Γιάλτα. Το τίμημα της ειρήνης

Toν Φεβρουάριο του 1945 τρεις κορυφαίες φυσιογνωμίες του εικοστού αιώνα –ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο Φράνκλιν Ντ. Ρούσβελτ και ο Ιωσήφ Στάλιν– συναντήθηκαν στη Γιάλτα, ένα θέρετρο στη Μαύρη Θάλασσα, καθώς οι στρατοί τους συνέκλιναν στο Βερολίνο. Διέφεραν πολύ οι απόψεις τους όσον αφορά το πώς θα έπρεπε να είναι ο μεταπολεμικός κόσμος. Στις οκτώ ιστορικές μέρες της διάσκεψης, οι τρεις τους διχοτόμησαν τη Γερμανία, ενέκριναν την πιο καταιγιστική εκστρατεία βομβαρδισμών στην ιστορία, χάραξαν εκ νέου τα σύνορα της Ανατολικής Ευρώπης και δημιούργησαν έναν νέο διεθνή οργανισμό για τη διευθέτηση μελλοντικών διενέξεων. Δύο μήνες αργότερα ο Ρούζβελτ ήταν νεκρός, ο Στάλιν ενίσχυε την κυριαρχία του στην Πολωνία και ο Τσόρτσιλ όδευε ολοταχώς προς μια ταπεινωτική εκλογική ήττα. Από τότε και μέχρι σήμερα, οι απόψεις διίστανται ακραία ως προς τα επιτεύγματά τους. Οδήγησε η Γιάλτα στον Ψυχρό Πόλεμο; Μήπως ο ασθενής Ρούσβελτ έδωσε υπερβολικά πολλά στον Στάλιν; Ο Σ. Μ. Πλόχυ, ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς της εποχής μας και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, υπογράφει ένα ρηξικέλευθο βιβλίο, το οποίο αντλεί υλικό από μέχρι πρότινος απόρρητα σοβιετικά έγγραφα.