Littérature

Ο ήρωας του Γιώργου Aριστηνού, ευπατρίδης, διανοούμενος, αλκοολικός από πεποίθηση και όχι από έξη, εστέτ και μισάνθρωπος, αλλά συνάμα και τρυφερός ως την αυτοανάλωση, σκοτώνει τέσσερις γυναίκες είτε επειδή τραυματίζουν την αισθητική του είτε επειδή προσβάλλουν τον ναρκισσισμό του. Ας μην αναζητήσουμε ωστόσο στον Δολοφόνο μια αναπαράσταση αληθοφανών πράξεων ή τη διερεύνηση των κινήτρων τους· πρόκειται για συνειδητή παρωδία του μυθιστορηματικού είδους. Ο Αριστηνός βάζει τον ήρωά του να διαρρηγνύει τον έναν μετά τον άλλον όλους τους δεσμούς με τους γύρω του. Καθηλωμένος στη μεταφυσική του μοναξιά, ρημαγμένος από την αίσθηση μιας βαθιάς οντολογικής προσβολής, ο κεντρικός χαρακτήρας περιπλανιέται σε έναν υπαρξιακό λαβύρινθο, από τον οποίο κανένας και τίποτα δεν είναι σε θέση να τον βγάλει. Το κακό, η αυτοκαταστροφή, ο θάνατος, ο πόνος, η αγωνία και οι ενοχές συγκλίνουν στην έννοια της οντολογικής αρρώστιας. Η γλώσσα του μυθιστορήματος, μέσα από τους μαιάνδρους της, με ένα μπαρόκ λεξιλόγιο και πλήθος αναφορών στη λογοτεχνία, καλείται να αποτυπώσει την παλίρροια των συναισθημάτων μίσους, τις διαρκείς ταλαντεύσεις ανάμεσα στη θλίψη και τη μανιακή ευφορία, τις αβυσσαλέες όψεις της ψυχής ενός χαρακτήρα που θύει στην καθαρή σπατάλη της ζωής του. "Εύγλωττη ήταν και παραμένει η πεποίθηση για τον ρόλο της λογοτεχνικής γλώσσας, η οποία με τον μηχανισμό της εξιδανίκευσης ωραΐζει το δυσοίωνο νόημα της ζωής. Εξάλλου τόσο από τον Δολοφόνο όσο και από το σύνολο του συγγραφικού μου έργου συνάγεται πόσο απορφανισμένο είναι αυτό από θετική αξία. Μπορώ μάλιστα να ορκιστώ χωρίς καμιά αμφιταλάντευση στην κακή πίστη του ανθρώπου. Περαιτέρω βέβαια και στη δολοφονική του φύση που, όσο κι αν προσχώνεται από τους κοινωνικούς θεσμούς και τις σωτηριολογικές θεωρίες, άλλο τόσο βρίσκει την ευκαιρία να προβάλλει το ευαγές έργο της. [...] Ο πρωταγωνιστής του Δολοφόνου δεν σκοτώνει από υπεροπτική αλαζονεία, μνησικακία, φθόνο ή υπερβολικό συναίσθημα, αλλά από σνομπισμό, δηλαδή από απεγνωσμένο, άχρηστο πάθος." Γιώργος Αριστηνός

Ένας νεαρός οπερατέρ γυρίζει αργά το βράδυ απο τον Πειραιά με τον ηλεκτρικό. Καθώς το τρένο περνάει απο τη Θησείο, νομίζει πως βλέπει να πετούν απο ένα αυτοκίνητο το πτώμα μιας γυναίκας. Είναι νυσταγμένος, η βροχή πέφτει δυνατή και θολώνει τα τζάμια του βαγονιού. Κανένας συνεπιβάτης του δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται το παραμικρό. Το τρένο πέρασε με ταχύτητα και το θέαμα χάθηκε. Και όμως σ' αυτό το δευτερόλεπτο είδε πως ο άνθρωπος που οδηγούσε φορούσε σμόκιν...

Κάποιος δεν έλεγε την αλήθεια απ’όλους. Αλλά ποιός; Πρώτα ήταν η μητέρα Μενδρινού. Έλεγε ψέματα. Η κόρη της δεν είχε καμιά διάθεση να αυτοκτονήσει. Η πρωταγωνίστρια της ταινίας τους, που προσπάθησε να τον διώξει από την Αθήνα, και τώρα αυτός, ο κ. X της Ηρώς, που δεν δεχόταν εκβιασμούς. Όλοι εκινούντο γύρω από το θάνατο της Ζιζής Μενδρινού. Αλλά ποιά σχέση μπορούσαν να έχουν μεταξύ τους; Κάθε καινούργιο ίχνος που ανεκάλυπτε, αντί να τον πλησιάσει στη λύση του προβλήματος, τον απεμάκρυνε ακόμη πιο πολύ. Κι όμως, υπήρχε κάτι. Ποιός ήταν ο «Μεγάλος», για τον οποίον είχε μιλήσει η Ηρώ; [...] Ναι, ήταν όμορφη, προκλητική, σε ζάλιζε σαν ένα δυνατό πιοτό. Η σάρκα της ήταν ένας γκρεμνός που τον μαγνήτιζε. Αφέθηκε να πέσει με μια κτηνώδη ορμή, παλεύοντας ακόμη με τις τύψεις του. [...] Σιχαινόταν τον εαυτό του κι όμως είχε σ’όλο του το κορμί την ευχάριστη ανάμνηση της ηδονής που απήλαυσε. Ποθούσε αυτήν την Ηρώ με τα σχιστά μάτια και αγαπούσε την Καίτη Καρέζη περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Αλλά μια γυναίκα πως θα μπορούσε να τα καταλάβει όλα αυτά; [...]Ήταν εκνευρισμένος. Στα μυθιστορήματα οι μυστικοί αστυνομικοί ψάχνουν με σύστημα και ψυχραιμία, σαν να λύνουν σταυρόλεξο. Αλλά αυτός δεν ήταν μυστικός αστυνομικός, και η ιστορία του δεν ήταν μυθιστόρημα. Και, επιπλέον, είχαν δοκιμάσει να τον σκοτώσουν. Αυτό τον τρόμαζε και τον ερέθιζε. Τώρα, στο πάθος του για την αλήθεια είχε προστεθεί κι ένα στοιχείο προσωπικό. Είχε έναν δικό του λογαριασμό για τακτοποίηση με τους δολοφόνους.

Ο Αστόλφος ξαποσταίνει κάτω από το ψιλόβροχο σε έναν πεσμένο κορμό, περιστρέφεται στις σχολικές του αναμνήσεις με κατάνυξη. Θυμάται τα ξύλα της σόμπας να τριζοβολούν. Ο δάσκαλος έβαζε φλούδες από λεμόνι στο καπάκι της. Έπειτα, και με τον αγέρα να σφυρίζει απ’ τα παράθυρα, μαθητής και δάσκαλος διάβαζαν λογοτεχνία – ο δάσκαλος καπνίζοντας, ο μαθητής απορροφώντας. Δυστυχώς τα πρωινά εκείνα τους τα χάλασε ο αναπάντεχος διορισμός του δασκάλου σε ένα βάρβαρο της Σαραγόσας χωριό. Απαρηγόρητος τότε ο Αστόλφος, νιώθοντας ότι προδόθηκε, και μάλιστα από τον μοναδικό και καλύτερό του φίλο, έσκισε τους κλασικούς, δίπλωσε σαΐτες τα ποιήματα της Σαπφούς και, απαγορεύοντας διαπαντός στον εαυτό του την καλή λογοτεχνία, στράφηκε εκδικητικά στα αστυνομικά μυθιστορήματα.

Η ιστορία μας μεταφέρει στο Τρινιδάδ της Καραϊβικής και συγκεκριμένα στον Λόφο, μια φτωχογειτονιά στα περίχωρα της πρωτεύουσας, Πορτ οφ Σπέιν. Εκεί, κάτω ακριβώς από τη μύτη του εχθρού, όπου «ο ήλιος δύει στην πείνα και ανατέλλει στις λακκούβες των δρόμων», εκτυλίσσεται η άπραγη καθημερινότητα όσων αρνήθηκαν «να τους αλέσει ο μύλος της αποικιοκρατικής μηχανής και να τους ξεράσει σε κόκκους ζάχαρης, κακάο και ψίχα καρύδας». Με κεντρικό πρόσωπο τον Άλντρικ, που ερωτεύεται παράφορα τη σαγηνευτική Σύλβια και ριζοσπαστικοποιείται πολιτικά φτάνοντας μέχρι την ένοπλη δράση, παρακολουθούμε τις αντιφάσεις και τα διλήμματα μιας μετααποικιακής κοινωνίας σε μετάβαση… που ζει και ονειρεύεται σε ρυθμούς καλύψο.

H τριλογία του Δράκου της Πρέσπας παρουσιάζει τρεις αλληλοαναιρούμενες εκδοχές για την εμφάνιση ενός τέρατος στη Μεγάλη Πρέσπα, τη λίμνη που μοιράζονται τρεις μικρές χώρες, ευάλωτες σε δαιμόνια και κακοδαιμονίες: η Ελλάδα, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία. Η επέλαση του θηρίου είναι σαρωτική, μεταβάλλει το κλίμα, την πολιτική, την οικονομία, προκαλεί καταστροφές, ξεριζωμούς, θανάτους. Κάθε χώρα αντιλαμβάνεται διαφορετικά τις εκδηλώσεις του δράκου και τις ερμηνεύει με τον δικό της τρόπο.

Στον παρόντα τόμο παρουσιάζεται η οπτική της αλβανικής όχθης, η οποία πλήττεται από πρωτοφανή παγετό. Οι ερευνήτριες τούτης της όχθης –τοξότριες και ιέρειες δρακολόγοι– αγωνίζονται να λύσουν το αίνιγμα της στοιχειωμένης λίμνης, αγνοώντας ότι αποτελούν μέρος του.

Η Μνήμη του Πάγου είναι ταυτόχρονα το τέλος και η έναρξη της τριλογίας, επειδή μας μεταφέρει στην απαρχή του φαινομένου, όπου βρίσκεται και η λύση. Το τρίπτυχο του δράκου ξεδιπλώνεται ολοκληρωμένο και η συνείδηση καλείται να αναμετρηθεί με τις πέντε αισθήσεις.

Η τριλογία του Δράκου της Πρέσπας διαβάζεται με οποιαδήποτε σειρά. Κάθε βιβλίο αποκαλύπτει έναν καινούργιο κόσμο δράσης και μυστηρίου, παθών και διλημμάτων, εγκλημάτων και δολοπλοκιών, φωτίζοντας τα λεπτά νήματα που ενώνουν τα όνειρα και τις αυταπάτες ανθρώπων και λαών.

Η τριλογία του "Δράκου της Πρέσπας" αφηγείται από τρεις διαφορετικές οπτικές την εμφάνιση ενός τέρατος στη Μεγάλη Πρέσπα. Τη λίμνη που μοιράζονται τρεις μικρές χώρες ευάλωτες σε δαιμόνια και κακοδαιμονίες: η Ελλάδα, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία. Η επέλαση του θηρίου είναι σαρωτική. Κάθε χώρα ερμηνεύει διαφορετικά τις προθέσεις του μυστηριώδους εισβολέα και αναπτύσσει τη δική της δρακολογική πολιτική. Στην "Κοιλάδα της Λάσπης" (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, Βραβείο περιοδικού Κλεψύδρα) περιγράφονται οι περιπέτειες της ελληνικής πλευράς. Στην "Κεχριμπαρένια Έρημο" η αφήγηση μας μεταφέρει στην πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας. Εκεί ο δράκος εμφανίζεται ως απόκοσμη άμμος που μετατρέπει τη λίμνη σε αδιάβατη έρημο. Οραματιστές και τυχοδιώκτες, δημαγωγοί και εγκληματίες, φιλόσοφοι και έμποροι συναγωνίζονται και συνωμοτούν στη φωλιά του. Απατηλός και απρόβλεπτος, ο δράκος προκαλεί τους ερευνητές που τον μελετούν, την αγορά που τον ορέγεται και την κοινωνία που τον ανέχεται, τον συντηρεί και τον φαντασιώνεται, αλλά ο μύθος του αρχίζει να κλονίζεται... Η τριλογία του "Δράκου της Πρέσπας" διαβάζεται με οποιαδήποτε σειρά. Κάθε βιβλίο αποκαλύπτει έναν καινούργιο κόσμο δράσης και μυστηρίου, μεταφυσικών αινιγμάτων και πολιτικών δολοπλοκιών, φωτίζοντας τα λεπτά νήματα που ενώνουν τα όνειρα και τις αυταπάτες ανθρώπων και λαών.

Βαδίστε στα χνάρια των πρωταγωνιστών στο Δρόμο για τη Δαμασκό. Οι εκδόσεις Οξύ παρουσιάζουν τη συλλογή διηγημάτων του καταξιωμένου δημοσιογράφου και συγγραφέα Ευάγγελου Αρεταίου «Ο Δρόμος για τη Δαμασκό». Ο συγγραφέας, έχοντας βιώσει μέσα από τα ταξίδια του τι σημαίνει στην πραγματικότητα η φράση «Ο Δρόμος για τη Δαμασκό» -κάτι το πραγματικό, το αληθινό, το υπαρκτό- εμπνέεται και περιγράφει τις ζωές επτά διαφορετικών ανθρώπων που είχαν σκοτώσει ή απατήσει, ανθρώπων που είχαν κυλιστεί στο βούρκο διαπράττοντας λάθη μεγάλα. Ανθρώπων που όλοι γνώριζαν για τα εγκλήματά τους ή και άλλων που τα γνώριζαν μονάχα οι ίδιοι, ανθρώπων που είχαν αισθανθεί προδομένοι ή άλλων που επέλεξαν να οδηγήσουν την αγάπη τους μέχρι τα απέραντα όρια της. «Μονάχα από την ρωγμή μιας ραγισμένης καρδιάς μπορεί να μπει το φως μέσα»… Ένας πρώην βομβιστής του IRA που προσπαθεί να γλιτώσει από τα φαντάσματα του παρελθόντος, μια Βελγίδα των μυστικών πληροφοριών που ανακαλύπτει ότι ο άντρας που αγάπησε, αγαπούσε κι άλλη μια γυναίκα, ένας Έλληνας διεφθαρμένος δικηγόρος που παλεύει με τον πατέρα του και τις επιλογές του, ένας Κούρδος που σκότωσε την κόρη του για να «ξεπλύνει» την τιμή της οικογένειας, ένας αποφυλακισμένος Βέλγος βαρυποινίτης που σκότωσε δυο ανθρώπους σε μια ληστεία, μια Καναδέζα ακαδημαϊκός που βρέθηκε να κοιμάται στους δρόμους του Τορόντο γιατί άθελά της πρόδωσε τον άντρα που αγαπούσε. Κι ένας αφηγητής που παλεύει να γλιτώσει από τον αλκοολισμό… Επτά διαφορετικές ζωές, εμπνευσμένες από αληθινά πρόσωπα και καταστάσεις. Όλες πάνε προς την ίδια κατεύθυνση: Τον δρόμο για τη Δαμασκό. Τον δρόμο της μετάνοιας, της συγχώρεσης, της βαθιάς αλλαγής.

Θυμάμαι πολύ καλά τη χρονιά εκείνη της ζωής μου, την τελευταία ίσως χρονιά που έζησα πολύ κοντά σε ανθρώπους και πράγματα, και όχι ακόμη κάπως αποτραβηγμένη απ' αυτήν όπως παρ' όλ' αυτά συμβαίνει όταν επιδίδεται κανείς στο να θέλει να την εκφράσει. Τα πάντα υπήρξαν απλά για μένα τη χρονιά εκείνη, λόγω των επακριβών και ευλόγων καθηκόντων που με συνέδεαν με τη ζωή. Χιόνιζε, κι εγώ συνέλεγα όλο αθωότητα την αίσθηση του νοτερού κρύου στο μάγουλό μου. Φύσαγε, κι εγώ έτρεχα να δω από ποια μεριά έπνεε ο άνεμος. Η μικρή μας πόλη δεν αποτελούσε για μένα αίνιγμα, πρόσκληση να σηκώσω τις στέγες για να δω τί κρυβόταν από κάτω τους- ήταν μια μικρή πόλη φιλικών σπιτιών, των οποίων γνώριζα τους ενοίκους, όλες τους τις συνήθειες, το πότε έβγαιναν έξω, το που πήγαιναν...

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΛΙ αποτελείται από έντεκα νέα ποιήματα που γράφτηκαν κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Στοχαστικά, με έντονη αποφθεγματικότητα και έναν τόνο απολογισμού, με τη γνώριμη προτίμηση του Τίτου Πατρίκιου στον διαλεκτικό τρόπο σκέψης και έναν ρυθμό που αξιοποιεί τη φυσικότητα της καθημερινής ομιλίας, τα ποιήματα της συλλογής αφήνουν ισχυρό αποτύπωμα στον αναγνώστη. Ο ΔΡΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΖΩΗ Ό,τι κι αν λέμε, ό,τι κι αν κάνουμε ό,τι κι αν σιωπηλά ή φωναχτά αναψηλαφούμε κάποιοι άλλοι, μικρά παιδιά ακόμα θα ζήσουν τα ίδια χιλιοειπωμένα βάσανα τις ίδιες απρόσμενες χαρές, θα προσπαθήσουν ν’ ανοίξουν καινούργιους δρόμους, ξεκινώντας όμως από έναν που δεν διαφέρει και πολύ απ’ τον δικό μας κάποτε αλλάζοντας, κάποτε ταλαιπωρώντας κάποτε ομορφαίνοντας τη ζωή ζωή με χίλια πρόσωπα, ζωή μοναδική ζωή δική μας και των άλλων.