχέγονης σύγκρουσης ανάμεσα στον ισχυρό και τον αδύναμο δεν αφορά μόνο την εκπαίδευση, αλλά αντικατοπτρίζεται στην ψυχική ζωή του ανθρώπου και προσφέρει το κλειδί για να αποκρυπτογραφηθούν πολλές ψυχοπάθειες και προβλήματα στον χαρακτήρα ή στα συναισθήματα. Το πρόβλημα, συνεπώς, αποκτά οικουμενική διάσταση, ή ίσως δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, γιατί περνάει από τον ενήλικα στο παιδί και από το παιδί στον ενήλικα". Στο βιβλίο Το παιδί στην οικογένεια η Μοντεσσόρι προτείνει μια ξεκάθαρη και ριζοσπαστική λύση στο ζήτημα της σχέσης παιδιού και ενήλικα, μια λύση που μας γεμίζει αισιοδοξία.