Biographies

Μαύρη μέρα στο Παρίσι. Εκεί συναντήθηκα και με τον JacquesC., δημοσιογράφο της Humanité και φίλο μας (...) Φεύγοντας (ο Jacques θα με πήγαινε μέχρι την Ουνέσκο, απ’ όπου είχα φύγει σκαστή για τη διαδήλωση), συνεχίσαμε την έντονη συζήτηση που είχε αρχίσει πρωτύτερα: ήμουν έξω φρενών που το γαλλικό Κ.Κ. και τα συνδικάτα δεν είχαν δραστηριοποιηθεί αποτελεσματικά, εφόσον ήξερα και από προσωπική πείρα τι μέσα και τι δύναμη κινητοποίησης διέθεταν. Και μια στιγμή: «Μη φωνάζεις!» μου λέει ο Jacques. ‒ «Μα κι εσύ φωνάζεις», του λέω στον ίδιο τόνο και εγώ. ‒ «Ναι, αλλά εγώ είμαι στο αυτοκίνητό μου», μου αντιτείνει. Απόμεινα! Μονομιάς κατάλαβα, τη λούστηκα, την κατάσταση της προσφυγιάς. Ήμουν σε ξένο αυτοκίνητο, σε ξένο τόπο, με δικαιώματα περιορισμένα, κατά παραχώρηση. Και μ’ έπιασε ένα κλάμα… Φτάσαμε στην Ουνέσκο, κατέβηκα από το αυτοκίνητο, αλλά τα δάκρυα, ποταμός, κυλούσαν ασταμάτητα. Και καθώς δεν γινόταν να μην πάω στο γραφείο μου, μπήκα σ’ ένα φαρμακείο και ζήτησα κάτι ασυνήθιστο από τον ξαφνιασμένο φαρμακοποιό: «Κάντε με, σας παρακαλώ, να σταματήσω να κλαίω»… Ο Jacques δεν είχε, βέβαια, καταλάβει τι «είχε ξεφύγει από το φράχτη των δοντιών του». Λίγους μήνες μετά μου κουβάλησε από την Αθήνα δύο βαλίτσες με ρούχα που του είχαν φορτώσει οι δικοί μας.

Έχω περάσει τα ογδόντα αλλά έχω ζήσει τουλάχιστον εκατόν πενήντα χρόνια", λέει στην αρχή αυτού του βιβλίου ο Ντάριο Φο, ο πασίγνωστος σε όλο τον κόσμο ηθοποιός και θεατρικός συγγραφέας, βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1997.

Εκατόν πενήντα χρόνια γεμάτα εντάσεις -μια ζωή έντονη, χορταστική, ανήσυχη, γόνιμη. Σε αυτή τη μακριά εξομολόγησή του, ο Φο μιλάει σε πρώτο πρόσωπο για τις ρίζες του σε ένα χωριό αδιόρθωτων παραμυθάδων του ιταλικού βορρά, για τα μεταπολεμικά χρόνια που τον είδαν φοιτητή στο Μιλάνο, για τις μεγάλες θεατρικές του επιτυχίες, για το εναλλακτικό πολιτικό θέατρο για τη συχνά μοναχική πολιτική του δράση, για την αντισυμβατική στάση που κράτησε σε όλη του τη ζωή.

Ο Φο μιλάει ακόμα για το Νόμπελ και τις αντιδράσεις που αυτό προκάλεσε, για τη ζωγραφική του, για τη θρησκεία, τη λογοκρισία, την κωμικότητα, τη συνέπεια, τις μάσκες, τους κλόουν, για ό,τι τον έκανε διάσημο αλλά και καρφί στο μάτι των πιο συντηρητικών συμπατριωτών του. Ένα αξέχαστο βιβλίο για αυτή τη "μεγάλη, σύντομη τρέλα που είναι η ζωή".

 

Η Σελέστ Αλμπαρέ υπήρξε η οικονόμος και μοναδική έμπιστη του Μαρσέλ Προυστ, τα οκτώ τελευταία χρόνια της ζωής του, όταν εκείνος έγραψε το αριστούργημά του "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο". Μετά τον θάνατο του Προυστ, το 1922, η Αλμπαρέ αρνήθηκε να μιλήσει για τα χρόνια που πέρασε κοντά στον μεγάλο συγγραφέα. Στα ογδόντα δύο της, αποφάσισε να κάνει το τελευταίο της καθήκον απέναντι σε κείνον που της έλεγε: "Τα όμορφα μικρά σας χέρια θα μου κλείσουν τα μάτια". Από τα εκατοντάδες βιβλία που δημοσιεύθηκαν για τον Προυστ, το βιβλίο αυτό αποτελεί την αυθεντικότερη μαρτυρία, αφού η συνταρακτική αλήθεια που μας προσφέρει, πηγάζει από την ανάμνηση της καρδιάς.

Με αφορμή και αιτία την αναζήτηση των χεριών που κράτησαν κάποτε τα 264 γλυπτά νέτσκε, ο ντε Βάαλ μάς ταξιδεύει στο Παρίσι στα τέλη του 19ου αιώνα, στη Βιέννη των αρχών του επόμενου, στην Ιαπωνία του χθες και του σήμερα, σε μια Ευρώπη ταραγμένη ωστόσο άκρως γοητευτική, από καλλιτεχνικής απόψεως τουλάχιστον. Αυτά τα μικρά αντικείμενα γίνονται μάρτυρες ενός κόσμου γεμάτου χλιδή και ξεγνοιασιά μα κι ενός κόσμου που βιώνει το μίσος και τα πογκρόμ.

Μέσα από τα κεχριμπαρένια μάτια του λαγού γνωρίζουμε ένα ολόκληρο πλέγμα ζωών, μια οικογένεια, μια εθνοτική ομάδα –τους Εβραίους– αλλά και μια οικουμένη που παρασύρεται από τη δίνη των πολέμων και τη λατρεία της τέχνης, ισορροπεί μεταξύ του παλιού και του νέου, κρυφοκοιτάζει μέσα στα κτήρια και στις αλληλογραφίες, συναντιέται με τον Ντεγκά, τον Ρίλκε, τον Προυστ, τους αυτοκράτορες και τους τραπεζίτες, τον απλό λαό που πονάει και ενθουσιάζεται σχεδόν ταυτόχρονα…Το βιβλίο αυτό είναι πάνω και πέρα απ’ όλα μια περιπλάνηση, ένα ταξίδι στον μικρόκοσμο των πραγμάτων που φέρουν απίστευτη δύναμη μέσα τους και είναι σε θέση να αλλάξουν τα πάντα.

Η παρούσα βιογραφία διηγείται την πορεία που χάραξε ο μεγάλος λογοτέχνης μας, Μενέλαος Λουντέμης, μέσα από τα μάτια και την πένα του επιστήθιου φίλου του, Κούλη Ζαμπαθά. Ο συγγραφέας ολοκλήρωσε το κείµενο στα 1959, δίχως να γνωρίζουµε πότε αποφάσισε να το ξεκινήσει. Πρόκειται για ένα συγγραφικό έργο βιογραφικού χαρακτήρα, από έναν άνθρωπο που έζησε την εξέλιξη του Λουντέµη. Παράλληλα, στο βιβλίο παρελαύνουν πολλά ακόµα σηµαίνοντα πρόσωπα που µεσουράνησαν στην πνευµατική ζωή του τόπου µας κατά τα µέσα του 20ού αιώνα. Πρόκειται για την αφηγηµατική αποτύπωση µιας ολόκληρης γενιάς, του πολιτικού και πνευµατικού κόσµου της εποχής. Αυτή η γενιά αγωνίστηκε κάτω από αντίξοες συνθήκες για τον επιούσιο, ευρισκόµενη µεταξύ ανεργίας, φτώχειας και ονείρων. Ένα µεσηµέρι, ο συγγραφέας γνώρισε σε ένα παλιό καµπαρέ τον Δηµήτρη Βαλασιάδη, που αργότερα άλλαξε τ’ όνοµά του σε Μενέλαος Λουντέµης. Από τότε τέθηκε υπό τη φροντίδα του Ζαµπαθά, µιας και ο τελευταίος αναγνώρισε τόσο το ταλέντο του, όσο και τη φτώχεια του. Η ακανθώδης διαδροµή του Λουντέµη έως την καταξίωση, οι µικρές και συνάµα άγνωστες ιστορίες µεταξύ των πνευµατικών ανθρώπων της εποχής, καθώς επίσης και η αποκαλυπτική αλληλογραφία που παρατίθεται στις σελίδες αυτού του βιβλίου, το καθιστούν δίχως αµφιβολία ένα σηµαντικό µνηµείο κληρονοµιάς για την ιστορία της νεότερης λογοτεχνίας στην Ελλάδα.

Γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ένας νεαρός στα δεκαεννιά του χρόνια εγκαταλείπει τον τόπο του στη νότια Ελλάδα για σπουδές στο εξωτερικό. Στη Βιέννη σπουδάζει ιατρική, στη Σουηδία παντρεύεται µια φοιτήτρια από την Αυστρία και δηµιουργεί τη δική του οικογένεια. Η τύχη και η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα τον κρατούν µακριά της. Καταφέρνει πια να επιστρέψει τη δεκαετία του '80, για να συµβάλει στην ίδρυση µιας σχολής ιατρικής σε περιφερειακό πανεπιστήµιο και να στήσει ένα ακόµα σπιτικό. Ο Άρης Φιορέτος εξιστορεί λογοτεχνικά τη ζωή του πατέρα του -που σχετίζεται µε τον µεταπολεµικό εκπατρισµό των Ελλήνων στις χώρες της Ευρώπης- από το τέλος προς την αρχή: από τον θάνατό του στη Σουηδία µέχρι τότε που δεν είχε ακόµη αποκτήσει το πρώτο του παιδί, που δεν ήταν ακόµη πατέρας. Μια ζωή που τη σφραγίζει η περιπλάνηση µισού αιώνα µεταξύ Σουηδίας, Αυστρίας και Ελλάδας - καθώς και ένα µυστικό από την εποχή της πρώτης του νεότητας. Ένα κείµενο τρυφερό και δυνατό, που φωτίζει µε οξυδέρκεια και αφηγηµατική µαεστρία τη σχέση ενός γιου µε τον πατέρα του.

Περιέχονται τα κείμενα του Αντρέ Ζιντ "In memoriam" και "Το De Profundis του Όσκαρ Ουάιλντ", μαζί με προοίμιο του μεταφραστή, εισαγωγή και επίμετρο του συγγραφέα.

Χιλιάδες είναι οι άνθρωποι που έχουν βιώσει επιθανάτιες εμπειρίες, αλλά οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι αυτό είναι αδύνατον...

Ο δρ Έμπεν Αλεξάντερ ήταν ένας από αυτούς τους επιστήμονες. Διαπρεπής νευροχειρουργός, πάντα θεωρούσε τον εαυτό του άνθρωπο της επιστήμης και είχε μια ζηλευτή καριέρα σε μερικά από τα κορυφαία ιατρικά ιδρύματα παγκοσμίως.

Όμως, ένα πρωινό του 2008 ο δρ Αλεξάντερ έπεσε σε κώμα εξαιτίας μιας σπάνιας μορφής βακτηριακής μηνιγγίτιδας. Το τμήμα του εγκεφάλου του που ελέγχει τη σκέψη και τα συναισθήματα -αυτό που, στην ουσία, μάς δίνει τις ανθρώπινες ιδιότητές μας- σταμάτησε να λειτουργεί εντελώς. Ο δρ Αλεξάντερ παρέμεινε σε κώμα επτά ημέρες, οι εξετάσεις του έδειχναν εκτενή εγκεφαλική βλάβη και κανείς δεν περίμενε ότι θα επιζήσει. Και, τότε, άνοιξε τα μάτια του...

Η ανάρρωση του δρα Αλεξάντερ αποτελεί ιατρικό θαύμα, αλλά το αληθινό θαύμα της ιστορίας του βρίσκεται αλλού. Επέστρεψε στον κόσμο μας ως ένας άλλος άνθρωπος, με απόλυτη βεβαιότητα για την απεραντοσύνη του πνεύματος και της ψυχής· ένας άνθρωπος σίγουρος για την ύπαρξη της μετά θάνατον ζωής.

Σε αυτό το εκπληκτικό βιβλίο μάς αφηγείται την εμπειρία του και εξηγεί για ποιον λόγο αυτό το μοναδικό ταξίδι στον άλλο κόσμο δεν θα μπορούσε να είναι απλώς αποκύημα του εγκεφάλου του. Η ιστορία αυτή θα ήταν αξιοσημείωτη σε όποιον και αν συνέβαινε. Το ότι συνέβη στον δρα Αλεξάντερ την κάνει επαναστατική. Αν τη διαβάσετε, θα αλλάξει η ζωή σας...

Ήρθε λοιπόν η ώρα να μοιραστώ με εκείνους που ενδιαφέρονται για τον Τολστόι αυτό που ένιωσα περνώντας μια ζωή δίπλα του. Έχω τη δική μου άποψη για τις σχέσεις του πατέρα μου με τη μητέρα μου και για τη σχέση τους με μας τα παιδιά. Σε ό,τι με αφορά, δεν έχω τίποτα να κρύψω από τους φίλους του. Θέλω όλοι τους να μπορούν να κρίνουν, θέλω να τους παρουσιάσω μερικές πλευρές από τη ζωή του πατέρα μου κάτω από ένα νέο φως. Θα τους τα εξομολογηθώ όλα και θα τους δείξω απόλυτη εμπιστοσύνη, και, αν δεν αναφέρω τα πάντα για το δράμα των γονιών μου, είναι γιατί πολλοί άνθρωποι συμμετείχαν σε αυτή την -τραγωδία και για ορισμένους είναι ακόμα πολύ νωρίς. Το κείμενο αυτό («Σχετικά με το θάνατο του πατέρα μου και τις βαθύτερες αιτίες της φυγής του» όπως ήταν αρχικά ο πλήρης τίτλος του) γράφτηκε απ΄ ευθείας στα γαλλικά από τη μεγαλύτερη κόρη του. Λέοντα Τολστόι, Τατιάνα, και δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1928, με αφορμή τα εκατόχρονα από τη γέννηση του κορυφαίου Ρώσου συγγραφέα.

Ποιος ήταν ο πραγματικός Χόκινγκ; Αν και γνωρίζουμε αρκετά για τον επιστήμονα, πόσα ξέρουμε για τον άνθρωπο πίσω από τον μύθο; Στην ανατρεπτική αυτή βιογραφία ο Charles Seife αποκαλύπτει την προσωπικότητα και το έργο του Στίβεν Χόκινγκ, εστιάζοντας με κριτικό τρόπο στις πολλές όψεις του βίου του: ο Χόκινγκ ως φυσικός, ως σελέμπριτι, ως σόουμαν, ως σύζυγος και πατέρας, ο Χόκινγκ ως άνθρωπος. Καταφεύγοντας, μεταξύ άλλων, σε συζητήσεις με πρόσωπα του στενού κύκλου του και αξιοποιώντας το τέχνασμα της αντίστροφης χρονολογικής σειράς -ξεκινά από το τέλος για να καταλήξει στα παιδικά χρόνια-, ο Seife προβάλλει τον ιδιοφυή επιστήμονα αλλά και τον δεξιοτέχνη της αυτοπροβολής, τον άνθρωπο που έχτισε τον μύθο του ξετυλίγοντας τα βαθύτερα μυστήρια του σύμπαντος. Αν αντιστρέψετε τη ροή του χρόνου, αυτό που αναδύεται είναι ένας άνθρωπος ιδιότροπος, αλαζονικός, άκαρδος, όμως και ζεστός, πνευματώδης και ευφυής. Περίπλοκος. Συναρπαστικός. Μοναδικός.