Ποίηση

«Κάποτε, σ’ ένα από τα πρώτα μου ποιήματα, έγραψα τους στίχους: “η ελευθερία δεν είναι παρά η απόσταση / ανάμεσα στον κυνηγό και τον κυνηγημένο”. Είναι επίσης και η δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεσαι όταν γράφεις ποίηση. Όταν κυνηγάς την ποίηση, καταλήγεις να σε κυνηγά η ποίηση. Υπό αυτή την έννοια είσαι και κυνηγός και κυνηγημένος, όμως η ποίηση είναι η απόσταση, όπως και η ελευθερία». Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια εκτεταμένη εκλογή των πιο αντιπροσωπευτικών ποιημάτων του Μπέι Ντάο και καλύπτει μια δημιουργική πορεία τεσσάρων δεκαετιών. Ο ίδιος, ύψιστη λογοτεχνική μορφή της Κίνας και ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές του καιρού μας, καλλιέργησε από πολύ νωρίς μια εντελώς αυθεντική γλώσσα, την οποία δεν έπαψε ποτέ να εμπλουτίζει με πρωτότυπους τρόπους, μέσα από εικόνες μυστηριακές, μυσταγωγικές, εντυπωσιακές, θαυμαστές. Τα ποιήματά του είναι γραμμένα σε ελεύθερο στίχο, όμως ο Μπέι Ντάο θεωρεί τη μουσικότητα και τη μεταφορά ως τα δύο θεμελιώδη γνωρίσματα της τέχνης του. Στη δική του ποίηση συνυπάρχουν οι κατακτήσεις της μεγάλης ποιητικής παράδοσης της πατρίδας του, περασμένες ωστόσο από το φίλτρο μιας σύγχρονης ευαισθησίας, ομόλογης των ποιητών που σήμερα συγκαταλέγονται στον παγκόσμια κανόνα. Στην ποίηση του Μπέι Ντάο η Ανατολή συναντά τη Δύση – και το αντιστροφο. Το παράδειγμά του αποδεικνύει πως η ποιητική γλώσσα δεν γνωρίζει σύνορα. Το έργο του Μπέι Ντάο συναντά για πρώτη φορά τους Έλληνες αναγνώστες.

"Τα ποιήματα του Γιαν Βάγκνερ συνενώνουν μέσα τους τη χαρά και το παιχνίδισμα της γλώσσας με τον αριστοτεχνικό χειρισμό των μορφών. Με βλέμμα φιλέρευνο και λεπταίσθητο εμπρός στο ελάχιστο και το μοναδικό, με εγρήγορη διεισδυτικότητα απέναντι στα φαινόμενα της ζωής και της ιστορίας, η ποιητική του τέχνη οξύνει τη σκέψη μας και εμπλουτίζει την κατανόησή μας για τον κόσμο." Κριτκή Επιστροπή του Βραβείου Μπύχνερ, 2017 ΙΣΤΟΡΙΑΙ: ΟΝΗΣΙΛΟΣ ΗΡΟΔΟΤΟΥ Ε, 114 να το κρανίο, εκεί ψηλά στην πύλη, που με το πρώτο φως αρχίζει να βουίζει, με τον και τώρα ακόμη απορημένο λίγο μορφασμό, εκεί που ήταν το πρόσωπο. πίσω του επί το έργον: η λεπτουργός μηχανική του σμήνους μες στο καύκαλο, σφιχτοπλεγμένα τα χρυσά γρανάζια των μελισσών. γεράνια και τουλίπες, αγριοπαπαρούνες και γλαδιόλες - σιγά σιγά όλα να γυρνούν μες στην τυφλή κυψέλη, ώσπου στα κοίλα πάλι τα μελισσένια μάτια αρχίσουν να σκιρτούν. τα αγόρια αδιαφορούν πώς τον φωνάζαν, διακονιάρη ή βασιλιά, σαν σκαρφαλώνουν πάνω στα ζεστά πλιθιά προς τα ύψη, το μέλι μέσ' απ' τη σκέψη του κυλά, κολλάει στα χέρια. χορός των μελισσών, και επιτάφιος. είχε σχεδόν μια χώρα ζωντανός. τώρα ένα κράτος ζει μες στο κεφάλι του.

Κι έκλαψα. Για όλες τις στιγμές που είχαν πια περάσει. Έκλαψα, γιατί είδα ότι αγαπηθήκαμε. Ίσως, όχι βαθιά. Αλλά αρκετά. Ίσως, όχι για πάντα. Αλλά για όσο έπρεπε. Υπάρχει μια φωτογραφία, που αποδεικνύει πως εσύ κι εγώ συνυπάρξαμε. Κι έκλαψα πιο πολύ. Γιατί εγώ, δεν είχα ανάγκη τη φωτογραφία για να θυμηθώ.

Η Gaspara Stampa (1523-1554) θεωρείται από πολλούς κριτικούς της λογοτεχνίας όχι μόνο η κορυφαία ποιήτρια της ιταλικής Αναγέννησης αλλά και μία από τις μεγαλύτερες Ιταλίδες ποιήτριες όλων των εποχών. Οι Gaspara Stampa, Veronica Gambara και Vittoria Colonna αποτελούν το κλασικό τρίπτυχο της γυναικείας αναγεννησιακής ποίησης στην Ιταλία. Κι όμως η Gaspara ξεπερνά τις άλλες δύο σε ποιητική τόλμη και πρωτοτυπία, ενώ συγχρόνως ήταν μία από τις πιο αντισυμβατικές γυναίκες της εποχής της. Τα ποιήματά της ξεκινού ν με την είσοδο της ποιήτριας στη φωτιά του έρωτα, ακολουθούν οι περιπέτειες και τα βά σανα, για φτάσει η λύτρωση, με τον ιδιότυπο τρόπο που εμφανίζεται στα τελευταία ποιήματα, ως ένα πέρασμα από την αδυναμία της σάρκας στην τελική νίκη της ύπαρξης και την είσοδό της σε μια ανώτερη κατάσταση. Μια αλληγορία ίσως για τον μακρύ και επίπονο αγώνα του ανθρώπου να βρει την αλήθεια, μέσα από τον Έρωτα, έτσι όπως αυτός
αναφάνηκε ως κοσμογονική δύναμη στον Εμπεδοκλή , ένθεη μανία στον Πλάτωνα και λύτρωση στους Γνωστικούς. Στην παρούσα (δίγλωσση) έκδοση μεταφράστηκαν τα περισσότερα ποιήματα της Stampa με βάση τις ιστορικές εκδόσεις του έργου της (1554, 1738, 1883, 1913 και 1954). Ο πυρήνας της έκδοσης πλασιώνεται από την εισαγωγή της μεταφράστριας Άννας Γρίβα και από το επίμετρο του Μάρκου Δενδρινού το οποίο καταπιάνεται με τις αλχημικές διαστάσεις των ποιημάτων της σπουδαίας Ιταλίδας.

Η μετάφραση του βιβλίου έγινε με επιχορήγηση του Υπουργείου Εξωτερικών της Ιταλίας και με την έκδοσή του γίνεται για πρώτη φορά γνωστό το έργο της σημαντικής ποιήτριας στη χώρα μας.

H ΔΕΚΑΤΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ του Δημήτρη Κρανιώτη Το τάνταλο τάλαντο του λόγου στοχεύει να διαυγάσει μερικούς καίριους κι επίκαιρους προβληματισμούς της εποχής μας, καθώς και να εξιχνιάσει —τόσο με τον οίστρο και τον ρυθμό της ποίησης, όσο και με την ποίηση του στοχαστικού λόγου— μερικές θεμελιώδεις ερωτήσεις. Γιατί συμβαίνουν όσα συμβαίνουν αυτή την εποχή και δη σ? αυτούς τους δυσοίωνους καιρούς που διανύουμε; Θέτει η συλλογή ερωτήματα, εξάπτει την φαντασία, ανιχνεύει κι αναστοχάζεται με άλματα λοξά το μεγαλείο και την μηδαμινότητα της ανθρώπινης ζωής. Έρχεται αντιμέτωπη, με άλλα λόγια, με την αδήριτη τραγικότητα της μοίρας του ανθρώπου στον βαθμό που οι άνθρωποι αδυνατούν να γνωρίζουν πού βρίσκεται το «καλό» και πού το «κακό». Τι άλλο θα μπορούσε, κατά τον Ποιητή, να είναι η Ποίηση παρά αυτή η δύναμη, η ορμή, ο έρωτας που ακροβατώντας ιχνηλατεί και μορφώνει την Άβυσσο για να υποδεχτεί το άδηλο και άγνωστο φως της ετερότητας; Μήπως το φώς δεν είναι τίποτε άλλο παρά η συσπείρωση του σκότους στον πυρήνα του μυστηρίου; Ποίηση δεν είναι, εν κατακλείδι, ο Έρως που μπορεί να γεννήσει και να υποδεχτεί το θαύμα που ονομάζεται πραγματικότητα;

Αξιοποιώντας τη μείζονα λογοτεχνική παράδοση –από τον Μοντάλε έως τον Ουνγκαρέτι, από τον Κουαζίμοντο μέχρι τον Λούτσι– η ποιήτρια προικίζει τη γραφή της με μια ποιητική κληρονομιά και με ένα ρεπερτόριο εικόνων και προσωπικών μεταφορών, που κυμαίνονται από την ανήσυχη γλυκύτητα μιας ψυχής που ακόμη αναζητά τον εαυτό της –αν και τώρα πια μακριά από τις φλόγες της πρώτης νιότης– μέχρι την ταραχή μια ζωής που σημαδεύεται από αμφιβολίες και δονείται από ένα προαίσθημα πόνων που αφορούν το μέλλον ή που μόλις έχουν βιωθεί.

"Το τέλος της αιωνιότητας": ένας βαρύς τίτλος, που όμως εδώ στεγάζει απλά, όμορφα ποιήματα για τα μικρά, τα τρυφερά, τα ταπεινά, τα ανθρώπινα....
Η αιωνιότητα ήταν ο πόλεμος. Η νεαρή ποιήτρια Στανισλάβα (Τάσα) Γκαβρίλοβιτς βίωσε στα πιο τρυφερά της χρόνια όλη του τη φρίκη. Έχοντας το χάρισμα να γράφει, μπόρεσε να ξεπεράσει, όσο γίνεται, τα τραύματά της, να διατηρήσει την πίστη της στην ύπαρξη του "μέρους της ανθρώπινης φύσης που μετέχει του θείου", και να συνεχίσει τη ζωή της μεταγγίζοντας αυτή την πίστη και στους άλλους.

Από την πρώτη κιόλας ανάγνωση, ένιωσα πως έπρεπε, πως όφειλα να προσπαθήσω να μεταφέρω στη γλώσσα μας την ευαισθησία, τη δύναμη και το λυρισμό αυτής της ποίησης, που από κάθε στίχο της εκπέμπει τα διαιώνια μηνύματα της αγάπης, της ειρήνης, αλλά και της διαμαρτυρίας και της αντίστασης απέναντι σε κάθε μορφής μισαλλοδοξία.

Π. Ασημόπουλος

Ο Philippe Jaccottet είναι ένας από τους μεγαλύτερους δημιουργούς της σύγχρονης γαλλικής ποίησης. Τον Φεβρουάριο του 2014 αξιώθηκε, σπάνιο προνόμιο, να δει εν ζωή το ποιητικό του έργο να συγκαταλέγεται στις εκλεκτές εκδόσεις της Pleiade. Τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων τα Grand Prix National de la Poesie (1995), Prix Goncourt de la Poesie (2003) κ.ά.Ελβετικής καταγωγής, γεννήθηκε το 1925 στην πόλη Μουντόν, στο καντόνι του Βω. Το 1954, επέλεξε να εγκατασταθεί στο Γκρινιάν της Γαλλίας, στο νομό της Ντρομ. Σύζυγός του είναι η γνωστή ζωγράφος Anne-Marie Haesler.Κύριες ποιητικές συλλογές του είναι οι: L'Effraie et autres poemes (1953), Poesie 1946-1967 (1971), La Lumiere d'hiver (1977), Les Semaisons - Carnets 1954-62 (1984), La Seconde Semaison - Carnets 1980-94 (1996), ενώ η προσωπική του ανθολογία L'Encre serait de l'ombre (1946-2008), κυκλοφόρησε το 2011.Λαμπρός μεταφραστής, λόγω των ευρύτατων πνευματικών οριζόντων του, μετέφρασε Όμηρο (την Οδύσσεια), Holderlin, Rilke, Thomas Mann, Ungaretti, Gongora, Robert Musil κ.ά.Το Cahier de verdure - Το τετράδιο της χλόης (1990) έχει την ιδιαιτερότητα να συνδυάζει ποιήματα και πεζά ποιητικά κείμενα. Λόγω της απόλυτης ώσμωσης με το φυσικό τοπίο που περιβάλλει τον άνθρωπο, ο ποιητής αντλεί μέσα απ' αυτό το πολύμορφο πράσινο της γύρω βλάστησης την υπόκωφη δύναμη της γαλήνης, της υπομονής, της ταπεινότητας, της προσμονής και της ελπίδας. Μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε την αρμονία χάρη στην Ποίηση, καθώς πιστεύει ακράδαντα πως "ο ποιητικός λόγος είναι εκείνος που εκφράζει, με τον αυθεντικότερο τρόπο την ίδια την ουσία της ζωής"