Καρλ Μαρξ

Μια σημαντική συλλογή κλασικών κειμένων και έργων που κυκλοφορεί για πρώτη φορά σε ενιαία έκδοση στην Ελλάδα Κείμενα του Καρλ Μαρξ και του Φρίντριχ Ένγκελς στα οποία αναλύεται ο διαχρονικός ρόλος της θρησκείας και της Εκκλησίας στην ανθρώπινη κοινωνία και πώς η κριτική και η πάλη κατά της θρησκείας εντάσσονται στην πάλη για τη χειραφέτηση του ανθρώπου από μια κοινωνία που έχει ανάγκη από μια "αντεστραμμένη συνείδηση του κόσμου" (Κ. Μαρξ). Παρά την αναμφισβήτητη πρόοδο της εκκοσμίκευσης και την τεράστια ανάπτυξη της επιστήμης προκύπτουν ξανά τα ερωτήματα: Γιατί η θρησκεία επιβιώνει; Γιατί οι Εκκλησίες διατηρούν τη δύναμή τους; Γιατί παρατηρούμε ιστορικές παλινδρομήσεις σ' αυτό το ζήτημα και μάλιστα με ακραίες μορφές; Αυτά και άλλα συναφή ερωτήματα τίθενται, και εμφανίζεται ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για το ζήτημα της θρησκείας, όπως εκφράστηκε και στη χώρα μας με τη σχετική εκδοτική επιτυχία βιβλίων για την αθεΐα. Σ' αυτό το πλαίσιο αναδεικνύονται η επικαιρότητα της έκδοσης των κειμένων του Καρλ Μαρξ και του Φρίντριχ Ένγκελς για τη θρησκεία αλλά και η διαχρονική αξία της συμβολής τους σ' αυτό το ζήτημα.

Ξέρεις από τί γίνεται το χρήμα που χρησιμοποιούμε; Γνωρίζεις τους μηχανισμούς του καπιταλισμού; Πίστευες ότι "Το Κεφάλαιο" του Μαρξ ήταν τόσο δύσκολο οσο και τα... κινέζικα; Ε, λοιπόν, ορίστε η διασκευή αυτού του κλασικού έργου σε γιαπωνέζικο manga. Με βάση μια ιστορία απλή -ένας μικροτυροκόμος δημιουργεί το εργοστάσιό του- το κόμικς περιγράφει τί είναι ο καπιταλισμός. Αυτό το βιβλίο-manga χωρίζεται σε δύο μέρη, απολύτως συμπληρωματικά -το πρώτο πραγματεύεται το χρήμα και το δεύτερο τους μηχανισμούς του κεφαλαίου- είναι ένα έξυπνο, διασκεδαστικό και απαιτητικό κάλεσμα να ανακαλύψουμε το σπουδαιότερο έργο του Μαρξ. Στα μέσα του 19ου αιώνα, η βιομηχανική επανάσταση ξεκινάει στην Ευρώπη αλλάζοντας εκ βάθρων τις αντιλήψεις και τους τρόπους κατανάλωσης και ζωής των ανθρώπων. Η μαζική παραγωγή είναι, εφεξής, δυνατή, αλλά οι ανισότητες που απορρέουν από τις νέες οικονομικές και κοινωνικές πρακτικές ανοίγουν ένα τεράστιο χάσμα. Από τη νέα κατάσταση ωφελείται μια μειοψηφία επιχειρηματιών, ενώ η μεγάλη μάζα των εργαζομένων μετατρέπονται σε "εργατική δύναμη" από την οποία πλουτίζουν οι πρώτοι. Σήμερα, κατακλυζόμαστε από αντικείμενα και προϊόντα, σκοτωνόμαστε στη δουλειά, καταναλώνουμε ολοένα και περισσότερο. Και παρότι γνωρίζουμε ότι το καπιταλιστικό σύστημα είναι καταδικασμένο και θα καταλήξει σε μια κρίση που θα προκαλέσει αμέτρητα θύματα, εξακολουθούμε να κλείνουμε τα μάτια. Πώς γεννιούνται οι οικονομικές κρίσεις; Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει ανεργία; Γιατί όλες αυτές οι κοινωνικές ανισότητες; Γιατί χρειάζεται η αμφισβήτηση και η ανατροπή αυτού του συστήματος; Ανακαλύψτε σε αυτό το μάνγκα μια εισαγωγή στο μείζον έργο του Καρλ Μαρξ, που αφορά το σημερινό οικονομικό και κοινωνικό σύστημα: τον καπιταλισμό....

Η "Ένωση των Κομμουνιστών", μια διεθνής εργατική Ένωση που στις τοτινές συνθήκες μπορούσε φυσικά να 'ναι μονάχα μυστική, στο Συνέδριο που έγινε στο Λονδίνο το Νοέμβρη του 1847, ανέθεσε στους υποφαινόμενους να συντάξουν ένα διεξοδικό θεωρητικό και πρακτικό πρόγραμμα του κόμματος, που προοριζόταν για δημοσίευση. Έτσι γεννήθηκε το παρακάτω Μανιφέστο, που το χειρόγραφό του ταξίδεψε στο Λονδίνο για να τυπωθεί, λίγες βδομάδες πριν από την επανάσταση του Φλεβάρη. Δημοσιεύτηκε πρώτα στα γερμανικά και τυπώθηκε τουλάχιστο σε δώδεκα διαφορετικές εκδόσεις σ' αυτή τη γλώσσα, στη Γερμανία, στην Αγγλία και στην Αμερική. Στα αγγλικά, για πρώτη φορά βγήκε στα 1850 στο Λονδίνο, στον "Κόκκινο Δημοκράτη", μεταφρασμένο από τη δίδα Έλεν Μάκφαρλαν και στα 1871 βγήκε στην Αμερική τουλάχιστο σε τρεις διαφορετικές μεταφράσεις. Στα γαλλικά βγήκε για πρώτη φορά στο Παρίσι, λίγο πριν από την εξέγερση του Ιούνη του 1848, και τελευταία δημοσιεύθηκε στο "Σοσιαλιστή" της Νέας Υόρκης. Ετοιμάζεται τώρα μια άλλη μετάφραση. Στα πολωνικά βγήκε στο Λονδίνο λίγο ύστερα από την πρώτη γερμανική έκδοση. Στα ρωσικά βγήκε στη Γενεύη στη δεκαετία 1860-70. Και στα δανικά μεταφράστηκε επίσης αμέσως ύστερα από την έκδοσή του. [...] (από τον πρόλογο στη γερμανική έκδοση του 1872)

Η επικαιρότητα ενός έργου σαν τον «Εμφύλιο Πόλεμο στη Γαλλία», δεν μπορεί να ταυτιστεί με αυτήν της συγκεκριμένης και περιορισμένης χρονικά και τοπικά περιόδου που αναφέρεται, αλλά με μιαν ολόκληρη ιστορική περίοδο πολέμων και επαναστάσεων που ο κύκλος τους, ακόμα και στον 21ο αιώνα, δεν φαίνεται να έχει κλείσει. Το υλικό από το οποίο βγαίνουν τα επιστημονικά συμπεράσματα του Κάρλ Μαρξ δεν είναι ένα «αφηρημένο» επιστημονικό υλικό βασισμένο μόνο στις πηγές ή τα αρχεία. Είναι η ίδια η πάλη των τάξεων, φωτογραφημένη πιστά μέσα από το πολιορκημένο Παρίσι, είναι η ίδια η προλεταριακή δημοκρατία, όπως την εφάρμοσαν οι εξεγερμένοι πολίτες του Παρισιού, είναι η πικρή εμπειρία για το αίμα στο οποίο βυθίζεται η επανάσταση που δεν υπερασπίζεται σωστά τον εαυτό της. Γι' αυτό και το βιβλίο αυτό δεν είναι μόνο ένα από τα σημαντικότερα ντοκουμέντα για τον «δοξασμένο προάγγελο μιας νέας κοινωνίας», αλλά και μια «βίβλος» για τους, απανταχού της γης, εραστές της Άμεσης Δημοκρατίας. Το βιβλίο όμως αυτό αποτελεί, επιπρόσθετα και ένα από τα καλύτερα κείμενα του μεγάλου Γερμανού διανοητή, εκπληκτικό δείγμα συνδυασμού πολιτικής γραφής, επιστημονικής ανάλυσης και φιλολογικής δημιουργίας, υπόδειγμα για το τι σημαίνει ζωντανή πολιτική ανάλυση και πώς πρέπει να γράφεται. Η παρούσα έκδοση, συστηματικά σχολιασμένη, περιλαμβάνει εκτός από το κυρίως έργο, μιαν εκτεταμένη και κατατοπιστική εισαγωγή του Φρειδερίκου Ένγκελς, καθώς και την περίφημη επιστολή του Κάρλ Μαρξ στον Λούντβιχ Κούγκελμαν.

Tα 22 άρθρα αυτής της έκδοσης γράφτηκαν απευθείας στα αγγλικά όταν ο Μαρξ εργαζόταν ως επαγγελματίας δημοσιογράφος, επίσημος ανταποκριτής της New-York Daily Tribune, μιας ημερήσιας αμερικανικής εφημερίδας πολύ πλατιάς κυκλοφορίας. Τα κείμενα αυτά μάς εισάγουν στον τρόπο σκέψης του Μαρξ, την ατμόσφαιρα της εποχής του αλλά και σε κορυφαίας σημασίας θεωρητικές συλλήψεις του, τις οποίες θα επεξεργαζόταν συστηματικά στο μετέπειτα έργο του. Mας μεταφέρουν στη δεκαετία του 1850, σε έναν κόσμο που ζει στον απόηχο της καπιταλιστικής κρίσης του 1847 και των επαναστάσεων που συντάραξαν την Ευρώπη το 1848. Για τον ίδιο τον Μαρξ, είναι το διάστημα ανάμεσα στο "Κομμουνιστικό Μανιφέστο" και την ίδρυση της Πρώτης Διεθνούς. Παράλληλα, συμπίπτει με την περίοδο συγκέντρωσης του υλικού για τη συγγραφή του "Κεφαλαίου", όταν δηλαδή ο Μαρξ βρισκόταν μόνιμα εγκατεστημένος στο Λονδίνο και μελετούσε σε βάθος την πολιτική οικονομία.

Τα άρθρα του βιβλίου έχουν ομαδοποιηθεί σε τρεις κατηγορίες: τις γεωπολιτικές εξελίξεις, μιας και σήμερα ζούμε σε μια περίοδο ανάλογων δραματικών αναδιατάξεων του παγκόσμιου σκηνικού, την κατάσταση της εργατικής τάξης, αφού και στις μέρες μας διαπιστώνουμε τη συμπίεση των μισθών και την ισοπέδωση των εργασιακών δικαιωμάτων και, τέλος, την οικονομία, καθώς η μεγάλη καπιταλιστική κρίση του 2007-2008 έχει μεταβάλει καθοριστικά τη ζωή των ανθρώπων τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκόσμια.